افزایش میانگین ماهانه ارزش معاملات

شاخصی طراحی شود که وضعیت بازار را بهتر نشان دهد

فعالان بازار در خصوص شاخص کل انتقاداتی را دارند و معتقدند که این شاخص بیانگر وضعیت بازار نیست؛ در این خصوص باید شاخصی طراحی شود که وضعیت بازار را بهتر نشان دهد.

به گزارش شهر بورس، میثم فدایی، مدیرعامل فرابورس ایران در همایش چشم‌انداز اقتصاد ۱۴۰۱ و فرصت‌های پیشرو در خصوص افزایش نقدشوندگی گفت: در سهام شرکت‌های بازار پایه، نمادهایی بودند که بیش از یک سال در صف فروش قفل بودند که بنا به عوامل مختلف بازاری، اقتصادی یا فاندامنتال نیازمند تعدیل قیمت بودند. بنابراین این طرح از اواخر آذر ماه سال گذشته مطرح شد که حجم مبنا برای شرکت‌هایی که بیش از ۲۰ روز در صف خرید یا فروش بودند، برای افزایش نقدشوندگی بازار حذف شود تا سهامداران به راحتی بتوانند به معامله بپردازند.

وی با بیان اینکه انتظار داریم بعد از فصل مجامع و با بازگشایی نمادها دیگر سهم قفل شده در صف خرید و فروش نداشته باشیم، افزود: در خصوص بازارهای اصلی هم اگر نمادی دارای بازارگردان باشد، با شرایطی که سازمان بورس تعیین می‌کند، حجم مبنا حذف می‌شود. با این تصمیم نوسان شاخص فرابورس کمتر و همچنین تصمیم گرفته شده که اگر سهمی ۱.۵ برابر میانگین حجم مبنا ماهانه معامله شد، حجم مبنا در آن نماد حذف شود.

فدایی اظهار کرد: شاخص کل نیز بحث دیگری است که فعالان بازار همیشه به آن انتقاد می‌کنند که این شاخص بیانگر وضعیت بازار نیست. در پاسخ می‌توان گفت از نظر متخصصان شاخص کل باید شامل چه بازارهایی باشد و همچنین وزن سهم‌های مختلف در آن چقدر است؟ موضوع دیگر شرکت‌های سرمایه‌گذاری و زیرمجموعه‌های آنهاست که ابهام زیادی دارند زیرا شاخص کل یکبار به خاطر شرکت‌های زیرمجموعه بالا می‌رود و بار دیگر به خاطر شرکت سرمایه‌گذاری رشد می‌کند.

فدایی در همایش «چشم انداز اقتصاد 1401 و فرصت‌های پیش‌رو» که به همت کارگزاری پیشرو در تاریخ 27 خردادماه 1401 برگزار شد، گفت: برای اصلاح عرضه اولیه شرکت‌ها به صندوق‌های سرمایه‌گذاری مقرر شد کف قیمتی تعیین شود و همچنین تعداد صندوق‌ها افزایش یابند.

وی در خصوص تغییر دامنه نوسان نیز بیان کرد: تغییر دامنه نوسان دی ماه ۱۴۰۰ مطرح و قرار شد هر فصل یک درصد در بورس و فرابورس دامنه نوسان افزایش یابد، اما با توجه به شرایط مبهم بودجه و برجام مقرر شد این تصمیم در شرایطی پایدارتری عملی شود. در حال حاضر با افزایش یک درصدی دامنه نوسان در فرابورس شاهد کاهش صفوف فروش هستیم.

علی سرزعیم، اقتصاددان نیز در بخش دیگری از این سمینار در خصوص نامه 25 اقتصاددان که سال 99 منتشر شد، گفت: من سر حرف‌های قبلی خود هستم اما آن نامه ادبیاتی داشت که متاسفانه از آن نامه اشتباه برداشت شد.

وی ادامه داد: با توجه به متغیرهای کلان، اقتصاد ایران در مسیر احیا است. شروع تحریم‌ها مانند مشتی بود که به اقتصاد ایران وارد شد اما پس از دو سال فعالان بازار خود را با تحولات و تغییرات تطبیق دادند و امسال به رشد مثبت رسیدیم. در کوتاه‌مدت رشد ادامه دارد ولی در بلندمدت اوضاع اقتصادی به هم می‌ریزد.

شهاب موسوی، مدیرعامل آساسرمایه نیز بیان کرد: متغیرهای زیادی وجود دارد که روی بازار و سرمایه‌گذاری اثر دارد؛ تحلیلگران باید با احاطه به اخبار و تحولات داخلی و خارجی موضع خود را مشخص کنند. برای مثال تغییر قیمت دلار، نرخ بهره، حامل‌های انرژی و امثال اینها متغیرهایی هستند که روی بازار اثر دارند؛ ریسک بالا رفتن نرخ بهره فدرال رزرو بسیار جدی است.

مهدی سوری، کارشناس بازار سرمایه گفت: پی بر ایی بازار در بلندمدت پایین‌تر از ۴.۸ مرتبه نبوده کهمی‌توان نتیجه گرفت ریسک خاصی بابت ریزش بازار وجود ندارد و با منتشر شدن گزارش‌های سه ماهه انتظار کاهشی پی بر ایی بازار را تا آخر سال خواهیم داشت.

علی محمودیان، مدیر سرمایه‌گذاری کارگزاری پیشرو اظهار کرد: رفتار جمعی بازار نه تنها میانگین نظرات تحلیلگران نیست بلکه برآیند رفتار تک‌تک افراد هم نیست. بزرگان بازار هم می‌توانند اشتباه کنند زیرا رفتار معاملاتی ‌آنها درست نبوده است. زمانی می‌توان گفت که شاخص روند صعودی خوبی را شروع کرده که ۱۵ درصد بالاتر از سقف قبلی خود معامله شود.

آراد پورکار، مدیر تحلیل کارگزاری پیشرو در پایان این گردهمایی گفت: افزایش ارزش معاملات مهمترین معیار برای رشد بازار سرمایه است. با جابجایی سرمایه از سهام به صندوق‌ها و برعکس ارزش کل بازار بالا و پایین می‌شود، اگر فقط بازار سهام را در نظر بگیریم، تحلیل و سرمایه‌گذاری مشکل می‌شود.

ارزش بازار سهام به محدوده شهریور ۹۹ بازگشت

ارزش بازار سهام در فروردین‌ ماه ۱۴۰۱ معادل ۱۲.۳ درصد افزایش یافته و به این ترتیب بعد از گذشت ۸ ماه، ارزش این بازار به محدوده بالاتر از ۶۰۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. ثبت رشد دورقمی برای بازار سهام در فروردین ماه بعد از هشت ماه انجام شده و در صورتی که طی اردیبهشت ماه نیز ارزش بازار تنها حدود ۲ درصد رشد کند، بالاترین سطح ارزش بازار از شهریورماه ۱۳۹۹ تاکنون ثبت خواهد شد.

به گزارش ایلنا، یک کارشناس بازارسرمایه با بیان مطلب بالا گفت: در کنار رشد قیمتی، وضعیت معاملاتی بازار سرمایه نیز در فروردین‌ ماه رونق محسوسی داشته است به شکلی که میانگین ارزش معاملات نرمال روزانه نسبت به ماه قبل تقریبا دو برابر شده و به رقم ۴ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان رسیده است که این رقم، بالاترین میزان معاملات در ۸ ماه اخیر است.

محمدمهدی مومن زاده افزود: نکته مهمی که در خصوص معاملات فروردین ماه و رشد آن باید در نظر گرفته شود، مساله اندازه معاملات است به شکلی که متوسط ارزش معاملات (ارزش معاملات تقسیم بر تعداد دفعات معاملات) در فروردین ماه به بالاترین سطح خود رسیده و رکورد جدیدی را ثبت کرده است. این موضوع به معنای آن است که سهامداران حقوقی و سهامداران عمده عملکرد فعالی در این ماه داشته‌اند و حمایت‌های خوبی برای حضور سهامداران خرد صورت گرفته است.

او در خصوص وضعیت بنیادین بازار سرمایه بیان کرد: باید توجه داشت که رشدهای اخیر در بهای جهانی انرژی و انواع کالاها، سهم زیادی در بهبود شرایط بازار داشته است و نسبت ارزش بازار سرمایه به شاخص بهای جهانی کالاها، در سطوحی کاملا جذاب و منطقی قرار دارد؛ البته مساله محدودیت‌های کرونایی در شانگهای (بزرگترین بندر جهان) و برنامه اتخاذ سیاست‌های انقباضی توسط فدرال رزرو، دو چالش مهم برای بازارهای جهانی در ماه‌های پیش رو محسوب می‌شوند.

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به روند سودآوری شرکت‌های بورسی اظهار کرد: با توجه به شرایط فعلی بازارهای جهانی و قیمت‌ها، در یک برآورد اولیه انتظار می‌رود که تا پایان سال ۱۴۰۱ میزان سود مجمع شرکت‌ها (حاصل عملکرد سال قبل) به حدود ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان بالغ شود که این رقم معادل مجموع سودآوری ۵ سال اخیر شرکت‌هاست؛ البته با توجه به روندهای فعلی، برای سال بعد انتظار ارقامی به مراتب بالاتر وجود دارد.

مومن زاده تصریح کرد: در نهایت نکته مهم دیگری که باید درباره روندهای جهانی مورد نظر قرار گیرد، مساله رشد چشمگیر قیمت‌ جهانی کالاهای خوراکی و محصولات کشاورزی است به شکلی که در ماه مارس، رشد ماهانه این شاخص برای نخستین بار طی سی سال اخیر در محدوده بالاتر از ۱۰ درصد قرار گرفته است. مجموع رشد شاخص قیمت خوراکی‌ها در دو ماه اخیر بیش از ۱۷ درصد بوده است. با توجه به تداوم جنگ اوکراین و کاهش میزان محصولات در سال زراعی پیش رو، انتظار تداوم این روند در ماه‌های آینده وجود دارد.

او در پیش‌بینی بازار در ماه‌های آینده گفت: با توجه به این شرایط و از آنجا که هنوز رشد قیمت جهانی محصولات خوراکی در بازار داخلی تخلیه نشده و قیمت‌های داخلی افزایش کمتری داشته‌اند، انتظار می‌رود که گروه‌های مربوطه در بازار سرمایه نظیر محصولات غذایی و زراعت، در ماه‌های آینده با افزایش محسوس درآمد و البته افزایش متناسب هزینه‌ها مواجه شوند. لازم به ذکر است که رشد قیمتی سهام در دو گروه مذکور هنوز از میانگین بازار سرمایه کمتر است و انتظار می‌رود در ماه‌های آینده این گروه سهم محسوسی در رشد بازار داشته باشد.

میانگین حجم ماه چیست؟

میانگین حجم ماه به دلایلی که در این مقاله مطرح خواهیم کرد، یکی از مهم‌ترین آیتم‌های تابلو خوانی در بازار بورس ایران می‌باشد. اصولاً برای تحلیل یک نماد در بورس و در مبحث تابلو خوانی آیتم‌های زیادی وجود دارند که همه‌ی آن ها از اهمیت یکسانی برخوردار نیستند. برخی از آن‌ها در اولویت‌های پایین قرار دارند و برخی نیز مانند میانگین حجم ماه از آیتم‌های اصلی محسوب می‌شوند. اما این پارامتر واقعاً چیست و چه کاربردی می‌تواند در معاملات ما داشته باشد؟ در ادامه بیشتر به این موضوع می‌پردازیم.

حجم این پارامتر قدرتمند در بورس

حجم یکی از اصلی‌ترین فاکتورهای معاملاتی برای بزرگان بازار بورس در همه جای دنیا می‌باشد. سیستم‌های معاملاتی که بر پایه‌ی حجم توسعه یافته‌اند، بسیار زیاد بوده و ازجمله قدرتمندترین سیستم‌های معاملاتی جهان هستند. بسیاری از افراد موفق که سودهای کلان در بازار بورس کسب کرده‌اند، معاملات خود را مبتنی بر حجم انجام داده و از این فاکتور برای قدرتمند نمودن پوزیشن‌های خرید یا فروش خود استفاده می‌کنند. تغییرات فاکتور حجم و به‌تبع آن میانگین حجم ماه در بسیاری از نقاط بازار می‌تواند معانی مختلفی را برای تریدر به دنبال داشته باشد. دقت به این تغییرات به طرقی که در ادامه بیان خواهیم کرد، هم می‌تواند باعث درک نقاط ورود ایده آل به بازار شده و هم باعث یافتن بهترین نقاط خروج از بازار خواهد بود. بسیاری از اندیکاتورهای مورد استفاده در تحلیل تکنیکال با استفاده از پارامتر حجم توسعه یافته‌اند. این پارامتر به‌قدری مهم و قدرتمند است که برخی از افراد تنها و تنها با تکیه بر تغییرات آن معاملات خود را ساماندهی می‌نمایند. بسیاری از افرادی هم که با استفاده از تکنیک‌های تابلو خوانی معاملات خود را مدیریت می‌کنند، حجم معاملات و میانگین حجم ماه را در اولویت‌های اصلی خود قرار داده و هرروز تغییرات آن‌ها را موردبررسی قرار می‌دهند.

تعریف میانگین حجم ماه

میانگین حجم ماه درواقع به زبان ساده میانگین حجم‌هایی است که در طول بازه‌ی زمانی یک ماه معامله‌ شده است. برای محاسبه‌ی این پارامتر در هرروز معاملاتی، تمام حجم‌های ۲۱ روز قبل از آن یا همان یک ماه کاری قبل با هم جمع شده و بر تعداد تقسیم می‌شود تا معدل معاملات انجام شده روی آن نماد در طول یک ماه مورد محاسبه قرار گیرد. البته می‌توان برای بالاتر بردن اهمیت روزهای نزدیک از میانگین حجم وزنی استفاده کرد. اما مهم‌تر از این تعریف کاربردی است که این پارامتر موجود در تابلوی بازار بورس برای ما به دنبال دارد. کاربردهایی که دقت به آن‌ها می‌تواند هشدار بسیار عالی برای ما بوده و به‌نوعی تائید کننده‌ی تحلیل تکنیکال ما نیز باشد.

میانگین حجم ماه و نقاط حمایت و مقاومت

یکی از محل‌هایی که تغییرات حجم معاملات نسبت به میانگین حجم ماه بسیار مهم تلقی می‌گردد، نقاط حمایت و مقاومت استاتیک بازار است. در افزایش میانگین ماهانه ارزش معاملات این نقاط با توجه به حساسیت معامله‌گران، امکان برگشت قیمت به سمت بالا در حمایت و یا ریزش قیمت در مقاومت بسیار بالا است. اما چگونه می‌توانیم مطمئن شویم که این نقاط درست عمل کرده و قرار است از معاملات روز بعد روند قیمت تغییر نماید؟ پارامترهای زیادی برای تعیین درستی این تحلیل وجود دارند که هرکدام در جای خود اهمیت دارند. اما یکی از این پارامترهای اتفاقاً مهم تغییرات حجم معاملات نسبت به میانگین حجم ماه می‌باشد. اگر در این نقاط شاهد تغییرات حجمی بالای معاملات نسبت به میانگین حجم ماه بودیم، به‌نوعی می‌توان از این اتفاق به‌عنوان تأییدی برای عمل کردن این نقاط استفاده برد. درواقع حساسیت معامله‌گران به این نقاط باعث می‌شود تا تعداد کثیری از آن‌ها نقاط ورود یا خروج خود را در این محل‌ها انتخاب کرده و این باعث افزایش حجم معاملات در آن روز کاری خواهد شد. اما از کجا باید بفهمیم که حجم معاملات انجام‌یافته نسبت به روزهای قبل تغییرات زیادی داشته است؟ خیلی راحت می‌توانید آن را با میانگین حجم ماه مقایسه کنید.

سنجش ورود پول با استفاده از حجم معاملات

یکی از مهم‌ترین اصولی که فعالان بازار سرمایه با تکیه بر آن اقدام به خریدوفروش سهام می‌نمایند، اصل ورود پول و سرمایه به یک سهم است. احتمالاً شما هم اگر با این افراد نشست و برخاست داشته باشید، این اصطلاحات را از زبان آن‌ها شنیده‌اید که به فلان سهم پول تزریق‌شده است؛ یا فلان سهم در حال حاضر پر از سرمایه است. اما آن‌ها چگونه این ورود پول به یک سهم را تشخیص می‌دهند؟ روش‌های مختلفی برای سنجش ورود پول به یک سهم وجود دارد که البته نمی‌توان تنها از روی یکی از آن‌ها به این مهم دست پیدا کرد. اما یکی از این فاکتورها حجم معاملات و مقایسه‌ی آن با میانگین حجم ماه است. درواقع تغییرات زیاد حجم معاملات نسبت به میانگین حجم ماه نشانه‌ای است که به وسیله‌ی آن تریدرها می‌توانند نسبت به ورود پول به سهم تصمیم‌گیری کنند. با استفاده از این مقیاس تریدر روز معاملاتی که تغییرات حجمی زیادی نسبت به میانگین حجم ماه داشته را مورد ارزیابی قرار داده و با در نظر گرفتن برخی دیگر از نکات تحلیل تکنیکال و بنیادی درباره‌ی ورود پول به سهم تصمیم‌گیری می‌نماید. البته شما هم اگر قصد استفاده از این تکنیک را در معاملات خود دارید، بایستی با سایر نکات آموزشی مربوط به آن نیز آشنا شوید. آموزش مباحث مختلف تحلیل بازار سرمایه و ترکیب آن‌ها با هم است که یک افزایش میانگین ماهانه ارزش معاملات استراتژی معاملاتی قدرتمند برای یک تریدر به ارمغان می‌آورد.

میانگین حجم ماه و نقد شوندگی سهم

یکی دیگر از مواردی که می‌توان با استفاده از میانگین حجم ماه به تجزیه و تحلیل آن پرداخت، میزان نقد شوندگی سهم موردنظر است. البته برای تعیین میزان نقد شوندگی پارامترهای دیگری هم دخیل هستند، اما یکی از مهم‌ترین آن‌ها همین حجم معاملات آن در روزهای گذشته است. برای مثال تصور کنید که شما قصد خرید یک میلیون سهم از نمادی را دارید که میانگین حجم معاملاتی آن ۵۰۰ هزار سهم در روز است. درواقع در شرایط عادی بازار شما اصلاً امکان خرید یا فروش این میزان سهم را در یک روز معاملاتی نخواهید داشت. در نتیجه میزان نقد شوندگی این سهم برای شما ناکافی است. حال همین فرضیه را برای سهامی در نظر بگیرید که میانگین حجمی ماهی برابر با ۱۰۰ میلیون سهم داشته باشد. شما به‌راحتی در هرروز کاری می‌توانید مقدار سهم موردنظر خود را خریداری نموده و یا آن را به فروش برسانید. نقد شوندگی هم ازجمله معیارهایی است که حتماً در انتخاب یک سهم باید دقت زیادی به آن داشته باشید. سهم‌های زیادی وجود دارند که استعداد کافی برای رشد در بازار بورس را دارا می‌باشند، اما به دلیل کوچک بودن شرکت و نقد شوندگی پایینی که دارند، چندان جذابیتی برای سهام‌داران حرفه‌ای بازار نداشته و ازاین‌رو شما هم باید در انتخاب چنین سهم‌هایی کمی دقت کنید.

آیا تغییرات حجم نسبت به میانگین حجم ماه همیشه نشانه‌ای برای تغییر روند است؟

همان‌طور که اشاره کردیم، تغییرات حجم معاملات در یک روز کاری نسبت به میانگین حجم ماه می‌تواند تأییدی برای عمل کردن نقاط حمایت و مقاومت بوده و به‌نوعی در نقاط بازگشتی بازار مورد استفاده قرار گیرد. اما همیشه این پارامتر به تنهایی نمی‌تواند تحلیل درستی از روند یک سهم را برای تریدر به دنبال داشته باشد. ازاین‌جهت لازم دانستیم که این هشدار را برای افراد تازه‌کار ارائه کنیم که تکیه کردن به تنهایی افزایش میانگین ماهانه ارزش معاملات روی این پارامتر می‌تواند کمی خطرآفرین بوده و شرایط نامطلوبی رقم بزند. بهترین تصمیم زمانی اتخاذ خواهد شد که شما جمیع جوانب را در نظر گرفته و سپس از تغییرات حجم معاملات به‌عنوان تأییدی برای آن‌ها استفاده نمایید.

قطعی اینترنت با بورس چه می کند؟

در عصر کنونی بیش از هر زمان دیگری اینترنت به زندگی اقتصادی و معیشت ده‌ها میلیون ایرانی گره‌ خورده است، اما اینکه قطعی اینترنت تا چه حدی بر معاملات بازار سهام تاثیر گذاشته و در پی آن معیشت و سرمایه سرمایه‌گذاران حاضر در بازار یادشده را تحت‌الشعاع قرار داده است، موضوعی است که توجه بسیاری از فعالان بازار را به خود جلب کرده است.

به گزارش صدای بورس، بررسی‌ها حاکی از آن است که اختلال صورت‌گرفته در شبکه اینترنت در بلندمدت می‌تواند تقاضای موثر را کاهش دهد، چراکه با کاهش درآمد قابل‌تصرف در جامعه توانایی افراد در دست‌یابی به کالاها و خدمات موردنیاز کاهش یافته و بالطبع رفاه عمومی جامعه نیز دستخوش تغییر می‌شود. علاوه‌بر این، در شرایطی که درآمد مردم کاهش یافته و معیشت آنها تحت‌تاثیر قرار گرفته، افراد دیگر تمایلی به حضور در بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری ندارند. البته این موضوع نشان‌دهنده این است که تحت چنین شرایطی افراد سرمایه‌ای برای سرمایه‌گذاری ندارند و اغلب در مواقع ضروری اقدام به‌فروش دارایی خود و استفاده از پس‌انداز پیشتر ذخیره‌شده خود می‌کنند تا بتوانند تعادل نسبی در بودجه درآمد هزینه خود برقرار سازند.

شوک فیلترینگ

همزمان با آغاز انقلاب دیجیتال از سال‌۱۹۸۰ وابستگی زندگی اقتصادی و اجتماعی افراد حاضر در جامعه به اینترنت و شبکه‌های اجتماعی بیش از پیش افزایش پیدا کرده است، چراکه انقلاب دیجیتال سبب پدیدآمدن شرایطی شد که به افزایش میانگین ماهانه ارزش معاملات واسطه آن همه فعالیت‌های ارتباطاتی، اقتصادی، تجاری، سیاسی، فرهنگی و حتی نظامی تحت‌تاثیر قرار گرفت. در چنین شرایطی بود که سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ برای آماده‌کردن خود برای قبول تحولات دیجیتال، استراتژی تجاری و فناوری اطلاعات خود را دگرگون کرده و همه سیستم‌ها و فعالیت‌های خود را به‌طور یکپارچه به اینترنت و جریان دیجیتال اتصال دادند. حال در چنین شرایطی که فناوری دیجیتال به تمام ابعاد زندگی افراد بشر رسوخ کرده و فعالیت‌های روزمره افراد را تحت‌تاثیر قرار داده، نه‌تنها بهبودی در سرعت و دسترسی به اینترنت در ایران افزایش میانگین ماهانه ارزش معاملات صورت نگرفت، بلکه همان دسترسی محدود هم محدودتر از قبل شد. به واسطه این امر چالش‌های متعددی در زندگی افراد شکل‌گرفته است، چراکه این روزها اینترنت تمام روزمرگی‌های افراد را بلعیده و تحت‌تاثیر قرار داده است و دیگر نمی‌توان بدون اینترنت همچون قبل زندگی کرد و به فعالیت‌های خود ادامه داد.

بیشتر بخوانید: صف‌های فروش جمع شدند

ضمن اینکه بر اساس آمار و اعداد منتشرشده در منابع متعدد، برآورد می‌شود که تنها حدود ۱۱میلیون نفر شغل و ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار کسب‌وکار در کشور وابسته به اینستاگرام است که در حال‌حاضر با فیلترینگ صورت‌گرفته ضرر و زیان هنگفتی به اقتصاد خانواده‌ها و کشور وارد می‌شود. از طرفی به‌نظر می‌رسد زیان اقتصادی که به واسطه قطعی اینترنت در ایران روی داده است بیش از ۵/ ۱میلیون دلار در هر ساعت پیش‌بینی شده که در پلتفرم‌هایی همانند واتس‌اپ، اینستاگرام و توییتر و غیره بوده است. همچنین سهم حدود ۲/ ۷‌درصدی اقتصاد دیجیتال از تولید ناخالص داخلی ایران در مقایسه با سهم ۳۰‌درصدی شاخص یادشده در سایر کشورهای جهان خود حاکی از آن است که اقتصاد دیجیتال در ایران در چه جایگاهی به‌سر می‌برد و با چه مشکلاتی روبه‌رو است.

قطعی اینترنت کار دست بازار داد؟

از آنجا که اینترنت، بستر اصلی معاملات بازار سهام و بیت‌کوین و هر ارز دیجیتال دیگری است، همزمان با قطعی اینترنت و فیلترشدن پلتفرم‌های خارجی معاملات بازارهای یادشده با مشکلات متعددی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، از این‌رو به‌نظر می‌رسد قطعی اینترنت ضررهای جبران‌ناپذیری برای سرمایه‌گذاران بازارهای معاملاتی مذکور داشته باشد و زیرساخت بازارها را تحت‌تاثیر قرار دهد. این در حالی است که همزمان با افزایش ۳۰‌درصدی استفاده از وی‌پی‌ان، کسب‌وکارهای بزرگ دچار آسیب می‌شوند، ضمن اینکه بر اساس نظر کارشناسان، قطعی مکرر اینترنت باعث افزایش مهاجرت نخبگان و استارت‌آپ‌ها و کاهش سرمایه‌گذاری در کشور خواهد شد. از طرفی نمی‌توان کسب‌وکارها را مجبور به استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی کرد، چراکه با تحت‌تاثیر قرارگرفتن امنیت کسب‌وکارها و سرمایه‌گذاری، شاخص‌های اقتصادی و وضعیت معیشت مردم شامل حقیقی‌های حاضر در اقتصاد، تجار و اصناف اعتماد عمومی نسبت به سرمایه‌گذاری در اقتصاد کشور بیش از پیش از دست می‌رود.

بر این اساس می‌توان گفت محدودیت اعمال‌شده بسیاری از کسب‌وکارها و استارت‌آپ‌ها را با مشکلات و اختلالات برنامه‌ریزی‌نشده‌ای مواجه کرده و شرایط ادامه فعالیت را برای بسیاری از آنها دشوار و حتی در مواردی ناممکن کرده است، به‌همین‌دلیل است که نمی‌توان رقم دقیق و مشخصی اعلام کرد که تمامی خسارات و زیان‌های واردشده به کسب‌وکارهای متاثر را دربر بگیرد.

این مساله از آن جهت اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند که سرمایه‌گذاری در نگاه کلی تابعی از پس‌انداز افراد است. در چنین شرایطی است که با تحت‌تاثیر قرارگرفتن معیشت مردم و کاهش رفاه عمومی افراد، دیگر پس‌انداز کردن و سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی کم‌کم معنای متداول خود را از دست می‌دهد و تضعیف می‌شود، از این‌رو تمایل به سرمایه‌گذاری مستقیم بیش از پیش کاهش می‌یابد، چراکه می‌توان گفت با توجه به نقدشوندگی بالای بازار سرمایه در مقایسه با سایر بازارهای موازی، افراد زمانی‌که نیاز مالی داشته باشند، اقدام به‌فروش سهام خود و خروج سرمایه از بازار یادشده می‌کنند. بنابراین وقتی عوامل بیرونی و درونی متعدد ریسک سرمایه‌گذاری در اقتصاد را افزایش می‌دهند و از طرفی به دلیل مسائل اجتماعی متعدد سرمایه‌گذاران حاضر به فعالیت در پیام‌رسان‌های داخلی و ادامه فعالیت خود در فضای مربوطه نیستند، روند فعالیت کسب‌وکارهای مربوطه بیش از ۲۰ روز است که متوقف‌شده است. این موضوع با کاهش درآمد قابل‌تصرف در کل جامعه بازار سهام را نیز همچون سایر بازارها تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، چراکه با کاهش درآمد تقاضای عمومی جامعه نیز کاهش می‌یابد و با حذف‌شدن میلیون‌ها شغل از چرخه اقتصاد عقبگرد قابل‌توجهی در وضعیت اقتصادی کشور رخ می‌دهد. اما مساله دیگر این است که بورس با داشتن دوسوم نمادهای کامودیتی‌محور تاثیر زیادی از این رویداد نمی‌پذیرد، چراکه قیمت دارایی‌های موجود هم در بازار سهام و هم در بورس‌کالا متاثر از بازارهای جهانی همگام با روند دلار حرکت می‌کند، از این‌رو شرکت‌های یادشده تنها در زمانی‌که با کاهش جدی در میزان تولید و فروش مواجه شده یا اگر بازارهای جهانی رشد یا افت جدی داشته باشند، تحت‌تاثیر قرار خواهند گرفت. در این میان شرکت‌هایی که در زمینه ارائه درگاه‌های پرداخت اینترنتی فعال هستند، افزایش میانگین ماهانه ارزش معاملات اختلالات و قطعی اینترنت به‌طور مستقیم عملکرد آنها را مختل می‌کند و درآمد آنها را کاهش می‌دهد.

در آینه ارقام

در نگاهی دقیق‌تر اگر بخواهیم روند معاملات بورس تهران را از زمان فیلترینگ و قطعی اینترنت مورد بررسی قرار دهیم، تغییر خاص و چشمگیری در آمار و ارقام به‌چشم نمی‌خورد اما نمی‌توان تاثیر هر چند کم آن را نادیده گرفت، چراکه در شرایطی که بازار سرمایه با مشکلات متعددی روبه‌رو است و روند فرسایشی و رکودی معاملات گلایه بسیاری از سهامداران را به‌دنبال داشته است، سیاستگذاری‌های نادرست اقتصادی و غیراقتصادی هم به عاملی مهم در جهت کاهش تقاضای موثر در بازار سهام بدل شده است. این در حالی است که نماگر اصلی تالار شیشه‌ای در ۱۵‌روز معاملاتی گذشته از زمان قطعی اینترنت با افت ۶۲/ ۲‌درصدی در سطح یک‌میلیون و ۳۱۹هزار واحد قرار گرفته است.

به گزارش دنیای اقتصاد نماگر هم‌وزن بازار نیز در مدت زمان یادشده همگام با شاخص‌کل در مدار نزولی قرار گرفت و با کاهش ۸۹/ ۳‌درصدی تا محدوده ۳۸۰هزار واحد عقب‌نشینی کرد. اختلال به‌وجود آمده در شرایطی که اقتصاد ایران با معضل دیرینه تورم دو رقمی دست‌به‌گریبان است و انتظارات تورمی نیز در آن در حال افزایش است، اعتراض بسیاری از سرمایه‌گذاران را از آن جهت به‌دنبال دارد که اجرای تصمیمات و طرح‌های خلق‌الساعه احتمالا سهامداران بورس تهران را متحمل زیان‌های متعددی خواهد کرد، ضمن اینکه در ادامه مسیر خروج افزایش میانگین ماهانه ارزش معاملات پول از بازار سهام، میانگین تغییر مالکیت در بازار یادشده با افزایش ۱۹۱‌میلیارد تومانی به نفع حقوقی‌ها بوده است. مجموع ارزش معاملات خرد سهام (سهام + حق‌تقدم) نیز به‌طور میانگین در ۱۵ روز معاملاتی گذشته همچنان در سطحی کمتر از دو هزارمیلیارد تومان باقی ماند، از این‌رو می‌توان گفت رقم هزار و ۳۳۳‌میلیارد تومان را برای ارزش معاملات خرد حکایت از این واقعیت دارد که همچنان اوضاع به نفع رونق بلندمدت بورس نیست.

بازدهی بورس در بهمن ماه / رشد اندک شاخص پس از 3 ماه

اکوایران : در بهمن ماه افزایش میانگین ماهانه ارزش معاملات بازدهی ماهانه بورس پس از 3 ماه مثبت شد اما میزان خروج سرمایه حقیقی از بازار شدت گرفت.

به گزارش دنیای بورس و به نقل از اکوایران ، شاخص کل بورس در پایان معاملات روز شنبه 30 بهمن به سطح یک میلیون و 282 هزار واحد رسید تا بهمن را همانند دی ماه در کانال یک میلیون و 200 هزار واحد به پایان ببرد.

شاخص کل در پایان فروردین در کانال 1.2 میلیونی بود و در پایان اردیبهشت به کانال 1.1 میلیونی رسید و خرداد را نیز افزایش میانگین ماهانه ارزش معاملات در همین کانال به پایان برد. در تیرماه شاخص بورس به کانال 1.3 میلیونی صعود کرد و در پایان مرداد شاخص به کانال 1.5 میلیونی رسید. شهریور ماه سقوط بورس بود و شاخص 2 کانال پائین آمد. شاخص کل در مهرماه به کانال 1.4 میلیونی صعود کرد اما آبان و آذر را در کانال 1.3 میلیونی به پایان برد. شاخص در پایان دی ماه به کانال 1.2 میلیونی رسید و در بهمن با آن که 3 روز را در بالاتر از سطح یک میلیون و 300 هزار واحد سپری کرد در نهایت در کانال 1.2 میلیونی مستقر شد.

بازدهی ماهانه بازار سهام

با ایستادن شاخص بورس در سطح یک میلیون و 282 هزار واحد بازدهی بورس در بهمن ماه به مثبت 0.2 درصد رسید. این در حالی است که بازدهی بازار در ماه‌های فروردین و اردیبهشت به ترتیب منفی 6.7 درصد و منفی 5.3 درصد بود. بازدهی خرداد مثبت 1.2 درصد و بازدهی تیرماه مثبت 12 درصد شد و در مرداد بازدهی بورس 14.4 درصد شد که بیشترین بازدهی را در یک سال اخیر ثبت کرد. بازدهی شاخص در شهریور به منفی 8.5 درصد سقوط کرد که کمترین بازدهی ماهانه در 11 ماه گذشته بود. شاخص در مهرماه رشد 3.6 درصدی و در آبان نزول منفی 3.4 درصدی داشت. در آخرین ماه پائیز شاخص کل 68 هزار و 505 واحد پائین‌تر ایستاد، بازدهی بورس منفی شد و 4.9 درصد افت کرد. شاخص در دی ماه 2.1 درصد نزول کرد و در بهمن 0.2 درصد رشد کرد. بنابراین در بهمن ماه پس از سه ماه شاخص بالا آمد.

اما شاخص کل هم وزن در آخرین روز کاری بهمن نسبت به آخرین روز معاملاتی دی ماه 10 هزار و 563 واحد پائین‌تر ایستاد. بنابراین شاخص هم وزن افت 3 درصدی را در بهمن پشت سر گذاشت.

خروج پول حقیقی

در 20 روز معاملاتی بهمن ماه تنها در یک روز شاهد ورود پول حقیقی به بازار بودیم و در 19 روز کاری دیگر نیز نقدینگی حقیقی از بازار خارج شد. مجموع تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی در بهمن ماه 7 هزار و 842 میلیارد تومان بود. به عبارت دیگر به طور میانگین روزانه 392 میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شده است که نسبت به خروج روزانه 292 میلیارد تومان پول حقیقی در دی ماه افزایش 34 درصدی را نشان می‌دهد.

افزایش میانگین ماهانه ارزش معاملات

مجموع ارزش معاملات کل بازار سهام در دی ماه 750 هزار و 819 میلیارد تومان بود. میانگین روزانه ارزش معاملات کل 37 هزار و 541 میلیارد تومان است که نسبت به ماه پیشین رشد 33 درصدی داشته است.

رشد میانگین ماهانه ارزش معاملات خرد

در ماه اخیر مجموع ارزش معاملات خرد بورس 65 هزار و یک میلیارد تومان بود. همچنین میانگین روزانه ارزش معاملات خرد 3 هزار و 250 میلیارد تومان است که نسبت به دی ‌ماه رشد 8 درصدی داشته است.

میانگین ارزش عرضه و تقاضا

میانگین ارزش صف‌های فروش در پایان افزایش میانگین ماهانه ارزش معاملات معاملات روزانه بورس تهران در بهمن ماه 148 میلیارد تومان بود که نسبت به ماه پیشین 7 درصد افزایش یافته است.

میانگین ارزش صف‌های خرید در پایان معاملات روزانه بورس تهران در بهمن ماه 182 میلیارد تومان بود که نسبت به رقم 122 میلیارد تومانی دی ماه 49 درصد افزایش یافته است. به طور کلی در ماه اخیر میانگین روزانه صف‌های خرید 34 میلیارد تومان بیشتر از میانگین روزانه صف‌های فروش بود، به عبارت دیگر به طور میانگین معاملات روزانه بازار با مازاد تقاضای 34 میلیارد تومانی بسته شده است.