انواع ریسک و مدیریت آن در بازار ارز دیجیتال
مقدمه هیچ سرمایه‌گذاری و هیچ بازار سرمایه‌ای نمی‌تواند کاملاً بدون ریسک و خطر باشد. به همان قدر که بازار سرمایه میتواند باعث سودآوری شود، میتواند زیان هم به بار بیاورد. این قسمت ترسناک و البته چالش‌برانگیز بازار سرمایه است. بازار ارز دیجیتال هم مثل دیگر بازارهای سرمایه از این قاعده مستثنی نیست. کسانی که میخواهند […]
مقدمه
هیچ سرمایه‌گذاری و هیچ بازار سرمایه‌ای نمی‌تواند کاملاً بدون ریسک و خطر باشد. به همان قدر که بازار سرمایه میتواند باعث سودآوری شود، میتواند زیان هم به بار بیاورد. این قسمت ترسناک و البته چالش‌برانگیز بازار سرمایه است. بازار ارز دیجیتال هم مثل دیگر بازارهای سرمایه از این قاعده مستثنی نیست. کسانی که میخواهند در این بازار فعالیت کنند باید به این امر آگاه باشند که به همان میزان که سرمایه‌گذاری درست و اصولی به سودآوری ختم میشود، یک سرمایه‌گذاری غلط باعث زیان میشود.
یکی از عواملی که در بحث جلوگیری از زیان مؤثر است؛ بحث مدیریت ریسک است. اگر بتوانیم ریسک‌پذیری‌مان را در بازار ارز دیجیتال مدیریت کنیم نه‌تنها زیان نمی‌کنیم بلکه سود هم به دست می‌آوریم. در این مقاله با مبحث مدیریت ریسک انواع ریسک در سرمایه گذاری ارز دیجیتال همراه ما باشید.
مدیریت ریسک در بازار ارز دیجیتال
مدیریت ریسک در بازار ارز دیجیتال به فرایند شناسایی، تحلیل و پاسخ به عوامل خطر سازی گفته میشود که در هنگام سرمایه‌گذاری در این بازار ممکن است پیش بیاید. اگر مدیریت ریسک ارز دیجیتال به‌درستی انجام شود، میتواند با کنترل وقایع آینده از ضررهای احتمالی پیشگیری کند.
ارزهای دیجیتال، دارایی‌های غیرمتمرکز هستند که بر خلاف ارزهای فیات تحت کنترل مرجع نظارتی یا بانک مرکزی قرار ندارند. این ارزها محصولی را به فروش نمی‌رسانند، بازدهی کسب نمی‌کنند یا برای هزاران نفر شغل ایجاد نمی‌کنند. آن انواع ریسک در سرمایه گذاری ها به‌طورکلی سود سهامی پرداخت نمی‌کنند. ازاین‌جهت ارزش‌گذاری آن ها بسیار دشوار است.
علاوه بر این یک سفارش نسبتاً بزرگ میتواند به‌راحتی قیمت ارزهای دیجیتال را به سمت بالا یا پایین سوق دهد. در بازار رمزارزها همواره باید سعی کرد که در کف قیمت خرید کرد؛ یعنی هنگامی که قیمت ارز دیجیتال کاهش می‌یابد و در سقف قیمت فروخت. مشکل این است که اکثر مردم نمی‌دانند که چه زمانی دارایی خود را بفروشند. همه این موارد نشان‌دهندة ریسک بازار ارز دیجیتال است.
بازار ارز دیجیتال هم مانند هر بازار دیگری خالی از ریسک نیست.
انواع ریسک در بازار ارز دیجیتال
چهار نوع ریسک اصلی در بازار ارز دیجیتال وجود دارد که باید از آن ها آگاه بود تا معامله موفقیت آمیزی انجام داد:
ریسک بازار
یک اصطلاح قدیمی در ارز دیجیتال به نام “هودل” وجود دارد که می‌گوید توکن‌های خود را حفظ کنید و امیدوار باشید که به ماه بروند (به معنای آنکه افزایش قیمت زیادی داشته باشند). نکته دیگر این است که در کف قیمت بخرید یعنی هنگامی که قیمت ارز دیجیتال کاهش می‌یابد به خرید آن بپردازید. نکتة دیگری که بسیاری از معامله گران هنوز متوجه آن نشده‌اند، نحوه خروج از ضرر است.
خروج به‌موقع برای کسب سود یک موضوع است و خروج از ضرر نیز یک موضوع کاملاً متفاوت است. در اینجا بحث سفارش‌های استاپ لاس (stop-loss) یا حد ضرر به میان می‌آید. انجام معامله بی‌نقص ملزم به داشتن نقاط ورودی و نقاط حد ضرر دقیق است تا به مدیریت ریسک و توقف ضرر خود در معاملات بپردازیم. اکثر معامله گران بین 1 الی 3 درصد سرمایه خود را در هر معامله ریسک می‌کنند. این محدوده ممکن است مناسب تمام افراد نباشد، اما سفارش‌های حد ضرر همواره باید در این محدوده باشند.
ریسک طرف مقابل معامله
یکی دیگر از ریسک‌های موجود در بازار ارز دیجیتال، ریسک طرف مقابل معامله (Counterparty Risk) است. در این شرایط امکان هک شدن صرافی‌ها وجود دارد. نفوذهای امنیتی اغلب در عرصه ارز دیجیتال رخ میدهد. فقط در سال 2019، 12 صرافی بزرگ ارز دیجیتال هک شدند. این شرایط نامناسب معمولاً به تعطیل شدن صرافی، ازدست‌رفتن پول یا کسب‌وکار مردم و خروج کاربران از این حوزه منجر میشود. این یکی دیگر از ریسک‌های بازار ارز دیجیتال است.
معاملات مارجین ارز دیجیتال
معاملات مارجین به معنای استفاده از سرمایه‌های قرض گرفته شده از کارگزاری به‌منظور انجام معاملات دارایی‌های مالی می‌باشد. معاملات مارجین میگویند که وثیقه وام از کارگزاری را شکل دهند. یکی روشهای کاهش ریسک طرف مقابله، انجام معاملات مارجین است. اکثر مردم اعتقاد دارند که معاملات مارجین بهترین روش برای ازدست‌دادن سرمایه است.
این حرف زمانی درست است که کاربر بداند چه کاری می‌خواهد انجام دهد. انجام معاملات مارجین بدون داشتن اطلاعات درباره آن همانند هدایت کشتی است بدون آن که اطلاعاتی دربارة ناخدا بودن داشته باشید؛ بنابراین اگر این معاملات بدون دانش کافی انجام شوند ریسک بزرگی محسوب می‌شوند.
ریسک روان‌شناختی
این ریسک ارتباط کمتری با پول شما دارد اما همچنان یک ریسک بزرگ محسوب میشود. اگر ذهن شما برای تصمیم‌گیری‌های مهم و بزرگ آماده نباشد و نتوانید منطقی فکر کنید، معاملات خوبی هم نمی‌توانید انجام دهید.
با مدیریت ریسک می توان مقدار ریسک معامله را کنترل کرد.
چگونه مدیریت ریسک کنیم؟
تنوع در سبد سرمایه‌گذاری
باتوجه‌به نوسانات بازار ارز دیجیتال، بهتر است همة تخم‌مرغ‌هایتان را در یک سبد نگذارید. کلیه سرمایه‌گذاران باتجربه با سرمایه‌گذاری در دارایی‌های گوناگون و ایجاد تنوع، به محافظت از خود و سرمایه‌شان در برابر ریسک می‌پردازند. به طور معمول انتخاب ترکیبی از یک گروه دارایی (حتی ترکیبی از گروه‌های دارایی متفاوت در سبد سرمایه‌گذاری شما) برای سرمایه‌گذاری، تدبیر خوبی برای کاهش خسارات ناشی از نوسان‌های ناگهانی قیمت در یک صنعت یا بازار است. نوسان بازار ارزهای دیجیتال میتواند حتی مطمئن‌ترین معاملات را خراب کند و ضرر هنگفتی به سرمایه‌گذاران برساند؛ بنابراین بهتر است روی ارزهای متفاوتی سرمایه‌گذاری کنید.
توجه به سیاست‌های قانونی کشور
هرچند ماهیت وجودی ارزهای دیجیتال و سرمایه‌گذاری برروی آن ها در اغلب کشورهای دنیا به‌صورت قانونی پذیرفته شده است، اما برخی از دولت‌ها برای مبادلات ارزهای دیجیتال، محدودیت‌هایی را اعمال کرده‌اند. این قوانین و محدودیت‌ها باتوجه‌به شرایط حاکم بر جامعه میتواند تغییر کند؛ بنابراین بهتر است همواره از قوانین جدید و تغییرات آن خبر داشته باشید.
مدیریت احساسات و هیجان
یکی از مواردی که میتواند معاملات را خراب کند، تصمیم‌های احساسی و غیرمنطقی است. همیشه سعی کنید که خونسرد و منطقی باشید. احساسات خود را مدیریت کنید و بر اطلاعاتی که مقابل شما است مثل قیمت، حجم، اخبار و روند بازار تمرکز کنید.
رعایت نسبت ریسک به پاداش (ریوارد)
تریدرها اغلب از این نسبت برای تعیین ورود به معامله یا عدم ورود به معامله استفاده می‌کنند. نسبت ریسک به پاداش، نشان میدهد که سرمایه‌گذار به‌ازای ریسک ازدست‌دادن هر واحد از دارایی خود در یک سرمایه‌گذاری، حاضر است چه مقدار پاداش کسب کند. بسیاری از سرمایه‌گذاران از این نسبت برای مقایسه سودهای مورد انتظار (Expected Returns) از یک سرمایه‌گذاری با مقدار ریسکی که برای کسب آن سودها باید متحمل شوند، استفاده می‌کنند. توجه به این نسبت و محاسبه آن قبل از ورود به یک معامله، یکی از راه‌های مناسب برای مدیریت ریسک و جلوگیری از ضررهای احتمالی است.
سرمایه گذاری در بازار ارز دیجیتال به ریسک پذیری نیاز دارد.
تحمل کردن ضرر
همة سرمایه‌گذاران در برخی از معامله‌ها ممکن است بخشی از سرمایه خود را از دست بدهند؛ سرمایه‌گذاران ارزهای دیجیتال نیز از این قاعده مستثنی نیستند. برخی از افراد وقتی در یک روز سرمایه خود را از دست میدهند، برای جبران آنی خسارت شروع به تصمیم‌گیری‌های احساسی می‌کنند. توجه به این نکته مهم است که عجله در تصمیم‌گیری برای جبران سرمایه ازدست‌رفته، شما را به ضرر بزرگ‌تری سوق خواهد داد.
توجه به مسائل امنیتی
کیف پول‌های زیادی برای سرمایه‌گذاری ارز دیجیتال به‌صورت نرم‌افزاری و سخت‌افزاری موجود هستند. اما تمام این کیف پول‌ها برای سرمایه‌گذاری معتبر نیستند. بسیار مهم است که قبل از سرمایه‌گذاری شناخت و اطلاعات کافی راجع به کیف پول‌های معتبر بازار داشته باشید. یک نکتة مهم دیگر حفاظت از رمز عبور کیف پولتان است. هرگز کلید دسترسی به کیف پولتان را که همان کلید خصوصی شماست را در اختیار افراد دیگر قرار ندهید.
نتیجه‌گیری
بازار ارز دیجیتال پر از ریسک است و سرمایه‌گذاری در این بازار نیازمند ریسک‌پذیری است. اما مهم‌تر از ریسک‌پذیر بودن، مدیریت ریسک ارز دیجیتال است. در این مقاله سعی شد که انواع ریسک و راه‌های مختلف مدیریت آن را به شما معرفی کنیم. بدیهی است هرگونه سرمایه‌گذاری به کسب آگاهی و مشورت با متخصصین این امر نیاز دارد.
ریسک پیش فرض چیست؟
ریسک پیش فرض ریسکی است که از پیش فرض میشود که وام گیرندگان در تاریخ معین و با مبلغ تعیین شده، قادر به بازپرداخت اقساط وام و تسهیلات خود نباشند. وام دهندگان و سرمایه گذاران تقریبا در همه اشکال، وام و تسهیلات دهی اعتباری در معرض ریسک پیش فرض قرار دارند. بنابراین آنها باید این ریسک را در مورد همه وام گیرندگان خود پیش بینی کرده و از پیش فرض کنند که در تاریخ مشخص آنها نتوانند اقساط وام و تسهیلات دریافتی را پرداخت کنند و برای آن تمهیدات لازم را بی‌اندیشند.
چگونه میتوان ریسک پیش فرض را مدیریت کرد؟
وام دهندگان میتوانند برای مدیریت ریسک پیش فرض و انواع ریسک اعتباری خود از خدمات یک شرکت اعتبار سنجی استفاده کنند. شرکت‌های اعتبارسنجی با استفاده از تکنیک‌های مختلف و منحصر به فرد میتوانند داده‌های مالی و اعتباری دریافتی از بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری مشتریان را آنالیز کرده و به آنها نمره و اعتبار بدهند. با اعتبار سنجی مشتریان بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری وام دهنده با دانستن رتبه و نمره اعتباری مشتریان خود، ریسک پیش فرض آنها را مدیریت کرده و در اعطای وام و تسهیلات به آنها اولویت بندی انجام دهند.
یک شرکت اعتبارسنجی به طور کلی صورت‌های مالی یک شرکت را بررسی میکند و از چندین نسبت مالی برای تعیین احتمال بازپرداخت بدهی توسط آن شرکت استفاده می‌کنند. در صورت بازپرداخت بدهی میتوان پیش فرض فنی ایجاد کرد اما شرایط خاصی از وام قابل تحقق نیست. گردش نقدی آزاد، پول نقدی است که پس از سرمایه گذاری شرکت به خودی خود ایجاد میشود و با کم کردن هزینه‌های سرمایه از جریان نقدی عملیاتی محاسبه میشود. گردش نقدی آزاد برای مواردی مانند پرداخت بدهی و سود سهام استفاده میشود. رقم گردش نقدی آزاد که نزدیک به صفر یا منفی باشد نشانگر این است که شرکت ممکن است در تامین وجه نقد لازم برای بازپرداخت اقساط وام وعده داده شده، دچار مشکل شود. این میتواند ریسک پیش فرض بالاتر را نشان دهد.
مزایای مدیریت ریسک پیش فرض چیست؟
ریسک پیش فرض را میتوان با استفاده از ابزار اندازه گیری استاندارد، از جمله نمرات یک شرکت اعتبارسنجی معتبر و رتبه بندی اعتباری برای مسائل بدهی شرکت‌ها و دولت ارزیابی کرد. برای رتبه بندی اعتباری آنها ابتدا داده‌ها و اطلاعات مالی و اعتباری دریافتی را در فرم اعتبارسنجی مشتریان درج کرده و سپس از طریق تکنیک‌ها و فناوری‌های خاص و منحصر به فرد خود، آنها را آنالیز کرده و رتبه و نمره اعتباری مشتریان را در اختیار بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری وام و تسهیلات دهنده قرار میدهند. ریسک پیش فرض میتواند در نتیجه تغییرات گسترده تر اقتصادی یا تغییر در وضعیت مالی یک شرکت تغییر کند. رکود اقتصادی میتواند بر درآمد و توانایی بازپرداخت اقساط وام بسیاری از شرکت‌ها تاثیر بگذارد و در نهایت بازپرداخت بدهی را به تاخیر بی‌اندازد. شرکت‌ها ممکن است با عواملی از قبیل افزایش رقابت و قدرت قیمت گذاری کمتر روبرو شوند و در نتیجه تاثیر مالی مشابهی داشته باشد. برای مدیریت و کاهش ریسک پیش فرض، شرکت‌ها باید درآمد خالص و گردش نقدی کافی ایجاد کنند. در صورت پیش فرض، سرمایه گذاران ممکن است مبلغ پرداخت‌های دوره‌ای و انواع ریسک در سرمایه گذاری سرمایه گذاری خود را در اوراق از دست بدهند. پیش فرض میتواند منجر به ضرر 100 درصدی در سرمایه گذاری شود.
انواع سرمایه گذاری با ریسک کم
بعضی ها وقتی وارد بازار سرمایه گذاری می‌شوند به دلیل نااطیمنانی از بازار و ترس از دست دادن سرمایه شان به دنبال راهی برای سرمایه گذاری با ریسک کم هستند.
با توجه به اینکه بازار سرمایه دارای درجات متفاوتی از ریسک است و همچنین با در نظر گرفتن اوراقی که خریداری می‌کنید؛ ریسک و بازدهی هر کدام از آنها متفاوت است.
هر شخصی با توجه به ریسک پذیری خود به سمت یک نوع از بازارها میرود تا در آن بازار سرمایه گذاری کند.
با توجه به جامعه‌ی خودمان که بیشتر سرمایه گذاران افراد ریسک گریزی هستند در این مقاله به بررسی بازارهایی که ریسک کم دارند می پردازیم.
راه‌های کسب سود با ریسک کم و بازدهی نسبتا خوب
2-اسناد خزانه اسلامی
3-اوراق بدهی شرکت ها
1-اسناد خزانه دولتی
اسناد خزانه، در زمره اوراق بهادار با نامی قرار می‌گیرند كه بیانگر تعهد دولت‌ها به بازپرداخت مبلغ اسمی آنها در آینده است.
اسناد خزانه از ابزارهای مالی با ماهیت بدهی بوده كه بدون كوپن سود منتشر میشود.
هدف اسناد خزانه دولتی: تامین كسری بودجه دولت‌هاست. اسناد خزانه اصلی‌ترین ابزار بازار پول جهت اعمال سیاست‌های پولی است.
اسناد خزانه اسلامی
اسناد خزانه اسلامی، اوراق بهادار با نامی است كه دولت به منظور تصفیه بدهی‌های خود بابت طرح‌های تملك دارایی‌های سرمایه‌ای با قیمت اسمی و سررسید معین به طلبكاران غیردولتی واگذار میکند.
چرا اسناد خزانه بدون ریسک اند؟
بزرگترین نگرانی فعالان بازار بورس از اسناد خزانه دولتی این است که دولت در زمان سررسید به عهد خود پایبند نباشد.
برای رفع این نگرانی، دولت به این بدهی اولویتی مساوی با حقوق و مزایای كاركنان خود داده و به عنوان بدهی برتر دولت در نظر گرفته میشود.
خزانه‌داری كل كشور نیز موظف است پرداخت مبلغ اسمی اسناد خزانه اسلامی را در سررسید اوراق تعهد كند. این تعهدنامه به امضای وزیر امور اقتصادی و دارایی رسیده است از این رو اسناد خزانه اسلامی دارای ریسک کمی است.
قدرت نقد شوندگی اسناد خزانه دولتی
یكی از اهداف پذیرش اسناد خزانه اسلامی در فرابورس ایران، كاهش این ریسك برای سرمایه‌گذاران این اوراق است.
چون با وجود بازار بزرگ و نقدشونده اوراق بهادار بادرآمد ثابت در بازار فرابورس ایران، دارندگان این اوراق میتوانند در هر زمان نسبت به فروش اوراق خود در بازار اقدام کنند.
پس اسناد خزانه از قدرت نقدشوندگی بالای برخودار است.
هدف از انتشار اسناد خزانه دولتی چیست؟
این اوراق، با هدف:
1-تسویه بدهی‌های دولت به طلبكاران غیردولتی
2-كنترل نقدینگی بازار
3-اجرای سیاست‌های پولی
4-تأمین كسری بودجه
6- ابزاری برای بازار پول جهت اعمال سیاست‌های پولی از سوی بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران
تفاوت اسناد خزانه با اوراق بهادار
تفاوت عمده این اسناد با اوراق بهادار در سررسید و سود آنها است که اسناد خزانه دولتی سررسید آن کمتر از یک سال است و اغلب سررسیدشان به صورت 4، 13، 26، 52 ماه است و از مابه‌التفاوت قیمت خرید اوراق و ارزش اسمی دریافتی آن در سررسید، نفع خواهند برد.
تفاوت بعدی این است که اسناد خزانه از درجه قدرت نقدشوندگی بالاتری نسبت به سایر بازارها برخوردار است.
ریسک‌های اسناد خزانه دولتی
اسناد خزانه اسلامی همانند سایر اوراق بهادار براساس مكانیزم عرضه و تقاضا در بازار معامله میشود.
بنابراین ممکن است تحت تاثیر ریسک نوسانات قیمتی قرار بگیرد.
مزایا اسناد خزانه اسلامی
1-کشف سود بدون ریسک مورد انتظار در بازار اقتصاد
2-فراهم آوردن بستر لازم برای توسعه ابزارهای مالی بازار
3-کمک به سیاست های پولی و مالی کشور
4-معاف از مالیات بودن درامدها
ضمانت پرداخت در زمان سررسید برعهده چه کسی است؟
ضامن این اوراق، وزارت امور اقتصادی و دارایی بوده و خزانه‌داری كل كشور پرداخت مبلغ اسمی اسناد خزانه اسلامی در هر مرحله را عهده دارد.
2-اوراق بدهی شرکتی چیست؟
اوراق بدهی شرکت‌ها توسط شرکت‌ها منتشر میشود. شرکت‌های بزرگ به تشخیص بورس توانایی انتشار و بازپرداخت بدهی دارند، برای تامین مالی پروژه‌های جدید اوراق بدهی منتشر می‌کنند. این انتشار به سه روش امکان پذیر است:
1-به میزان 5 میلیارد سهم جدید منتشر کند.
2-به میزان 5 میلیارد اوراق بدهی منتشر کند.
3-از بانک وام 5 میلیاردی بگیرد
درخواست مستقیم وام از مردم:
شرکت های میتوانند برای انجام و به اتمام رسیدن پروژه‌های خود به جای مراجعه به بانک‌ها از مردم وام بگیرند در این صورت واسطه (بانک‌ها) حذف میشود و شرکت‌ها میتوانند با نرخ بهره کمتری وام بگیرد و در عوض مردم انتظار دارند به خاطر ریسکی که متحمل شده‌اند سود بیشتری دریافت کنند.
ریسک این اوراق به این صورت است که ممکن شرکت در زمان سررسید نتواند پول مردم را پرداخت کند و یا اینکه از تاریخ آن گذشته باشد ولی شرکت هیچ اقدامی برای پرداخت پول انجام ندهد.
3-صندوق های سرمایه گذاری
کار صندوق ها این است که مبالغ کوچک را جمع آوری می کنند و این سرمایه جمع شده را به صورت تخصصی در حوزه های مختلف تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار سرمایه گذاری می کنند. هر سودی که از بابت این فعالیت حاصل شد به نسبت سهم هر سرمایه گذار تقسیم انواع ریسک در سرمایه گذاری می شود. مدیر صندوق هم بابت فعالیت حرفه ای کارمزد دریافت می کند.
حوزه های فعالیت این صندوق ها می تواند اوراق بهادار، ارز، طلا و حتی ساختمان یا یک پروژه باشد.
مزایا صندوق های سرمایه گذاری
1-لازم نیست معامله گر حرفه ای باشید چون معامله‌گران حرفه ای برای شما سرمایه‌گذاری می‌کنند.
2-خرید و فروش سهام یک فعالیت تمام وقت است ولی شما لازم نیست وقتی بگذارید.
3-لازم نیست درگیر کارهای اداری و مالی مربوط به توزیع سود و گزارش و محاسبه شوید.
4-با کمترین مبالغ می‌توانید بخشی از یک سرمایه‌گذاری بزرگ باشید.
5-هر زمان اراده کنید سرمایه‌گذاری تان قابل تبدیل به پول نقد است.
نتیجه
این بازارها مناسب برای افرادی است که میخواهند بخشی از داراییشان را سرمایه‌گذاری کنند ولی آنها به ریسک بیشتر اهمیت میدهند تا بازدهی و می خواهند بخشی از سرمایه‌گذاریشان در گزینه ی کم ریسک باشد.
این بازارها ویژگی هایی که دارد این است که نباید زیاد انتظار بازدهی داشت بیشتر بازدهی ان‌ها در حد سود بانکی است و همچنین این سرمایه گذاری ها از نوسانات سهام بازار در امان مانده اند.
برای دسترسی به اسناد خزانه دولتی به سایت ifb.ir و برای صندوق های انواع ریسک در سرمایه گذاری سرمایه گذاری به سایت fipiran.com مراجعه کنید.
انواع ریسک در بازارسرمایه
📣 در این مطلب قصد داریم به شما یکی از متداولترین انواع ریسک در بازار بورس را با شما در میان بگذارم:
توجه داشته باشید ما برای افراد هم انواع ریسک داریم: افراد ریسک پذیر ،افراد ریسک گریز و افراد خنثی.
- افراد ریسک پذیر، حاضرند به ازاء ریسک بیشتر و خطر احتمالی ضرر، در مقابلش سود بیشتری کسب کنند.
- افراد ریسک گریز برعکس هستند، یعنی حاضرند ریسک کمتری کنند ولی در مقابل سود کمتر و مطمئین تری کسب کنند .
- حد وسط این افراد را افراد خنثی در برگرفته اند.
📣 حال بپردازیم به انواع ریسک در بازار سرمایه:
1. ریسک سیستماتیک (ریسک غیر قابل اجتناب)
این ریسک، ریسکی می باشد که سرمایه گذار قادر به کاهش آن نیست.
مانند وقایع غیرمترقبه: جنگ، تحریم، رونق و رکورد اقتصادی، مناقشات سیاسی، تعیین نرخ دلار وتورم و .
2. ریسک غیر سیستماتیک (ریسک غیر قابل اجتناب)
این ریسک مربوط به یک نوع سهام یا صنعت خاص است.
برای مثال: اگر تولید و فروش یک شرکت سازنده خودرو بر اثر اعتصاب یا سوء مدیریت دچار مشکل شود، این فقط یک عامل ریسک خاص است. زیر فقط بر سازنده خاصی تاثیرگذار است و بر سایر شرکت های بازارسهام همانند شرکت های صنایع دیگر تاثیری ندارد.
ریسک کل = ریسک سیستماتیک + ریسک غیر سیستماتیک
ریسک هر شرکت از دو بخش عمده تشکیل می شود: بخشی از ریسک ناشی از اتفاقات درونی و عملیاتی یک شرکت می باشد و بخشی دیگر که در واقع متاثر از عوامل خارج از شرکت می باشد، و بر روند بازدهی شرکت و نوسانات قیمتی آن تاثیر می گذارد.
راهکارهای کاهش ریسک:
در بخش سیستماتیک، سهامدار هیچ گونه کنترلی بر کاهش ریسک ندارد، و این ریسک معروف است به ریسک بازار
فقط سهامداران می توانند با بررسی های بیشتر تا حدودی سهام خود را کنترل کنند.
در بخش غیرسیستماتیک، سهامداران می توانند با بررسی دقیق بنیاد سهم و همچنین تشکیل سبد سهام در صنایع مختلف، این ریسک را به حداقل برسانند.
ریسک مالی چیست؟+ انواع آن
بانک اول - بسیاری از سرویس های مالی یا تراکنش ها ذاتا خطر از دست دادن را دارند و این چیزی است که ما آن را ریسک مالی می نامیم. به طور کلی این مفهوم میتواند در سناریو های مختلفی استفاده شود، مثل بازار های مالی، مدیریت تجارت و دستگاه های دولتی.
به اشتراک بگذارید:
به گزارش بانک اول به فرایند ارزیابی و مقابله با ریسک های مالی ، "مدیریت ریسک " گفته می شود. اما قبل از پرداختن به مقوله مدیریت ریسک لازم است اطلاعات پایه ای در باره ریسک مالی و انواع مختلف آن داشته باشید.
روش های مختلفی برای دسته بندی و تعریف ریسک های مالی وجود دارد. مثال های مهم آن شامل ریسک سرمابه گذاری، ریسک عملیاتی، ریسک Compliance ( زیان هایی که در صورت غیر قانونی بودن یک کار ممکن است به فرد وارد شود مثل خدشه دار شدن حسن شهرت فرد در بازار)، ریسک سیستمی.
انواع ریسک های مالی:
همانطور که گفته شد، روش های مختلفی برای دسته بندی ریسک های مالی وجود دارد که تعریف هریک از آنها بر اساس روش دسته بندی و موضوع آن میتواند متفاوت باشد. در این مقاله بررسی مختصری بر ریسک های سرمایه گذاری، عملیاتی، compliance و سیستمی، خواهیم داشت.
ریسک سرمایه گذاری(investment risk):
همانطور که از نام آن مشخص است، ریسک سرمایه گذاری به فعالیت های سرمایه گذاری و ترید اشاره دارد. شکل های مختلفی از ریسک های سرمایه گذاری وجود دارد اما بیشتر آنها در ارتباط با نوسان قیمت بازار است. ریسک بازار، نقدینگی(liquid)، واعتبار بخشهایی از ریسک سرمایه گذاری است.
ریسک بازار(market risk)
ریسک بازار، نوسان قیمت دارایی ها در بازار را بررسی میکند. به عنوان مثال، اگر Alice بیتکوین خریداری کند در معرض ریسک بازار قرار میگیرد چرا که نوسانات بازار ممکن است باعث افت قیمت بیتکون شود. مدیریت ریسک بازار با در نظر گرفتن این مسئله آغاز میشود که اگر قیمت بیتکون در جهت عکس موقعیت Alice حرکت کند، او چقدر متضرر خواهد شد .گام بعدی ایجاد یک استراتژی است که Alice در برخورد با این حرکت بازار چه واکنشی داشته باشد.
معمولا سرمایه گذارها با ریسک های مستقیم و غیر مستقیم بازار روبرو هستند. ریسک مستقیم احتمال از دست دادن دارایی به علت تغییرات نامطلوب قیمت در بازار است، که در مثال قبل گفته شد(Alice قبل از افت قیمت بیتکوین خریداری کرده است.)
در سمت دیگر، ریسک غیر مستقیم در ارتباط با دارایی هایی است که ریسک فرعی و ثانویه دارند، یعنی چندان مشهود نیستند. به عنوان مثال در بورس اوراق بها دار نرخ سود به طور غیر مستقیم بر قیمت سهام تاثیر میگذارد.
به عنوان مثال اگر Bob سهام یک شرکت را خریداری کند، سهام او میتواند به طور غیر مستقیم تحت تاثیر نوسان نرخ سود باشد. بالا بودن نرخ سود سهام، رشد شرکت و سودآور ماندن آن را دشوار خواهد کرد و سرمایه گذاران دیگر را ترغیب به فروش سهامشان می کند تا بدهی های خود را پرداخت کنند، چرا که در این شرایط نگه داری سرمایه هزینه های بیشتری دارد.
لازم به ذکر است که نرخ سود هم به صورت مستقیم و هم غیر مستفیم بر انواع ریسک در سرمایه گذاری بازار های مالی تاثیر میگذارد. در حالی که نرخ سود روی بورس تاثیر غیر مستقیم دارد، تاثیر مستقیمی روی سهام و سایراوراق بها دار با درامد ثابت خواهد داشت. بنا بر این، با توجه به نوع دارایی، ریسک نرخ سود میتواند مستقیم یا غیر مستقیم باشد.
ریسک نقدینگی(liquid risk)
در این ریسک سرمایه گذاران و تریدر ها نمیتوانند دارایی خاص خود را بدون تغییر شدید در قیمت آن خرید یا فروش کنند.
به عنوان مثال،فرض کنید Alice 1000 واحد از یک رمزارز را به قیمت هر واحد 10 دلار خریداری کرده است، قیمت بعد از چند ماه هنوز در خدود 10 دلار ثابت ماندها است. در بازار liquid (وضعیتی از بازار که به راحتی بتوان دارایی های خود را نقد کرد)، Alice میتواند تمام 10000 دلار خود را بفروشد چرا که خریداران زیادی هستند که با قیمت هر واحد 10 دلار حاظر به خرید هستند. اما اگر بازار liquid نباشد، خریداران کمی وجود دارند که حاضر به خرید هر واحد را 10 دلار هستند، پس Alice مجبور به فروش رمزارز خود با قیمت پایین تری است.
ریسک اعتباری(credit risk)
ریسکی است که در آن وام دهنده به علت کوتاهی وام گیرنده، پول خود را از دست میدهد. به عنوان مثال Bob از Alice پولی را به عنوان وام میگیرد، در این حالت Alice با ریسک اعتباری روبرو است. به عبارت دیگر این احتمال وجود دارد که Bob پول Alice را پس ندهد، این احتمال چیزی است که به آن ریسک اعتباری میگوییم. اگر Bob کوتاهی کند، Alice پول خود را از دست خواهد داد.
از دید بزرگتر، اگر درکشوری ریسک اعتباری به صورت غیر منطقی رشد کند، آن کشور دچار بحران اقتصادی خواهد شد. بدترین بحران های مالی در 90 سال گذشته به دلیل گسترش جهانی ریسک اعتباری رخ داده اند.
زمانی بانک های آمریکایی میلیون ها معامله آفست (شکلی از تجارت که در آن وارد کننده تمام یا بخشی از قیمت کالای خریداری شده را به شکل کالا به صادر کننده پرداخت می کند.) را با هزاران طرف قرارداد انجام دادند. زمانی که با بانک Lehmen Brothers برای معامله های افست قرار داد بسته شد ، ریسک اعتباری به سرعت در سرار جهان گسترش یافت و یک بحران مالی را ایجاد کرد که منجر به یک رکود بزرگ شد.
ریسک عملیاتی (Operational risk)
ریسک عملیاتی، خطر ضررهای مالی است که به علت نقص در فرایند های داخلی، سیستم ها و یا روش ها، اتفاق می افتد. این نقص ها غالبا ناشی از اشتباهات انسانی است که تصادفا اتفاق می افتند و یا فعالیت های کلاه برداری است که عمدی است.
برای کاهش ریسک عملیاتی، هر شرکت باید به صورت دوره ای بازرسی های امنیتی را انجام دهد و در کنار آن رویه های قوی اتخاذ کرده و مدیریت داخلی قویی داشته باشد.
نمونه های بیشماری وجود دارد از کارمندان شرکتهایی که به علت مدیریت ضعیف ، معاملات غیر مجازی را با دارایی های شرکت انجام داده اند. این قبیل فعالیت ها را تجارت سرکش میگویند که باعث خسارات مالی بسیار بزرگ در سراسر جهان به ویژه در صنعت بانکی میشود.
نقص های عملیاتی همچنین ممکن است به علت حوادث خارجی ایجاد شوند که به صورت غیر مستقیم بر عملکرد شرکت تاثیر گذار خواهند بود، مثل زلزله، رعد وبرق و سایر بلایای طبیعی.
ریسک Compliance
زمانی که یک کمپانی قوانین و مقررات وضع شده در حوزه قضایی خود را زیر پا بگذارد ممکن است متحمل زیان هایی شود که به آن ریسک compliance میگویند. برای پیشگیری از چنین زیان هایی، بسیاری از شرکت ها رویه های خاصی مثل مبارزه با پولشویی (AML: Anti money laundering) و سیستم احراز هویت مشتری (KYC: know your customer )، را به کار میبرند.
اگر شرکت و یا ارائه دهنده خدمات نتوانند با قوانین سازگار باشند، ممکن است منجر به تعطیل شدن و یا مجازات های جدی تری شود. بسیاری از شرکت های سرمایه گذاری و بانک ها به علت عدم انطباق با قوانین با مجازات روبرو شده اند( مثل فعالیت بدون مجوز). Insider trading (خرید و فروش غیر قانونی سهام یک کمپانی توسط کارمندان بدون اینکه به صورت عمومی فراخوان شده باشد ) و فساد نمونه هایی از ریسک compliance است.
ریسک سیستمی(systemic risk)
ریسک سیستمی، احتمال وقوع یک رویداد خاص که باعث ایجاد تاثیرات منفی در یک صنعت یا بازار خاص شود، است. به عنوان مثال فروپاشی بانک Lehman Brothers بحران مالی جدی در ایالات متحده آمریکا ایجاد کرد که بسیاری از کشور ها را نیز تحت تاثیر قرار داد.
ریسک های سیستمی اغلب در کمپانی هایی مشاهده میشود که بخشی از یک صنعت هستند و وابستگی شدیدی یه یکدیگر دارند. اگر بانک Lehman Brothers وابستگی عمیقی با سیستم مالی آمریکا نداشت، ورشکستگی آن هم تاثیر کمتری داشت.
یک روش ساده برای به خاطر سپردن مفهوم ریسک سیستمی، عملکرد دومینو است. وقتی یک قطعه می افتد باعث میشود بقیه قطعه ها هم بیوفتند.
قابل توجه است که، صنعت فلزات گرانبها بعد ار بحران مالی سال 2008 رشد چشمگیری را تجربه کرد. بنا بر این تنوع بخشی یکی از روشهای کاهش ریسک سیستمی است.
ریسک سیستمی در مقایسه با ریسک سیستماتیک:
ریسک سیستمی را با ریسک سیستماتیک اشتباه نگیرید. ریسک سیستماتیک تعریف سخت تری دارد و به طیف گسترده تری از خطرات اشاره دارد نه تنها مالی.
ریسک سیستماتیک میتواند به شماری از عوامل اقتصادی و اجتماعی اشاره دارد، مثل تورم، نرخ سود، جنگ، بلایای طبیعی و تغییرات عمده سیاست های دولتی.
اساسا ریسک سیستماتیک با رخداد هایی در ارتباط است که کشور یا جامعه را در زمینه های مختلفی تحت تاثیر قرار میدهد، مثل صنعت کشاورزی، ساخت و ساز،معدن، تولید، امور مالی و . . به همین دلیل ریسک سیستمی را با ترکیب دارایی هایی که وابستگی کمی با هم دارند میتوان کاهش داد ولی این امر در مورد ریسک سیستماتیک کارساز نیست.
جمع بندی
در این مقاله در باره چند نوع از انواع بی شمار ریسک های مالی صحبت کردیم که عبارتند از ریسک سرمایه گذاری،عملیاتی، compliance و سیستمی. در گروه ریسک سرمایه گذاری، مفاهیم ریسک بازار، ریسک نقدینگی و ریسک اعتباری بررسی شدند.
وقتی بحث بازار های مالی به میان می آید، اجتناب از ریسک ها کاملا غیر ممکن است. بهترین کاری که یک تریدر یا سرمایه گذار میتواند انجام دهد، کاهش یا کنترل این ریسک ها است، پس شناخت بعضی از انواع اصلی ریسک اولین گام در ایجاد یک استراتژی موثر در مدیریت ریسک است.
دیدگاه شما