منفی‌های بورس به خاطر چیست؟

دلایل سقوط شدید بورس چیست؟

تا همین دو ‌سال پیش شاخص کل بورس تهران در مرز ۱۰۰ هزار واحدی گردش می‌کرد اما حالا به یک‌باره رکورد یک‌میلیون واحدی را شکسته است و بی‌وقفه به رشد خود ادامه می‌دهد. این در حالی است که رشد اقتصادی منفی است و به گفته برخی فعالان بخش خصوصی میزان سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی تقریبا به صفر‌درصد رسیده است.

در چنین شرایطی دولت از رونق بورس با عنوان مردمی‌کردن اقتصاد نام برده و مردم را به حضور در بازار سهام تشویق می‌کند. شهروندان نیز بی‌توجه به هشدارها و بدون آگاهی بازار بورس را انتخاب می‌کنند. حجم سرمایه‌گذاری در بازار سهام طی‌ سال ٩٨ حدود ٣٠‌هزار‌میلیارد تومان بود اما این عدد فقط در فروردین ٩٩ به ٢٠‌هزار‌میلیارد تومان رسیده و این نگرانی را تقویت کرده است که اگر شاخص کل در آینده سقوط کند، چه چالش‌های اقتصادی و اجتماعی رقم می‌خورد و آیا جامعه ایرانی توانایی هضم این بحران‌ها را دارد؟

علی‌اصغر سعیدی، جامعه‌شناس اقتصادی، با بیان اینکه در حال حاضر بازار سهام نماینده تحولات اقتصادی ایران نیست، بر حبابی‌بودن منفی‌های بورس به خاطر چیست؟ رشد آن تأکید می‌کند و می‌گوید: «رکود در بازارهای مختلف باعث شده مردم به سمت بورس کشیده شوند اما فرهنگ ریسک‌پذیری و مقررات بازار آزاد در جامعه ایران وجود ندارد به همین دلیل اگر شاخص کل سقوط کند، پیامدهای منفی اجتماعی و اقتصادی بسیاری خواهد داشت. رشد بازار سهام باید منجر به رونق شاخص‌های دیگر ازجمله اشتغال شود اما ما شاهد چنین اتفاقی نیستیم؛ بنابراین رشد بورس حبابی است و احتمال سقوط وجود دارد.»

در روزهای اخیر شاخص کل بورس تهران از مرز یک‌میلیون واحدی گذشت. این در حالی است که رشد اقتصادی منفی است و تولید ملی با تورم بالای ٨/٤١ درصد دست‌وپنجه نرم می‌کند. دلایل اقتصادی رشد شاخص کل چه بوده است؟

یکی از مهم‌ترین دلایل رشد شاخص کل در هفته‌های اخیر این است که چندی پیش ارزشیابی جدیدی از ارزش سهام شرکت‌ها انجام و مقرر شد اگر تجدید ارزیابی دارایی‌ها در مسیر افزایش سرمایه اتفاق بیفتد، شرکت‌ها از دادن مالیات معاف شوند. این قانون باعث افزایش بالایی در دارایی برخی شرکت‌ها شد و درآمد بسیار زیادی نصیب سهامداران کرد. درواقع رشد شاخص‌ها ناشی از بازده سرمایه این قبیل شرکت‌های خاص نبود و اگر هم سوددهی داشتند به دلیل یارانه‌ای بود که در بخش‌های مختلف انرژی، تعرفه و. به آنها داده شده بود. به همین دلیل است که برخی‌ها می‌گویند این قبیل شرکت‌های خاص با رانت توانستند به سوددهی برسند.

در هفته‌های اخیر دولت بارها از رونق بورس سخن گفته و مردم به حضور در این بازار اشتیاق نشان داده‌اند اما هم‌زمان اقتصاددانان مختلفی بر احتمال ریزش آن در آینده هشدار داده‌اند. شما فکر می‌کنید رشد بازار سهام واقعی است؟

بیشتر اقتصاددانان ایران آینده بورس را صعودی نمی‌بینند. در حال حاضر بازار سهام نماینده تحولات اقتصادی ایران نیست؛ چون تولید ناخالص داخلی کشور منفی است. منطق اقتصادی حکم می‌کند با رشد بازار سهام بخش‌های مختلف اقتصادی رونق بگیرد؛ مثلا اشتغال باید افزایش پیدا کند اما ما شاهد چنین اتفاقاتی نیستیم به عبارت دیگر ورود نقدینگی منجر به رفع بیکاری نشده است چون بسیاری از شرکت‌ها به دلیل مشکلات اقتصادی و تحریم‌ها توانایی سرمایه‌گذاری مجدد را ندارند. این در حالی است که اگر بازار مسکن از رکود خارج شود، قطعا منجر به اشتغالزایی می‌شود. در بازار بورس تنها راه بهبود شاخص‌های اقتصادی تبدیل‌شدن نقدینگی به سرمایه‌گذاری است اما چنین اتفاقی رقم نخورده است و می‌تواند منجر به سقوط بازار شود. ضمن اینکه رشد ارزش سهام شرکت‌ها به تجدید ارزیابی دارایی‌ها برمی‌گردد؛ نه بهبود شرایط اقتصادی و تولید. نتیجه اینکه افزایش شاخص کل بورس طی هفته‌های گذشته حبابی بوده است.

دولت در ماه‌های اخیر از رونق بورس به‌عنوان مردمی‌کردن اقتصاد یاد کرده است؛ دولت چه نفعی از رشد بازار سهام می‌برد؟

بازار سهام یک منفعت برای دولت دارد که همان جذب نقدینگی است؛ حجم بالای ورود پول به بازار سرمایه طی هفته‌های اخیر طبیعی نیست و این سوال را مطرح می‌کند که چرا دولت تصمیم گرفته در چنین شرایطی که اقتصاد کشور با بحران‌های متعدد روبه‌رو است، مردم را به حضور در بورس تشویق کند؟ رشد اقتصادی منفی، رشد‌نکردن فرهنگ ریسک‌پذیری و فقدان مقررات بازار آزاد موقعیت بازار سهام را نامشخص‌تر کرده و حتی ممکن است در آینده سقوط بالایی را رقم بزند.

آمارها می‌گوید میلیون‌ها ایرانی در بورس سرمایه‌گذاری کرده‌اند؛ برخی‌ها خانه‌شان را فروخته‌اند و برخی دیگر پس‌اندازشان را آورده‌اند. شما علت اصلی اعتماد مردم به بازار سهام را در چه می‌بینید؟

مردم به دو دلیل عمده به سمت بازار بورس کشیده شده‌اند؛ اول اینکه بازارهای جانبی مانند مسکن در رکود قرار دارد و معاملات طلا و ارز هم محدود شده است؛ به همین خاطر بازاری برای به دست‌آوردن درآمد با سرمایه‌های کوچک مردم وجود ندارد. اخیرا هم بانک مرکزی دستور کاهش نرخ سپرده‌های بلندمدت را به ١٥‌درصد ابلاغ کرده که در تصمیم مردم به حضور در بورس تأثیرگذار بوده است. این در حالی است که ارزش پول ملی به‌شدت در حال کاهش است و تورم نیز حدود ٤٠‌درصد تخمین زده می‌شود. بنابراین مردم نگران از دست‌دادن سرمایه‌شان هستند و دنبال بازارهای جایگزین برای کسب درآمد می‌گردند. از آنجا که بازارهای متشکل پولی ارزش گذشته‌شان را از دست داده‌اند، نگاه مردم به بورس جلب شده که طی یک سال اخیر خصوصا در هفته‌های گذشته شاهد رکوردشکنی‌های بی‌سابقه‌ای بوده است. دلیل دوم استقبال مردم هم به واگذاری سهام عدالت از طریق بورس برمی‌گردد که درواقع نوعی توفیق اجباری یا حداقل غیرارادی ایجاد کرده است تا کنترل این سهام به‌تدریج در اختیار مردم قرار بگیرد.

به نظر می‌رسد رکود حاکم بر سایر بازارها و هراس از دست‌دادن سرمایه باعث شده مردم به‌اجبار به سمت بورس حرکت کنند. این در حالی است که بیشتر کارشناسان نسبت به احتمال ریزش شاخص کل در آینده هشدار داده‌اند. شما فکر می‌کنید مردم آگاهانه ریسک بازار بورس را پذیرفته‌اند یا چاره‌ای غیر از این نداشته‌اند؟

معمولا افرادی که آگاهانه وارد بورس می‌شوند از طریق شرکت‌های کارگزاری یا نهادهای مالی استاندارد اقدام می‌کنند اما افرادی که اکنون در بورس سرمایه‌گذاری کرده‌اند از بازارهای دیگر آمده‌ و آشنایی زیادی با سازوکار بورس ندارند. نباید فراموش کنیم که بازار سهام مثل بازار مسکن نیست که قیمت‌های آن در بیشتر مواقع پلکانی بالا برود و ضرر آن‌چنانی برای سرمایه‌گذارهای این بخش نداشته باشد. بازار سهام به ‌طور پیوسته با نوساناتی همراه است بنابراین افرادی که وارد آن می‌شوند، هم باید سازوکارهای آن را شناخته و هم فرهنگ ریسک‌پذیری داشته باشند. افرادی که این فرهنگ را داشته باشند، سرمایه‌شان را در اختیار کارگزاری‌های بازار بورس قرار می‌دهند؛ چون این شرکت‌ها می‌دانند چطور باید پول‌ها را هدایت کنند و کمترین ضرر را ببینند. البته این روش برای افرادی است که نگاه بلندمدت به بورس دارند در حالی که سرمایه‌گذارهای اخیر از دهک‌های مختلف درآمدی هستند و نگاهی کوتاه‌مدت به آن دارند و چون بازارهای دیگر سود ندارد به فکر بورس افتاده‌اند. مطمئنا این افراد نمی‌توانند به شکل دایمی سود کنند بنابراین باید فرهنگ ریسک داشته باشند.

به‌تازگی روزنامه شهروند در گزارشی میدانی به این نتیجه رسیده است که فروش کتاب‌های بورسی طی هفته‌های اخیر حدود ٦٠‌درصد افزایش پیدا کرده است. همچنین متقاضیان شرکت در کلاس‌های آموزشی بورس حداقل سه برابر رشد کرده‌اند. برخی از این کلاس‌ها شهریه‌های میلیونی دریافت می‌کنند. آیا با کتاب‌خواندن یا شرکت در کلاس‌های آموزشی یک‌ماهه می‌توان در بورس موفق شد؟

افرادی که در هفته‌های اخیر وارد بازار بورس شده‌اند، تازه می‌خواهند کتاب بخرند در حالی که معمولا مطالعه کتاب‌های بورسی یک دانش سطحی در مورد بازار سهام به افراد می‌دهد و تضمین‌کننده موفقیت آنها نیست؛ به عبارت دیگر هنر تحلیل در اختیار همه نیست و امیدبستن به کتاب‌های بورسی برای کسب سود بالا بیهوده است. این در حالی است که در کشورهای توسعه‌یافته فرهنگ سرمایه‌گذاری در بورس به‌تدریج شکل گرفته است چون شرکت‌ها در این کشورها تقریبا ملی هستند و بخش زیادی از مردم پول‌شان را در بورس گذاشته‌اند، بنابراین با مفاهیم بورسی آشنا هستند و این فرهنگ را هم دارند که ضرر در بورس اجتناب‌ناپذیر است؛ مثلا در حال حاضر که بازار سهام در بیشتر کشورها افت کرده است، سهامداران گلایه‌ای ندارند چون فرهنگ ریسک‌پذیری‌شان بالاست اما اگر شاخص کل در ایران سقوط کند، احتمال بروز اتفاقاتی مثل اعتراض مردم نسبت به موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز دور از انتظار نیست.

حضور میلیونی سرمایه‌گذاران در بورس باعث افزایش نوسانات آن نمی‌شود؟ آیا در بازار سهام کشورهای توسعه‌یافته چنین اتفاقاتی رخ نمی‌دهد؟ آنها چگونه رفتار می‌کنند؟

اصلی به نام بازاندیشی در بورس وجود دارد که می‌گوید حضور افراد بیشتر در بورس عاملی برای نوسانات آینده است؛ مثلا ممکن است اطلاعاتی درباره اختلاس در یک شرکت منتشر شود یا رئیس یک شرکت تغییر کند یا چشم‌انداز اقتصاد جهانی با تغییراتی مواجه شود که همه اینها با گسترش فضای مجازی به‌سرعت بین سهامداران پخش شده و روی ذهن آنها تأثیر گذاشته و بازار را تحت‌ تأثیر قرار می‌دهد. کشورهای توسعه‌یافته وقتی با سقوط ناگهانی بورس مواجه می‌شوند، برای ساعاتی کوتاه بازار را متوقف می‌کنند تا امکان تفکر بیشتری در مورد دلایل سقوط به وجود بیاید. درواقع فرق بازاندیشی با تعداد بازیگران کمتر با بازاندیشی با تعداد بازیگران بیشتر در این است که در شکل نخست، آگاهی بیشتری وجود دارد و امکان ارزیابی درست دلایل سقوط بازار فراهم است اما در شکل دوم، تعداد سهامداران بیشتر و نوع برداشت‌شان از بازار پیچیده‌تر است به همین دلیل باعث نوسانات بیشتر در بازار می‌شود؛ مثلا ممکن است سهمی ٢‌درصد سقوط کند و باعث التهاب زیادی در سهامداران بشود. همان اتفاقی که پیش از این در مورد دلار رخ داد و مردم در مقابل صرافی‌ها صف بستند.

اگر شاخص کل سقوط کند، چه تبعاتی بر زندگی مردم خواهد گذاشت؟ آیا جامعه ایران توانایی هضم چنین اتفاقی را دارد؟

دولت‌ها در کشورهای توسعه‌یافته هم در بازار بورس وارد می‌شوند اما در حد نگه داشتن یک ساعته یا دو ساعته بازار تا سقف را عقلانی‌تر کنند. بنابراین دائما نمی‌توان در بورس دخالت کرد. در حال حاضر افراد زیادی وارد بورس شده‌اند و انتظارشان این است که از طریق خرید و فروش سهام، سرمایه‌شان بیشتر شود. این در حالی است که فرهنگ پذیرش ریسک در جامعه ما وجود ندارد و از طرفی شاخص کل بورس هم نشان‌دهنده شرایط اقتصادی کشور نیست بنابراین احتمال بروز پیامدهای اقتصادی در آینده است؛ ازجمله اتفاقات مشابه موسسات اعتباری غیرمجاز یا التهاب در سایر بازارها. در مورد بازار بورس ایران چون گروه‌های مختلفی از مردم درگیر شده‌اند، پس احتمال زیادی وجود دارد تا دولت از منابع بانکی استقراض کند یا سعی کند که خسارت مردم را بدهد.

حضور پرتعداد مردم در بازار بورس می‌تواند منجر به تغییر بدنه مدیریت شرکت‌های دولتی شود و به نوعی به تکمیل فرآیند خصوصی‌سازی که ناقص مانده کمک کند؟

شاید ورود پرتعداد مردم به بورس باعث شود دولت تدابیری بیندیشد تا جلوی تکرار حوادثی مثل کلاهبرداری چند‌هزار‌میلیارد تومانی موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز را بگیرد. نکته این است که دولت نمی‌تواند خواسته‌های سهامدارانش را با مدیریت دولتی یا خصولتی جواب بدهد. بنابراین درخواست‌های سهامداران تا اندازه زیادی سیاست را هم تحت ‌تأثیر قرار می‌دهد؛ مثلا دولت می‌تواند بخشی از قوانین بورسی را بازبینی کند تا کنش‌های مردم بیشتر قابل کنترل باشد. اگر این قبیل تغییرات اتفاق نیفتد، امکان از بین رفتن سرمایه‌ها وجود دارد.

مشکلات عمده در بازار بورس چیست؟

مشکلات عمده در بازار بورس چیست؟ همانطور که می دانید علاوه بر داشتن دانش و آگاهی و پیگیری اخبار مربوط به بورس، داشتن اینترنت پر سرعت و قوی از جمله مهم ترین عواملی است که به شما در خرید و فروش سهام بسیار کمک می کند.

از این رو استفاده از سرور مجازی بورس توشن می تواند یکی از مهم ترین قدم های شما برای سرخطی زدن و به دست آوردن نتیجه دلخواهتان باشد.

به همین خاطر ما در اینجا علاوه بر دادن آخرین اخبار بورس شما را با سرور مجازی بورس توشن نیز آشنا خواهیم کرد.

در مطالب قبلی شما را با وضعیت بورس در نیمه دوم سال ۹۹ آشنا کردیم.

در ادامه همراه ما باشید تا در مورد مشکلات عمده بازار بورس اطلاعاتی را در اختیارتان قرار دهیم.

بازار بورس چه مشکلاتی دارد؟

به عقیده بسیاری از کارشناسان بازار بورس این روز ها بورس کشور با چند مشکل عمده رو به رو است: مشکلات فنی، مشکلات ساختار مالی، مشکلات مدیریتی و همچنین مشکل نرم افزاری.

در واقع این سیل نقدینگی که به بازار بورس وارد شده است کسی نمی تواند آینده را پیش بینی کند. روند بورسی که اخیرا شاهد آن بودیم در کشور بی سابقه بود.

هنگامی که شما مسئله ای را تجربه نکرده باشید نمی توانید به طور قطع در مورد آن نظری بدهید به این دلیل که پیش از این چنین وضعیتی اتفاق نیافتاده بود.

به گفته کارشناسان و سرمایه گذاران خبره در بازار بورس، تجربه نشان داده است که کسانی که تجربه کافی از شرکت در بازار بورس را ندارند و می خواهند در بازار سهام سرمایه گذاری کنند، در اولین قدم به دنبال شرکت‌ هایی می ‌روند که اسامی آشنا تری برایشان داشته باشد و این موجب می ‌شود در بزمان هایی قالبا صنایعی مانند گروه خودروسازی، بانکی، غذایی و… رشد کنند که نام های آشنایی برای کسانی که در جامعه بیرون از بورس به حساب می آید.

دلیل مؤثری برای اقبال از این صنایع می تواند به خاطر گروه‌هایی همچون غذایی، دارویی، انفورماتیک و… هم تاثیر نگرفتن منفی آنها از رکود احتمالی ناشی از بحران کرونا باشد.

پیگیری آخرین اخبار مربوط به بازار بورس می تواند در کنار داشتن سرور مجازی بورس توشن نقش مهمی در موفقیت شما داشته باشد.

چگونه سرور مجازی بورس با اینترنت پر سرعت برای خرید عرضه اولیه و سر خط زدن معاملات بورس تهیه کنم ؟

شاخص بورس چیست؟

شاخص‌های بورس در واقع معیارهای مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آن‌ها، می‌توان وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبه‌های مختلف، ارزیابی کرد. تحلیل شاخص‌های بورس و نوسانات آن‌ها، نقش مهمی در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران دارد. بنابراین تمامی فعالین بازار سرمایه که ممکن است بر اساس تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال، تابلوخوانی یا ترکیبی از این روش‌ها فعالیت کنند، همواره شاخص های بازار را تحت نظر دارند.

شاخص‌های بورس، انواع مختلفی دارند که در ادامه به معرفی مهم‌ترین آن‌ها پرداخته می‌شود.

شاخص کل TEDPIX

در بورس تهران ‌‌شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX نیز شناخته می‌شود. این ‌شاخص همان شاخصی است که همیشه در اخبار و رسانه‌ها از آن به عنوان ‌شاخص بورس تهران یاد می‌شود. شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص‌هاست. این ‌شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است. به عبارت دیگر تغییرات ‌شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است. برای درک ساده‌تر مفهوم ‌شاخص کل، فرض کنید که شما از تمام شرکت‌های بورسی متناسب با وزن آن‌ها در ‌شاخص کل بورس سهام خریداری کنید. در این صورت، تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سبد سهام شما خواهد بود. در واقع ‌‌شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سودهای سالیانه‌ای را که شرکت‌ها به شما پرداخت می‌کنند را محاسبه می‌کند.

نکته‌ای که هنگام بررسی شاخص باید به آن بیشتر توجه کنیم، میزان تغییرات ‌‌شاخص کل است. مثلا اگر شاخص کل بورس در طی یک سال از عدد ۸۰ هزار به ۱۲۰ هزار واحد برسد، نشان‌دهنده این است که میانگین بازدهی بورس طی یکسال اخیر برابر با ۵۰ درصد بوده است. در این شرایط، چنانچه شما سبدی از سهام تمام شرکت‌های بورسی متناسب با وزن آن‌ها در ‌شاخص کل بورس داشته باشید، ۵۰ درصد بازدهی کسب کرده‌اید. این موضوع به هیچ وجه بدین معنانیست که همه سرمایه گذاران ۵۰ درصد سود کرده‌اند.

طبق فرمول محاسبه ‌شاخص کل، هر چه شرکت‌ها بزرگتر باشند و سرمایه بیشتری داشته باشند، تاثیر بیشتری بر روی شاخص کل خواهند داشت. به‌عنوان مثال تاثیرگذاری تغییرات قیمت شرکت‌‌های بزرگی مانند صنایع پتروشيمی خليج فارس یا فولاد مبارکه خیلی بیشتر از تاثیرگذاری شرکت‌های کوچکی مانند سیمان خاش یا قند هکمتان بر شاخص کل است.

شاخص کل هم‌وزن

برخی از کارشناسان و فعالان بازار سرمایه اعتقاد دارند شاخص کل معیار مناسبی برای ارزیابی شرکت‌های بورسی و نشان دهنده منفی‌های بورس به خاطر چیست؟ برآیند عمومی تغییرات بازار سهام نیست. به‌دلیل اینکه تاثیرگذاری شرکت‌ها با سرمایه بزرگتر بر شاخص کل بیشتر است. به‌طوری‌که در مواقعی شاهد آن هستیم که اکثر بازار سهام در وضعیت کاهشی قرار دارند، اما با افزایش قیمت سهام چند شرکت بزرگ، شاخص کل مثبت می‌شود.

در شاخص کل هم‌وزن، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبه ‌شاخص کل سهیم هستند. بنابراین نوسانات مثبت و منفی شرکت‌های کوچک، به اندازه نوسان مثبت و منفی شرکت‌های بزرگ در این ‌شاخص تاثیرگذار است.

‌شاخص قیمت TEPIX

شاخص قیمت نیز یکی از اصلی‌ترین شاخص‌های بورس است. این ‌شاخص بیانگر روند عمومی تغییر قیمت سهام همه شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار است. برخلاف ‌شاخص کل، سود تقسیمی شرکت‌ها در این شاخص لحاظ نمی‌شود. مثلا اگر شاخص قیمت بورس در مدت یکسال ۲۰ درصد رشد داشته باشد، به این معنی است که سطح عمومی قیمت‌ها در بورس نسبت به یکسال گذشته به طور متوسط ۲۰ درصد رشد داشته است. تفاوت عمده این شاخص با ‌شاخص کل این است که در ‌شاخص قیمت، فقط قیمت سهام شرکت‌های بورسی در فرمول شاخص مورد محاسبه قرار می‌گیرد. در صورتی که در شاخص کل علاوه بر قیمت، سود پرداختی سالیانه شرکت‌ها هم در محاسبه شاخص لحاظ می‌شود. در این ‌شاخص نیز مثل ‌شاخص کل، وزن شرکت‌ها در تاثیر آن‌ها بر شاخص قیمت اهمیت دارد، یعنی هرچه شرکت بزرگتر باشد، تاثیر آن بر شاخص قیمت نیز بیشتر است.

شاخص قیمت هم‌وزن

در شاخص قیمت هم وزن، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبه ‌‌شاخص قیمت سهیم هستند. بنابراین نوسانات مثبت و منفی شرکت‌های کوچک، به اندازه نوسان مثبت و منفی شرکت‌های بزرگ در این ‌شاخص تاثیرگذار است.

‌شاخص سهام آزاد شناور TEFIX

پیش از آنکه درباره «‌شاخص سهام آزاد شناور توضیح دهیم، لازم است مفهوم «سهام شناور آزاد» را مرور کنیم. سهام شناور آزاد (Free float) به بخشی از سهام یک شرکت سهامی گفته می‌شود که دارندگان آن آماده عرضه و فروش آن هستند. به عبارت دیگر، انتظار می‌رود این بخش از سهام شرکت در آینده‌ای نزدیک قابل معامله باشد. مالکان سهام شناور آزاد قصد ندارند با حفظ آن در مدیریت شرکت مشارکت کنند. برای محاسبه سهام شناور آزاد باید ترکیب سهامداران را بررسی و سهامداران راهبردی را مشخص کرد. سهامدار راهبردی، سهامدارانی هستند که در کوتاه مدت، قصد واگذاری سهام خود را نداشته و معمولاً می‌خواهند برای اعمال مدیریت خود، این سهام را حفظ کنند.

محاسبه شاخص سهام شناور آزاد، مشابه ‌شاخص کل است. با این تفاوت که در وزن‌دهی شرکت‌های موجود در سبد ‌شاخص، به جای استفاده‌ از کل سهام منتشر شده، تنها از سهام شناور آزاد شرکت‌ها استفاده‌ می‌شود. هدف اصلی استفاده‌ از سهام شناور آزاد در محاسبه شاخص‌ها، در واقع پیگیری رفتار قسمتی از بازار است که از قدرت نقدشوندگی بیشتری برخوردار است.

سایر شاخص‌های بورس

در بورس اوراق بهادار تهران، شاخص‌های دیگری نظیر شاخص صنعت، شاخص مالی، ‌شاخص قیمت به تفکیک هر صنعت و ‌شاخص قیمت ۵۰ شرکت فعال‌تر وجود دارد. هر یک از این شاخص‌ها در واقع یک زیر شاخص از کل بازار سرمایه است. به عنوان مثال تغییرات ‌شاخص صنعت بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در شرکت‌های تولیدی است و تغییرات ‌شاخص مالی نیز بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در گروه خدمات مالی و سرمایه‌گذاری است.

چه عواملی بر قیمت بیت کوین و سایر رمزارزها تاثیرگذار هستند؟

بعد از آشنایی با بیت کوین و مشاهده نمودار قیمتی آن، احتمالاً این سوال برای شما به وجود آمده است که قیمت بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال به چه چیزهایی بستگی دارد و دلایل افزایش یا کاهش قیمت بیت کوین چیست. در این مقاله، به بررسی عوامل تأثیرگذار بر قیمت بیت کوین می‌پردازیم.

۱۰ عامل تأثیرگذار بر قیمت بیت کوین

در مورد افزایش یا کاهش قیمت بیت کوین هیچ اصولی وجود ندارد که بتوان قاطعانه در این زمینه قضاوت کرد. با وجود اینکه هیچ قیمت واحدی برای بیت کوین در دنیا وجود ندارد، معمولاً قیمت این ارز دیجیتال در صرافی‌های ارز دیجیتال مختلف، مشابه است.

از سال ۲۰۰۹ که اولین بیت کوین ایجاد شد، تاکنون قیمت بیت کوین نوسانات شدیدی را تجربه کرده است و همین نوسانات را می‌توان به عنوان یک فرصت خوب برای معامله‌گران و کسب سود از این بازار درنظر گرفت. تریدرها با استفاده از تحلیل تکنیکال (بررسی نمودارهای قیمتی) و تحلیل فاندامنتال (بررسی وضعیت اقتصادی-اجتماعی جامعه)، می‌توانند قیمت بیت کوین را تحلیل و پیش‌بینی کنند.

عوامل متعددی بر قیمت بیت کوین تأثیرگذار هستند که در ادامه، مهمترین این عوامل را با هم بررسی می‌کنیم.

“عامل اول: سیستم عرضه و تقاضا

بخشی از ارزش فلزهای گرانبها و قیمتی مانند طلا، به دلیل عرضه‌ی محدود آن‌ها به دست می‌آید و معمولاً هم قیمت این فلزات توسط سیستم عرضه و تقاضا (Supply and Demand) کنترل می‌شود. عرضه و تقاضا یک فاکتور ساده‌ی اقتصادی است که روی قیمت خیلی از کالاها تأثیر می‌گذارد. عرضه و تقاضا بیت کوین نیز از مهمترین و اصلی‌ترین عواملی محسوب می‌شود که روی قیمت آن تأثیرگذار است.

به طور کلی، هر چه تقاضا بیشتر باشد و حجم محدودی از کالا وجود داشته باشد، قیمت افزایش می‌یابد و هرچه عرضه زیاد و تقاضا کم باشد، قیمت کاهش پیدا می‌کند. این اصل در مورد ارزهای دیجیتال نیز صادق است. هرچه تقاضا برای یک ارز دیجیتال بیشتر شود و حجم عرضه آن محدود باشد، قیمت آن ارز افزایش پیدا می‌کند.

برای مثال با افزایش تقاضای بیت کوین، قیمت بیت کوین نیز افزایش پیدا می‌کند. این موضوع همان تحلیل تکنیکال و بررسی نمودار قیمت بیت کوین است.

عامل دوم: هاوینگ بیت کوین

جهت کنترل سیستم عرضه و تقاضا، هر ۴ سال یکبار پاداش استخراج بیت کوین نصف می‌شود که به این پدیده هاوینگ (Halving) می‌گویند. در سال ۲۰۰۹ که اولین بیت کوین استخراج شد، پاداش استخراج ۵۰ بیت کوین بود.

اولین هاوینگ در سال ۲۰۱۲ (پاداش استخراج یک بیت کوین: ۲۵ بیت کوین)، دومین هاوینگ در سال ۲۰۱۶ (پاداش استخراج یک بیت کوین: ۱۲.۵ بیت کوین) و سومین هاوینگ در سال ۲۰۲۰ (پاداش استخراج یک بیت کوین: ۶.۲۵ بیت کوین) اتفاق افتاد.

در حال حاضر پاداش استخراج یک بلاک در شبکه بیت کوین که حدود ۱۰ دقیقه زمان می‌برد و دستگاه‌های پرقدرتی نیاز دارد، ۶.۲۵ بیت کوین است.

برخی از تحلیلگران با بیان اینکه تاریخ همیشه تکرار می‌شود، معتقدند که هاوینگ باعث افزایش قیمت بیت کوین می‌شود و این امر ناشی از کاهش عرضه بیت کوین است؛ چرا که نصف شدن پاداش استخراج سبب کم شدن فعالیت ماینرها به صورت مقطعی می‌شود.

به طور کلی، هیچ قطعیتی در رابطه با افزایش یا کاهش قیمت بیت کوین در اثر پدیده هاوینگ وجود ندارد.

عامل سوم: پیچیدگی بلاکچین‌ها و سختی استخراج

هر چه بلاکچین‌ها ایمن‌تر و هر چه پیچیدگی استخراج (Difficulty) بیت کوین هم بیشتر باشد، ارزش و قیمت بیت کوین و سایر ارزها بالاتر می‌رود. البته در این صورت، به دست آوردن بقیه‌ی بیت کوین‌ها از طریق استخراج هم سخت‌تر خواهد بود.

عامل چهارم: سودمندی ارزهای دیجیتال

یک عامل مهم و اصلی در تعیین قیمت هر ارز دیجیتالی، مفید و سودمند بودن آن است. اگر شما نتوانید برای کار خاصی از یک ارز استفاده کنید، به عنوان مثال، سرمایه‌گذاری یا پرداختی را با آن انجام دهید، آن ارز هیچ گونه ارزشی ندارد. بیتکوین، حتی در مقیاس‌های بالا و زیاد هم می‌تواند در پرداخت‌ها مورد استفاده قرار بگیرد و این بدین معناست که سودمندی بیتکوین بسیار بالا است. همین سودمندی عامل مهمی در افزایش قیمت بیتکوین بشمار می‌رود.

پیچیدگی بالای بیت کوین در کنار مصرف بالای انرژی برای استخراج آن، موجب افزایش قیمت بیت کوین شده است و به همین خاطر هم می‌تواند در سرمایه‌گذاری‌ها استفاده شود. اگر این سودمندی و کاربرد ارزها تغییر پیدا کند، می‌تواند منجر به نوسانات قیمت شود. برای مثال، سودمندی اتریوم (ETH) به خاطر یک پلتفرم قرارداد هوشمند است و این امر، علت قیمت نسبتاً بالای اتریوم در مقابل دیگر ارزهای دیجیتال است.

عامل پنجم: فاکتورهای اجتماعی و فعالیت رسانه‌ها

از جمله عواملی که می‌تواند بر قیمت بیت کوین تأثیرگذار باشد، فاکتورهای اجتماعی است که احساسات سرمایه‌گذاران بازار ارزهای دیجیتال را مورد هدف قرار می‌دهد.

با استناد به سخنان تام لی (Tom Lee) بنیانگذار شرکت تحقیقاتی FundStart Global، می‌توان گفت که اظهار نظر مقامات کشورها، رؤسای شرکت‌های مطرح دنیا و سخنرانی افراد مشهور در حوزه ارزهای دیجیتال، می‌تواند باعث ایجاد شک و تردید در سرمایه‌گذاران شود. این شک و تردیدها باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران جهت جلوگیری از ریسک‌های احتمالی منفی‌های بورس به خاطر چیست؟ بازار، ارزهای دیجیتال خود را بفروشند و به سرعت سرمایه خود را از این بازار خارج کنند.

در واقع، می‌توان گفت که ترس از دست دادن سرمایه (FOMO: Fear Of Missing Out) و ترس از دست دادن فرصت سود، باعث می‌شود که سرمایه‌گذارن دست به تصمیم‌گیری‌های احساسی برای فروش یا خرید ارزهای دیجیتال خود بزنند (منبع: Fool). دقیقاً مانند اتفاقی که در اثر ایپدمی ویروس کرونا برای بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال رخ داد. ترس و وحشت در جهان به علت ظهور این ویروس، باعث شد کاربران دست به فروش دارایی‌های خود بزنند و قیمت بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال به شدت کاهش پیدا کند.

بازار بیت کوین بارها شاهد این امر بوده است که سخنرانی یک رئیس جمهور یا یک مدیر معروف در دنیا، قیمت آن را به سرعت کاهش یا افزایش داده است. به عنوان مثال، سخنرانی مارک زاکربرگ (مدیر عامل شرکت فیسبوک) در کنگره آمریکا و شهادت او در مورد قابل اطمینان بودن لیبرا، منجر به کاهش قیمت بیت کوین شد (لیبرا ارز دیجیتال پیشنهادی فیسبوک است).

برخی از تحلیلگران بازار ارزهای دیجیتال این ترس ها و تردیدها را در کوتاه مدت امری طبیعی می‌دانند، همانطور که در بازارهای سنتی نیز این ترس‌ها وجود دارد. به هر حال، نمی‌توان از بروز احساسات در بازارهای سنتی و بازار ارزهای دیجیتال جلوگیری کرد.

دنیای ارزهای دیجیتال پر بوده است از خبرهایی که گاهی بیت کوین را حمایت کردند و گاهی باعث منزوی شدن این ارز دیجیتال محبوب شده است. اخبار منفی که در مورد هک شدن صرافی‌های بیت کوین و سرقت دارایی‌ها مانند صرافی بایننس و MTGOX منتشر می‌شود، تأثیرات منفی بر قیمت بیت کوین داشته است (منبع: Fool).

برای مثال، وضعیت صرافی MTGOX و انتشار اخبار هک شدن این صرافی، یکی از عوامل مهم در کاهش قیمت بیت کوین در زمان‌های مختلف ذکر شده است:

• در تاریخ ژوئن تا نوامبر ۲۰۱۱، قیمت بیت کوین ۹۴ درصد کاهش یافت که دلیل اصلی آن، هک صرافی MTGOX عنوان شده است (قیمت هر بیت کوین از ۳۲ دلار به ۲ دلار کاهش یافت).
• صرافی MTGOX در تاریخ دهم آپریل ۲۰۱۳ به صورت موقت قطع شد و ۷۹ درصد قیمت بیت کوین در این زمان کاهش پیدا کرد (کاهش قیمت هر بیت کوین از ۲۶۶ دلار به ۵۴ دلار).
• صرافی MTGOX مجدد در تاریخ ۲۴ فوریه ۲۰۱۴ هک شد و ۴۹ درصد قیمت بیت کوین کاهش پیدا کرد (قیمت هر بیت کوین از ۸۶۷ دلار به ۴۳۹ دلار رسید).

همچنین، انتشار خبر رد پذیرش صندوق بازار بورس (ETF) برای بیت کوین توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC)، از عوامل تأثیرگذار در کاهش قیمت بیتکوین بوده است (منبع: coindesk).

در کنار اخبار منفی که از ابتدای شروع به کار بیت کوین در سراسر دنیا منتشر شده است، اخبار مثبتی هم وجود داشته است که می‌توان گفت کم و بیش اثرات اخبار منفی را تعدیل کرده است.

برای مثال، بر اساس بررسی‌های صورت گرفته، مشخص شد که انتشار خبری مبنی بر علاقه شرکت بلک راک به بیت کوین سبب افزایش قیمت بیتکوین شده بود. این شرکت، بزرگ‌ترین شرکت مدیریت دارایی در جهان است که کارگروهی را جهت انجام تحقیقات در حوزه ارزهای دیجیتال و بلاکچین ایجاد کرده است.

جالب است که بدانید کمیسیون بورس و اوراق بهادار که قبلاً ETF (صندوق بازار بورس) را برای بیت کوین رد کرده بود، اعلام کرده بود که تا سپتامبر سال ۲۰۱۸ مجدد در این مورد تصمیم‌گیری خواهد کرد. همین خبر، یکی از عوامل تأثیرگذار در افزایش قیمت بیتکوین در آن زمان بوده است.

توییت‌های ایلان ماسک (مدیر عامل تسلا) نیز در مورد بیت کوین، این روزها توجه کاربران را به خود جلب کرده است و قیمت بیت کوین در پی این توییت‌ها افزایش یافت.

عامل ششم: مسائل قانونی و محدودیت‌ها

مسائل قانونی و مسائل مربوط به دولت‌ها نیز می‌تواند بر قیمت ارزهای دیجیتال تأثیر بگذارد. اگر یک دولت درباره‌ی قوانین دارایی و مالیات سخت‌گیر باشد، مخفی کردن دارایی‌ها با استفاده از ارزهای دیجیتال تبدیل به اقدامی رایج می‌شود و این خود باعث تغییر در قیمت بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال می‌شود، زیرا تقاضا برای آنها بیشتر خواهد شد.

یک مثال معروف در این زمینه، سختگیری کمیسیون بورس ایلات متحده است. تام لی (سرمایه گذار مطرح وال‌استریت)، اقدام این کمیسیون مبنی بر دریافت مالیات در ازای عرضه اولیه (ICO) سکه (ICO) را جزئی از فشارهای مقرارتی در حوزه ارزهای دیجیتال و از عوامل کاهنده قیمت بیتکوین و سایر رمزارزها می‌داند.

اقدامات قانونی مثبت برای یک ارز دیجیتال مانند رسمی کردن آنها به عنوان ارز یک کشور، می‌تواند اثرات مثبتی در قیمت بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال داشته باشد؛ در حالی که ممنوعیت ارزهای دیجیتال توسط یک کشور می‌تواند اثرات منفی برجای بگذارد.

برای مثال، کشور اکوادور ارزهای دیجیتال را ممنوع کرده است. در حالی که برخی کشورها به ارزهای دیجیتال، حالتی رسمی برای مصارف مالیاتی اختصاص داده‌اند و بعضی از کشورها نیز مانند ژاپن، بیتکوین را به عنوان ارز رسمی پذیرفته‌اند.

همچنین، محدودیتی که کشور چین در سال ۲۰۱۷ در نظر گرفت، سبب کاهش ۴۰ درصدی قیمت بیتکوین در تاریخ دوم تا پانزدهم سپتامبر سال ۲۰۱۷ شد. البته، زمانی که کشور چین مجدد حمایت خود را از ارزهای دیجیتال و بلاکچین اعلام کرد، قیمت بیتکوین دستخوش تغییرات مثبتی شد.

در حال حاضر، قانون و مقرارت درست و حسابی در زمینه ارزهای دیجیتال در دنیا وجود ندارد و هر کدام از کشورها خط مشی دلخواه خود را انتخاب می‌کنند. بعد از گذشت حدود ۱۲ سال از شروع فعالیت بیتکوین، مسئله نبود چارچوب قانونی در بسیاری از کشورها، یک مانع بزرگ برای رشد این ارز دیجیتال محسوب می‌شود.

عامل هفتم: پذیرش و درک عمومی

یکی از چالش‌هایی که بازار بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال با آن دست و پنجه نرم می‌کند، مسئله پذیرش و درک ارزهای دیجیتال توسط عموم مردم، بانک‌ها، دولت‌ها و شرکت‌های بزرگ است (Fool).

فهم و ادراک عمومی از یک ارز دیجیتال، روی ارزش آن ارز تأثیر بسزایی دارد. به عنوان مثال برای بیتکوین، عامل تأثیرگذار بر قیمت بیتکوین می‌تواند مردمی باشند که به نوآوری‌ها واکنش مثبتی نشان می‌دهند؛ با سیستم بانکداری سنتی کنونی مشکل دارند و به دنبال ساز و کاری جدید برای از بین بردن فساد های مالی هستند.

عامل هشتم: فورک های متعدد

به دلیل فورک‌های متعدد و انشعابات منظم از زنجیره ارزهای دیجیتال و ایجاد انواع ارز دیجیتال مشتق شده، منتقدان این بازار ادعا می‌کنند که ارزهای دیجیتال محدود نیستند و مسئله کمیابی ارزهای دیجیتال را جدی نمی‌گیرند (Fool).

۲ مثال زیر، نمونه‌هایی از تأثیرات فورک‌های بیت کوین بر قیمت آن است:

1. در تاریخ ششم تا یازدهم مارس در سال ۲۰۱۳، یک فورک غیرمنتظره برای بیتکوین ایجاد شد و قیمت بیتکوین ۲۵ درصد کاهش یافت.
2. مسائل مربوط به فورک بیت کوین کش در یازدهم تا شانزدهم ژوئن ۲۰۱۷ باعث کاهش ۳۶ درصدی قیمت بیتکوین شد.

عامل نهم: نهنگ ها و نوسانات بازار

یکی از عوامل کلیدی در بازار ارزهای دیجیتال، افرادی هستند که مقدار زیادی از سرمایه بازار را در اختیار دارند. به چنین افرادی اصطلاحاً نهنگ یا وال گفته می‌شود که بزرگترین بازیگر ارزهای دیجیتال است. وال‌ها در بازار ارز دیجیتال مانند سهامداران عمده در بازار بورس هستند.

ما در مقاله نهنگ بیت کوین و تاثیرات آن در بازار رمزارزها، مفصل در مورد نهنگ‌ها در بازار ارزهای دیجیتال صحبت کرده‌ایم.

از جمله معروف‌ترین نهنگ‌ها در بازار ارزهای دیجیتال، می‌توان به ساتوشی ناکاموتو (خالق بیت کوین)، دوقلوهای وینکلواس و راجر ور اشاره کرد که مقدار زیادی از کل بیتکوین‌ها را دارا هستند. برخی از نهنگ‌ها تمایل دارند که بیتکوین‌های خود را نگه دارند و برخی به خرید و فروش ارزهای دیجیتال خود از جمله بیت کوین می‌پردازند.

نهنگ‌ها چه بیت کوین‌ها را بفروشند و چه آنها را نگه دارند، بر بازار ارزهای دیجیتال تأثیرگذار هستند.

فرض کنید یک نهنگ (یا گروهی از نهنگ‌ها) حجم زیادی از بیتکوین‌ها را بفروشد. همین کار می‌تواند روندی نزولی در بازار ایجاد کند و قیمت‌ها ریزش پیدا می‌کند. چرا که عموم کاربران فکر می‌کنند حجم زیادی از سرمایه در حال خارج شدن از شبکه است و مسئله شک و تردید ایجاد می‌شود (البته در این شرایط مردم می‌توانند از این فرصت استفاده کنند و به خرید بیت کوین بپردازند).

اگر نهنگ‌ها بیت کوین‌های خود را نگه دارند و نفروشند، به دلیل اینکه تعداد کل بیتکوین‌هایی که برای خرید وجود دارد، کاهش می‌یابد، بازار تحت فشار قرار می‌گیرد و قیمت این ارز دیجیتال افزایش پیدا می‌کند.

عامل دهم: حجم معاملات

حجم پایین معاملات در بازار را می‌توان از دیگر عوامل تأثیرگذار بر قیمت ارزهای دیجیتال دانست. این حجم پایین معاملات می‌تواند شک و تردیدهای سرمایه‌گذاران را افزایش دهد.

همانطور که در بخش‌های قبل گفته شد، فعالیت و رفتار افراد مشهور و انتشار اخبار منفی در حوزه ارزهای دیجیتال خود سبب ایجاد شک و تردید می‌شود و همین امر، بر روی حجم معاملات روزانه‌ای که در بازار انجام می‌شود، تأثیرگذار است.

صحبت پایانی

به صورت خلاصه، نوسانات قیمت بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال بر اساس ۲ اصل تعیین می‌شود. یک اصل تحلیل تکنیکال است که برگرفته از نمودارهای قیمتی و میزان عرضه و تقاضاست. اصل دیگر، تحلیل فاندامنتال است که عواملی مانند رسانه‌ها، افراد تأثیرگذار و نهنگ‌ها را بررسی می‌کند. در این مقاله، ۱۰ فاکتور مهم در این تحلیل‌ها را با هم مرور کردیم.

فیلتر پول هوشمند، از نظریه تا عمل

در این مقاله قصد داریم با شفاف کردن موضوع پول هوشمند، درک و نگاه عمیق به نحوه شناسایی پول هوشمند با استفاده از ابزارهای گوناگون نظیر فیلتر نویسی و تابلوخوانی به بررسی تاثیرات آن در معاملات معامله گران بازار بورس تهران بپردازیم.
در کنار این موضوع ۱۵ راهکار شناسایی پول هوشمند به همراه ۲۶ فیلتر کاربردی در بورس تهران را به شما ارائه خواهیم کرد، تا با درک کامل پول هوشمند و نحوه ورود و خروج آن بتوانید معاملات هوشمندانه تری نسبت به گذشته داشته باشید.

پول هوشمند چیست ؟؟

عبارت پول هوشمند که مسلما بعد از اندکی فعالیت در بازار مالی به گوش هر شخصی خواهد رسید، در واقع ورود نقدینگی هدف دار جهت خرید میزان مشخصی سهام (از پیش تعیین شده توسط مارکت میکر یا بازیگر) به دلایل مختلفی مانند شرایط خاص بنیادی، افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی یا محل های دیگر و یا صرفا بازی پول جهت بالا بردن قیمت سهم و فروش آن در قیمت بالا تر است.

پول هوشمند به زبان ساده

مارکت میکر یا بازیگر یک سهم، با توجه به میزان نقدینگی خود با هماهنگی با سهامدار عمده یک شرکت شروع به جمع آوری شناوری سهام یک شرکت از کف بازار بورس تهران می کند.
بعد از منفی‌های بورس به خاطر چیست؟ جمع آوری میزان مشخصی از آن و به اصطلاح خشک شدن سهم، شروع به رنج مثبت کشیدن در سهم می کند، سهم را تا سقف قیمتی روزانه هدایت کرده و صف خرید برای آن تشکیل می دهد، قیمت سهم را بالا می برد، این پول هدفمند، پول هوشمند است.

تابلو معاملات و پول هوشمند

در سایت tsetmc.com بخش های مختلفی وجود دارد یکی از بخش های مهم و اساسی دیده بان بازار است، در این قسمت شما می توانید فیلتر های مورد نظر خود را نگارش کنید. اما در تابلوی اختصاصی هر سهمی نیز می توان موارد زیادی را برای شناسایی پول هوشمند پیدا کرد ابتدا با شناخت این اجزا شروع می کنیم و بعد از آن شروع به نگارش فیلتر های ساده و کاربردی در سایت بورس تهران خواهیم کرد فیلتر های پول هوشمند که چراغ راه شما خواهند بود.
فیلتر ورود پول هوشمند در بورس، یک فیلتر مجزا و تکی نیست بلکه جمعی از فیلترهای شناسایی پول هوشمند در بورس با یکدیگر می توانند ورود پول هوشمند به یک سهم را تشخیص دهند. در مقاله های دیگری به فیلترهای متنوع از جمله ” فیلتر مووینگ در اوریج ” نیز اشاره می گردد که می توانید با آن آشنا شوید.

راهنمای استفاده از صفحه فیلترهای رایگان، اموزش استفاده صحیح از فیلترها

در این ویدیو به صورت ادواری قصد داریم به شما یاد بدهیم چگونه فیلترها رو با هم ترکیب کنید و درک صحیح از خروجی داشته باشید: