خرید متری خانه در بورس امکان پذیر شد/ سرمایهگذاری در بازار مسکن با سرمایه خرد
با شروع به کار صندوق املاک و مستغلات تمام شهروندان میتوانند حتی با آوردهای خرد در بازار مسکن سرمایهگذاری کرده و خود را در برابر تورم این بازار مصون کنند.
گروه اقتصادی-رجانیوز : به دلیل پیشروی عجیب قیمتها در بازار مسکن در دو دهه گذشته عملا ورود بخش قابل توجهی از شهروندان و به خصوص طبقات با درآمد ثابت مانند کارگران و کارمندان به این بازار محال شده است.
صندوق املاک و مستغلات ظرفیتی را ایجاد کرده است که این اقشار تا زمان فراهم کردن نقدینگی مورد نیاز برای تهیه یک واحد مسکونی کامل بتوانند به صورت متری و در قالب سهام خانه تهیه کنند و از افزایش قیمت یک واحد مسکونی و اجارهبهای آن سود کسب کنند.
به گزارش رجانیوز؛ صندوق املاک و مستغلات با نام اختصاری REITS (Real Estate Investment Trust) از انواع صندوقهای سرمایه گذاری است که هدف آن کسب سود از بازار املاک است. نماد این صندوقها مانند ETF در بورس قابل معامله است.
در این صندوقها که تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار قرار دارد، سرمایهگذاران بر روی املاک و مستغلات غیر منقول مانند واحدهای مسکونی، تجاری، اداری و صنعتی سرمایهگذاری میکنند و با استفاده از منابع جمع آوری شده ملک مورد نظر را خریدار میکنند.
بدین ترتیب با افزایش قیمت به مرور زمان ارزش هر واحد سهام افزایش پیدا میکند و سهامداران از این افزایش قیمت منتفع میشوند.
همچنین با اجاره دادن این واحدها درآمد مستمری نیز برای دارندگان سهامداران ایجاد میشود که حجم این درآمد بستگی به رشد قیمتها در بازار اجارهبها دارد.
بنابراین گزارش، حداقل ۶۰ درصد از داراییهای صندوق باید در فعالیت اصلی آن یعنی سرمایه گذاری در املاک و مستغلات ساخته شده انجام شود و حداکثر ۳۵ درصد به سرمایه گذاری در اوراق بهادار مرتبط مثل اوراق مشارکت اختصاص یابد. هم چنین ۵ درصد از کل داراییها نیز قابل تخصیص به سهام ساختمانی شرکتهای بورسی خواهد بود.
از جمله مزایای این صندوقهای میتوان به امکان استفاده از تسهیلات، ورود سرمایهگذاران با سرمایه خرد، بالا بودن نرخ سود توزیعی (۹۰ درصد سود حاصل از فروش و اجاره باید بین سرمایهگذاران تقسیم شود) و از تمام موارد بیان شده مهمتر بهرهمندی از بازدهی همیشگی بازار مسکن اشاره کرد.
مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در مراسم رونمایی از نخستین صندوق سرمایهگذاری املاک و مستغلات گفت: «سازمان بورس سیاست خود را بر معرفی ابزارهای غیرمستقیم بنا نهاده است و سعی در تشویق سرمایهگذاران در استفاده از نهادهای تخصصی دارد. در این راستا طی یکسال گذشته صندوقهای اهرمی، تضمین اصل سرمایه و مختص اوراق دولتی برای اولین بار رونمایی شدند در ادامه صندوق املاک و مستغلات که یک ابزار کاربردی بوده به واسطه همکاری صندوق بازنشستگی، طراحی شده است.»
وی افزود: «حوزه مسکن از جمله مواردی است که علیرغم بزرگی و گسترگی آن در بازار سرمایه مغفول مانده و تنها پذیرش ۴۴ نماد ساختمانی و سهام تعدادی سازنده مصالح که در بازار سهام داریم، دیگر هیچ نقطه تلاقی در این بازار گسترده و بزرگ وجود ندارد اما به واسطه این صندوق امکان حضور سرمایهگذاران با هر مبلغ خُرد و ناچیزی ممکن میشود.»
وی افزود: «صندوق املاک و مستغلات میتواند در بحث جذب سرمایه گذاران بسیار موفق عمل کند، چرا که امروز شما برای سرمایه گذاری در املاک حتما باید مبلغ بالایی را در اختیار داشته باشید و عملا برای همه افراد که شاید سرمایه بالایی نداشته باشند تا کنون ممکن نبود که این امکان با احداث این صندوق فراهم می شود.»
عشقی بیان کرد: «امیدواریم با همین ابزار، فروش متری مسکن سهل شود و ازین پس این امر ممکن شود و این مدل در واقع مدلی، حتی ریز تر از فروش متری مسکن است.»
محمدعلی شیرازی مدیرعامل فرابورس ایران نیز در تشریح عملکرد صندوق املاک و مستغلات ایران با اشاره به میسر شدن امکان سرمایه گذاری برای تمام افراد با هر میزان سرمایه در حوزه املاک و مستغلات گفت: «هدف بورس ایجاد مکانیزم و فرایندی است که در ان معاملات به صورت شفاف صورت گیرد، برخلاف اینکه شناخت ما از بازار سرمایه معمولا معامله اوراق بهادار است، سایر اشکال دارایی ها هم علاوه بر اوراق بهادار می توانند به صورت اوراق شده در بورس معامله شوند.»
شیرازی گفت: «بورس مجموعهای پیشرفته است که نهادها در آن جایگزین افراد شوند، یکی از دلایلی که بورس در سال های دچار نوسان شد نبود نهادهای مالی تخصصی بود. این نهاد آوردههای زیادی دارند به عنوان مثال می توانند هزینه معاملات را کاهش دهند، نقدشوندگی را زیاد کنند و مهم تر از همه رابط انتقال سیاستهای پولی دولت به اقتصاد باشند.»
وی اضافه کرد: «بازار ملک به علت ناهمگونی، ارزش گذاری متفاوتی دارد و امروز سرمایه گذاری در ملک معطوف به بخش خاصی از مردم شده است و علاوه بر این موضوع نقدشوندگی پایینی هم دارد. صندوق های املاک و مستغلات خیلی از این مشکلات را برطرف میکند، هم بحث ناهمگونی، هم مورد نقد شوندگی و هم با پایین اوردن هزینه معاملات، بسیاری از مشکلات سابق را حل میکند.»
معاملات نخستین صندوق سرمایه گذاری املاک و مستغلات آغاز شد
مدیریت عملیات بازار فرابورس ایران از آغاز معاملات ثانویه نخستین صندوق سرمایه گذاری املاک و مستغلات ارزش مسکن از امروز خبر داد.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل ازفرابورس، پذیره نویسی این صندوق در نماد معاملاتی (ارزش مسکن ۱)، ۲۶ مهر انجام شده بود و معاملات ثانویه آن از امروز در در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس گشایش مییابد.
محدودیت حجمی (حداکثر تعداد اوراق بهادار در هر سفارش) در نماد معاملاتی مذکور (ارزش مسکن ۱)، به میزان یک میلیون واحد تعیین شده است.
در این خصوص توجه به موارد ذیل ضروری است:
۱) حداقل تعداد واحد قابل خرید در هر سفارش در نماد معاملاتی (ارزش مسکن ۱) به تعداد ۱ واحد است و سفارشات خرید میبایست در مضربی از ۱ واحد در سامانه معاملات وارد شود.
۲) عملیات تسویه و پایاپای معاملات واحدهای صندوق سرمایهگذاری در نماد مذکور بصورت T+۲ انجام میشود.
۳) بازارگردان نماد معاملاتی مذکور، صندوق اختصاصی بازارگردانی ارزش آفرین صندوق بازنشستگی کشوری با پارامترهای مندرج در اطلاعیه اعلام تعهدات بازاگردان در نماد مذکور مندرج در وب سایت رسمی شرکت فرابورس ایران است.
علاقهمندان برای اطلاعات بیشتر میتوانند به اطاعیه مذکور واقع در وب سایت رسمی شرکت فرابورس ایران مراجعه کنند.
جزئیات خرید و فروش متری مسکن در بورس
معاملات ثانویه نخستین صندوق سرمایهگذاری املاک و مستغلات از امروز آغاز شد تا پس از ۶۰ سال ایران نیز سهمی در این بازار داشته باشد.
فردای اقتصاد: پس از آنکه ۲۶ مهرماه پذیرهنویسی ۳۰ میلیون واحد سرمایهگذاری نخستین صندوق املاک و مستغلات در فرابورس ایران با موفقیت انجام شد، امروز مدیریت عملیات بازار فرابورس ایران با انتشار اطلاعیهای از آغاز معاملات ثانویه نخستین صندوق سرمایهگذاری املاک و مستغلات خبر داد. به همین بهانه آیین رونمایی از نخستین صندوق املاک و مستغلات امروز در محل سازمان بورس برگزار شد. در این مراسم، مجید عشقی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، سید احسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی، محمدعلی شیرازی مدیرعامل فرابورس ایران، محمد اسکندری رئیس صندوق بازنشستگی کشوری، سید صولت مرتضوی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و مجتبی توانگر، نماینده مجلس شورای اسلامی و و عضو ناظر شورای عالی بورس حضور داشتند و در سخنرانی خود ضمن تاکید بر مغفول ماندن استفاده از ظرفیتهای بازار مسکن در بورس، از مزیتهای چندگانه صندوقهای سرمایهگذاری املاک و مستغلات سخن گفتند.
تعمیق بازار سهام با تنوعبخشی به جعبه ابزار معاملاتی، سبک شدن ترازنامه بانکها و انواع صندوق قابل معامله رهایی آنها از داراییهای منجمد و مسموم، جبران جاماندگی افراد با سرمایههای خرد از تورم مسکن، نقدشوندگی مناسبتر صندوقهای مذکور نسبت به معاملات فیزیکی در بازار ملک و استفاده بهینه و مولد از علاقه ایرانیها به ملکبازی تنها بخشی از مزیتهای راهاندازی صندوق سرمایهگذاری املاک و مستغلات است. ضمن آنکه میتوان از این ابزار به عنوان راهی برای کنترل افزایش تقاضای سرمایهای در بازار ملک که طی سالهای گذشته زمینه جهش قیمت مسکن را فراهم کرده، استفاده کرد و بانکها را نیز با نجات دادن از داراییهای منجمد و مسموم، در پرداخت آسانتر تسهیلات بدون نیاز به چاپ پول و اثرات تورمی آن یاری کرد. در مجموع راهاندازی صندوقهای املاک و مستغلات و ادامه مسیر آن با پویایی بیشتر، میتواند به یخزدایی از اقتصاد ایران بینجامد.
خرید متری خانه در بورس
مجید عشقی، رئیس سازمان بورس در ابتدای آیین رونمایی از نخستین صندوق املاک و مستغلات، یکی از سیاستهای سازمان بورس را تشویق به سرمایهگذاری غیرمستقیم از طریق معرفی برخی ابزارها عنوان کرد و گفت: در ادامه همین مسیر قبلا صندوقهای اهرمی و صندوق تضمین اصل سرمایه، صندوقهای مختص اوراق دولتی راهاندازی شدند و بعدها یک ابزار کاربردی برای صنعت املاک و مستغلات طراحی شد که با تلاش همکاران سازمان بورس و استقبال صندوق بازنشستگی، اولین صندوق در این حوزه به نتیجه رسید.
او با بیان اینکه حوزه مسکن از جمله حوزههایی است که در بازار سرمایه مغفول مانده، تصریح کرد: اگرچه بازار مسکن از جمله بزرگترین بازارهای کشور است و بیش از ۹۰ درصد سرمایهگذاران در حوزه مسکن را بخش خصوصی تشکیل دادهاند اما این حوزه در بازار سرمایه نمود چندانی ندارد و تاکنون تنها ۴۴ شرکت در این حوزه در بورس پذیرش شدند و بخشی از مصالح ساختمانی هم در بورس کالا پذیرش شده است و نقطه تلاقی دیگری تاکنون با این حوزه نداشتیم. از این رو آغاز به کار صندوق املاک و مستغلات، شروع متفاوتی است که میتواند در بحث جذب سرمایهگذاران جذاب و کارا باشد.
به گفته عشقی، با توجه به افزایش قیمتها در بازار مسکن، کسی که بخواهد در این بازار سرمایهگذاری کند نیاز به سرمایه هنگفت دارد؛ اما در صندوق سرمایهگذاری املاک، سرمایهگذار با هر مبلغی میتواند در این بازار وارد شده، از سود این بازار بهره ببرد و بهمرور سرمایه خود را افزایش دهد.
او با اشاره به فروش متری ملک در این دست از صندوقهای سرمایهگذاری اذعان کرد: در صندوق املاک و مستغلات، از طریق فروش متری مسکن شخصی که نمیتواند یک ملک ۸۰ متری را خریداری کند، با اندک سرمایه خود بتواند یک تا دو متر یا متراژ کمتر خریداری کند.
رئیس سازمان بورس با تاکید بر این نکته که بخش بانکی از جمله بخشهایی است که میتواند با استفاده از این ابزار برای افزایش نقدشوندگی داراییهای راکد خود استفاده کند، عنوان کرد: با راهاندازی صندوقهای املاک و مستغلات وارد فاز جدیدی شدهایم که میتوان با بهرهگیری از این ابزار از داراییهای غیرمولد در اختیار بانکها، دستگاههای دولتی و بخش خصوصی به درستی و در راستای مولدسازی استفاده کرد.
او موضوع نقدشوندگی را به عنوان یکی از برنامههای اصلی صندوق املاک و مستغلات معرفی کرد و ادامه داد: این ابزار میتواند ابزاری جذاب در بازار باشد و در قدمهای بعدی بانکها و دیگر دستگاهها که از املاکهای بزرگ برخوردارند میتوانند از این ابزار استفاده کنند.
افزایش نقدشوندگی داراییهای راکد به کمک ریتها
سید احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی از دیگر سخنرانان آیین رونمایی از صندوق املاک و مستغلات بود. وی ضمن ابراز خوشحالی از عملیاتی شدن این ابزار اظهار کرد: اکنون در کشور شاهد کاهش توانمندی خانوادهها برای خرید مسکن هستیم و تاکنون در این زمینه هیچ چشماندازی وجود نداشت.
او با بیان اینکه از منظر مردم و خانوارها همواره مشکل ورود سرمایههای خرد به حوزه بازار مسکن وجود داشته، گفت: بررسیهای انجام شده نشان از آن دارد که بیش از یک سوم یعنی نزدیک به ۴۰ درصد هزینه خانوارها در بخش مسکن صرف میشود و در زمینه عرضه مسکن، سالهاست عقبماندگی وجود داشته و دسترسی مردم دشوار شده است.
او با بیان اینکه اکنون با تلاش مسئولان و نیز راهاندازی این ابزارها چشمانداز مثبتی در زمینه مسکن خانوارها ایجاد شده، تصریح کرد: بهتر است بانکها از صندوق املاک و مستغلات برای نقد کردن داراییهای خود استفاده کنند و دولت نیز به زودی از این ابزار استفاده گسترده خواهد کرد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی در ادامه به مزایای استفاده از صندوق املاک و مستغلات اشاره کرد و گفت: نخستین فایده صندوق املاک و مستغلات این است که سرمایهگذاران میتوانند به صورت تدریجی سرمایههای خود را وارد حوزه مسکن کنند.
خاندوزی اضافه کرد: مزیت دوم راهاندازی صندوق املاک و مستغلات فراهم کردن شرایطی برای شرکتها، تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی است که از حجم بالای املاک و مستغلات برخوردار بوده و نیاز به نقدکردن این داراییهای منجمد شده دارند. زمانی که به ترازنامه دارایی و بدهی به حجم بالایی دارایی برخورد میکنیم که اتفاقا هیچ کمکی به سودآوری نکردهاند. از این رو میتوان از امکان فروش واحدها و افزایش نقدشوندگی آنها از طرق صندوقهای مذکور برخوردار شد.
توسعه سرمایهگذاری غیرمستقیم با افزایش نهادهای حرفهای
محمدعلی شیرازی، مدیرعامل فرابورس ایران نیز در مراسم رونمایی از نخستین صندوق سرمایهگذاری املاک و مستغلات با تأکید بر اینکه انواع داراییها میتوانند در بورسها بهصورت اوراق معامله انواع صندوق قابل معامله شوند، گفت: عدم وجود نهادهای حرفهای بهصورت گسترده و حضور مستقیم سرمایهگذاران بهصورت عام طی سالهای گذشته به بازار سرمایه آسیب زده است.
به گفته شیرازی یکی از پیگیریها و تلاشها در بازار سرمایه باید توسعه نهادهای حرفهای و جایگزینی سرمایهگذاری غیرمستقیم به جای سرمایهگذاری مستقیم در بازار سرمایه باشد.
مدیرعامل فرابورس ایران افزود: نهادهای دولتی بخش قابل توجهی از بازار به خصوص ملک را منجمد کردهاند و اگر سازوکاری برای معامله این داراییها در بازار فراهم باشد، هم بازار به تعادل میرسد و هم این دارایی آزاد میشود.
به گفته شیرازی پیش از این ابزار مناسب برای سرمایهگذاری در این حوزه در بازار سرمایه نداشتیم که امروز با صندوق سرمایهگذاری املاک و مستغلات این مهم رقم خورد.
نقش ریتها در دنیا
محمد اسکندری، رئیس صندوق بازنشستگی کشوری در ادامه مراسم رونمایی از صندوق سرمایه گذاری املاک گفت: در صندوق املاک و مستغلات با قیمت بازار می توان، نه تنها به صورت متری بلکه به صورت سانتی متری هم میتوان ملک را خریداری کرد. آغاز این ابزاری که امروز ایجاد شده یک شروع قابل توسعه برای ورود به یک ابزار جدید و بزرگ شدن بازار سرمایه به معنای کامل است.
وی با بیان اینکه توسعه ابزارها و نقشآفرینی آنها در اقتصاد کشور اثرگذاری زیادی دارد، گفت: در بحث مسکن عرضه بسیار مهم است. ما میتوانیم یک بورس REIT در حوزه زمین و ساختمان داشته باشیم تا ساخت مسکن در بستر بازار سرمایه انجام شود. بنابراین میتوان از بستر بازار سرمایه در حوزه تامین مالی ساخت و تامین مالی ساختمانهای نیمه آماده استفاده کرد و فروش متری (یک متر یا کمتر) ساختمانهای آماده را داشت. صندوقهای املاک و مستغلات REITs در دنیا بسیاری از مشکلات بهرهوری و مدیریت را حل کرده است.
اسکندری اضافه کرد: دنیا به سمتی حرکت میکند که نه تنها یک ساختمان، بلکه یک دفتر اداری، فرودگاه، بزرگراه، بیمارستان و حتی میدان نفتی هم تحت عنوان صندوقهای REITs معامله شوند.
سرمایههای اندک به ثروتهای بزرگ تبدیل میشوند
سید صولت مرتضوی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در ادامه مراسم رونمایی از نخستین صندوق سرمایهگذاری املاک و مستغلات، اظهار کرد: امیدواریم راهاندازی این صندوق به تبدیل سرمایههای اندک به ثروتهای زیاد کمک کند؛ همچنین بستر اقتصاد تعاونی نیز از مسیر این صندوقها تامین شود.
به گفته وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، صندوق املاک و مستغلات پیوند بین سرمایههاست و یک بانکداری پیوندی نیز ایجاد میکند. ️همچنین این ابزار مختص داراییهای دولتی نیست چراکه هم میتوانیم مولدسازی در داراییهای دولتی را داشته باشیم و هم بخش خصوصی وارد شود و هم سرمایههای خرد را جذب میکند. این صندوق با هدایت سرمایه سرگردان از بازار، به بازار های سکه و ارز هم کمک میکند تا سر و سامانی بگیرند.
خانهدار شدن با صندوق تازه وارد
مجتبی توانگر، نماینده مجلس شورای اسلامی و و عضو ناظر شورای عالی بورس در بخش دیگر این مراسم عنوان کرد: یکی از قوانین مهم حوزه مسکن در مجلس، قانون حمایت از تولید است که در بخش املاک و مستغلات هم به خوبی توسط بازار سرمایه اجرایی شد. عضو ناظر مجلس در شورای عالی بورس آغاز به کار صندوق املاک و مستغلات را بر شفافیت و اقتصاد دیجیتال موثر دانست و اظهار داشت: صندوقهای املاک و مستغلات بستر خوبی برای خانه دار شدن است.
جزئیات خرید و فروش متری مسکن در بورس
در اولین تجربه راهاندازی صندوق املاک و مستغلات (Reits - Real Estate Investment Trusts)، صندوق بازنشستگی کشوری ۳۰ میلیون واحد سرمایهگذاری عادی صندوق املاک و مستغلات را در نماد «ارزش مسکن» عرضه کرده که معاملات ثانویه آن از امروز آغاز شد. این صندوق ۲۷ شهریور ماه جاری نزد مرجع ثبت شرکتها به ثبت رسیده که دوره فعالیت بعد از دریافت مجوز ۵ سال درنظر گرفته شده است که با تایید سازمان بورس نیز قابل تمدید است. ارزش مبنای هر واحد سرمایهگذاری این صندوق ۱۰ هزار ریال در نظر گرفته شده و حداقل تعداد واحدهای سرمایهگذاری عادی قابل عرضه برای عموم مطابق با اساسنامه صندوق ۳۰ میلیون واحد است.
محدودیت حجمی (حداکثر تعداد اوراق بهادار در هر سفارش) در نماد معاملاتی مذکور (ارزش مسکن)، به میزان یک میلیون واحد تعیین شده است. همچنین حداقل تعداد واحد قابل خرید در هر سفارش در نماد «ارزش مسکن» به تعداد یک واحد است و سفارشات خرید میبایست در مضربی از یک واحد در سامانه معاملات وارد شود. عملیات تسویه و پایاپای معاملات واحدهای صندوق سرمایهگذاری در نماد مذکور بصورت T+2 انجام میشود.
مروری بر چیستی صندوق املاک و مستغلات
صندوقهای سرمایهگذاری املاک و مستغلات (Reits - Real Estate Investment Trusts) ابزار مالی است که مالک، اداره یا تامینکننده املاک درآمدزا است و صندوقها بر حسب تعریف به صندوقهایی گفته میشود که با استفاده از سرمایههای خرد یا عمده به خرید یا اجارهداری املاک و مستغلات میپردازند. صندوق سرمایهگذاری املاک و مستغلات که بر اساس صندوقهای سرمایهگذاری مشترک طراحی شدهاند، سرمایه سرمایهگذاران متعددی را جمعآوری میکنند. این امر به سرمایهگذاران خرد انواع صندوق قابل معامله امکان میدهد از سرمایهگذاری در املاک سود ببرند، بدون آنکه مجبور باشند ملک را خریداری، مدیریت یا تامین مالی کنند. در واقع ریتها با جمعآوری و جذب سرمایههای خرد برای هدایت سرمایههای ملکی به مسیر درست (که البته کمترین عوارض را نیز برای اقتصاد و بازار مسکن داشته باشد)، از طریق عرضه یونیتهای سرمایهای در بازار مسکن تشکیل میشود. این صندوقها ضمن کمک به تامین مالی مسکن کمدرآمدها، مزایای چندگانهای نیز برای بازار سرمایه و بازار پول دارد. نمونههای موفقی از این صندوقها در کشورهای مختلف دنیا از جمله آمریکا، کانادا و انگلستان تجربه شده است. صندوقهای سرمایهگذاری املاک و مستغلات، سرمایه افراد را جمعآوری کرده و در عین حال که به عنوان ابزاری برای پوشش ریسک افزایش قیمت مسکن میتوان از آن بهره جست، امکان کسب درآمدغیرمستقیم در این حوزه را فراهم میکند تا ریسک کمتری فعالان بازار مسکن را تهدید کند.
تاریخچه پیدایش ریتها
پیدایش صندوقهای املاک و مستغلات در جهان به ۶۰ سال پیش بازمیگردد. سال ۱۹۶۰ بود که استارت ریتها در ایالات متحده و همزمان با حجمی کمتر در هلند، نیوزلند، تایوان و استرالیا زده شد. برزیل نیز در سال ۱۹۹۳ اولین کشوری بود که REITها را پذیرفت. در سال ۲۰۰۶ امارات متحده عربی نیز به این جریان پیوست. در چین اما تا سال گذشته خبری از صندوقهای املاک و مستغلات نبود.
ریتها در ۳۰ سال گذشته هم از نظر تعداد و هم ارزش بازار، رشد چشمگیری داشتهاند و در حال حاضر بیش از ۴۰ کشور، قوانین ریتها را تصویب کرده و کشورهای دارنده صندوقهایس املاک و مستغلات ۸۵درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی (GDP) را با جمعیت بالغ بر ۵میلیارد نفر در اختیار دارد. در سال ۱۹۹۰، سهم کشورهای دارای ریت از GDP تنها ۲۸ درصد بود. تولید ناخالص داخلی کشورها و مناطق دارای REIT از ۶.۵ میلیارد دلار در سال ۱۹۹۰ میلادی، به تقریباً ۷۲ تریلیون دلار تا پایان ۲۰۲۰ افزایش یافته است و حالا نوبت به ایران رسیده تا سرانجام سهمی در این بازار داشته باشد.
بهترین صرافی های غیر متمرکز ارز دیجیتال؛ لیست ۱۱ صرافی DEX برای ایرانی ها
همه ما میدانیم که صنعت کریپتو بدون حضور صرافی دیجیتال به جایگاه امروزی خود نمیرسید. این پلتفرمهای معاملاتی یکی از مهمترین ارکان دنیای کریپتوکارنسی هستند. اما نباید فراموش کنیم که ویژگی اصلی رمزارزها، تمرکززدایی و ناشناس بودن تراکنشهای آنهاست که این مهم حین استفاده از صرافیهای متمرکز تا حدودی تحتالشعاع قرار میگیرد. بنابراین توسعهدهندگان دنیای کریپتو چارهای برای این مساله اندیشیدند که آن خلق صرافی های غیرمتمرکز بود. این پلتفرمها که امکان انجام معاملاتی بدون واسطه و ناشناس را فراهم میکنند، در سالهای اخیر محبوبیت زیادی نزد کاربران این حوزه کسب کردهاند.
در این مقاله علاوهبر نگاهی اجمالی به ویژگی این پلتفرمها، فهرستی از بهترین صرافی های غیرمتمرکز ارز دیجیتال را در اختیار شما قرار میدهیم.
صرافی غیرمتمرکز (DEX)چیست؟
صرافی های غیرمتمرکز (Decentralized Exchange) که آنها را با نام اختصاری DEX میشناسیم، بستری برای خرید، فروش و معامله ارزهای دیجیتال هستند که توسط هیچ شخص یا نهادی کنترل نمیشوند. این پلتفرمها یک پروژهی کدنویسی شده مبتنی بر بلاکچین هستند که میزان امنیت و کیفیت آنها بستگی به تیم توسعهدهنده و کدنویسی آنها دارد.
این صرافیها بدون نیاز به ثبتنام و احراز هویت تنها از طریق اتصال کیف پول دیجیتال کاربران به آنها قابل سرویسدهی هستند و در آنها احتیاجی به انتقال دارایی به کیف پول صرافی نیست. بنابراین در این سیستمها، خبری از هک شدن حساب صرافی یا بلوکه شدن دارایی کاربر نیست. همچنین این پلتفرمها بهدلیل اینکه خارج از نظارت یک نهاد واحد هستند، صرفاً از ویژگیهای بلاک چین برای کنترل پلتفرم خود بهره میبرند و ملزم به پیروی از قوانین یک کشور یا دولت خاص نیستند.
نحوه کار صرافی های غیرمتمرکز
همانطور که گفته شد صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال بر بستر بلاکچین فعال است و تراکنشها در این پلتفرم بر اساس قراردادهای هوشمند انجام میشود. این سیستم از ویژگیهای بلاکچین بهره برده و بهصورت غیرمتمرکز و بدون حضور سرور و کنترل کنندهی مرکزی فعالیت میکند.
قرارداد هوشمند دستوراتی کدنویسی شده در بستر بلاکچین است که در صورت فراهم شدن شرایط آن، بهطور خودکار اجرا شده و قابل بازگشت و توقف نیست.
در این پلتفرمها کاربر پس از اتصال کیف پول خود به صرافی، یک سفارش خرید یا فروش ثبت میکند. سپس در صورت ثبت سفارشی مطابق با او از سوی کاربر دیگر؛ تراکنش مربوطه توسط یک قرارداد هوشمند (بدون نیاز به واسطه) انجام میشود.
ویژگیهای معامله در بهترین صرافی های غیر متمرکز
صرافیهای غیرمتمرکز مزایا و کاربردهای بسیاری برای کاربران خود بهدنبال دارند. خصوصا درفضای تکنولوژی که رقبا همیشه سعی دارند از هم پیشی بگیرند، آنها نیز به دنبال ارائه بهترینها هستند.
- هزینه یا کارمزد معامله پایین
- ناشناسی معاملات
- عدم نیاز به انتقال دارایی به کیف پول صرافی
- محدود بودن تعداد رمزارزهای قابل معامله در این سیستمها در مقایسه با صرافی های متمرکز
- بالا بودن زمان تطبیق سفارشها بهدلیل پایین بودن حجم معاملات
نکته: برخی صرافیهای غیرمتمرکز در کنار ترید، قابلیت دیگری برای کسب سود کاربران خود فراهم کردهاند که استخر نقدینگی نام دارد. این ویژگی به کاربران امکان کسب درآمد از طریق تامین نقدینگی را میدهد. آنها با واریز توکن مورد نیاز برای اجرای یک قرارداد هوشمند به انجام سریعتر آن کمک میکنند و در ازای این کمکرسانی از توکنهای موجود در استخر پاداش دریافت میکنند.
بهترین صرافی های غیرمتمرکز برای ایرانی ها
همانطور که مطلعید امروزه صرافیهای متمرکز زیادی در سراسر جهان فعالیت میکنند. اما به دلیل تحریمها و مشکلات مربوط تایید هویت، عملاً معامله در چنین پلتفرمهایی برای کاربران ایران با ریسک زیادی همراه است. بنابراین یک گزینه مناسب برای معاملات رمزارزها روی آوردن به صرافیهای غیرمتمرکز است. در ادامه لیستی از انواع صرافیهای غیر متمرکز ارز دیجیتال را به شما معرفی میکنیم.
صرافی بایننس دکس (Binance DEX)
صرافی نامآشنای بایننس در فوریه ۲۰۱۹ سیستم غیرمتمرکز خود را راهاندازی کرد. بایننس دکس از هستهی پردازشی صرافی بایننس یا همان زنجیره بایننس برای انجام معاملات خود بهره میبرد؛ بنابراین سرعت و قدرت انجام تراکنشها در آن تفاوتی با صرافی متمرکز بایننس ندارد. (کارمزد بایننس ۰.۱ درصد است).
در صورتی که از توکن اختصاصی بلاکچین بایننس یا همان بایننس کوین (BNB) برای تبادل رمزارزها استفاده شود، میزان کارمزد کمتر خواهد شد. صرافی غیرمتمرکز بایننس از اکثر کیف پولهای سختافزاری و نرمافزاری پشتیبانی میکند. امنیت بالا و رابط کاربری ساده از دیگر ویژگیهای Binance DEX است.
توجه کنید این صرافی بهطور رسمی اعلام کرده کشورهایی که در لیست سیاه بایننس قرار دارند، از سیستم غیرمتمرکز آن نمیتوانند استفاده کنند. بنابراین در حالت عادی استفاده از این پلتفرم برای کاربران ایرانی ممکن نیست و شما باید توسط سرویسهای وی پی ان، آیپی خود را تغییر دهید.
صرافی یونی سواپ (Uniswap)
صرافی غیرمتمرکز یونیسواپ در نوامبر سال ۲۰۱۸ بر پایهی بلاکچین اتریوم شروع به فعالیت کرد. کارمزد تراکنشها در این پلتفرم ۰.۳ درصد است که از طریق توکنهای مبتنی بر شبکه اتریوم (ERC-20) قابل پرداخت است. حجم معاملات در بستر یونی سواپ بهطور مداوم در حال افزایش است و این صرافی در حال حاضر یکی از محبوبترین و بهترین صرافی های غیرمتمرکز ارز دیجیتال بهشمار میرود.
صرافی َUniswap دارای بخشهایی به نام استخر نقدینگی است که در آن مجموعهای از توکنها در قالب قراردادهای هوشمند قرار میگیرند. کاربران میتوانند در ازای تامین نقدینگی این استخرها، کسب درآمد کنند. این پروژه به دلیل کاربردی که در تسهیل معاملات خودکار دارد بسیار معروف است. یونی سواپ تمام مشکلات نقدینگی در معاملات را بهطور خودکار حل میکند و قصد دارد با افزایش بهرهوری این معاملات، شیوه سنتی معامله را کمرنگ کند.
صرافی پنکیک سواپ (PancakeSwap)
پنکیک سواپ یکی از برجستهترین پروتکلهای بازارساز خودکار بر بستر زنجیره هوشمند بایننس است. این صرافی دیجیتال در سال ۲۰۲۱ شاهد رشد قابل توجهی در حجم معاملات و بهای توکن حکمیتی خود به نام CAKE بود. در حال حاضر پنکیک سواپ به کاربران خود امکان معامله توکنهای BEP-20 را میدهد. همچنین شما میتوانند با تأمین نقدینگی، شرکت در قرعهکشی توکنهای غیر قابل تعویض (NFT)، فروش توکن و غیره، درآمدی غیرفعال (منفعل) کسب کنید.
صرافی IDEX
صرافی غیرمتمرکز IDEX که بر پایهی بلاکچین اتریوم بنا شده یکی از جدیدترین صرافی های غیر متمرکز است. این پلتفرم محلی برای انجام تراکنشهای همتا به همتای (P2P) توکنهای ERC-20 است. شاید به همین دلیل باشد که به آن صرافی داراییهای غیرمتمرکز اتریوم میگویند. IDEX، شباهت زیادی به صرافیهای متمرکز دارد و از معدود پلتفرمهای غیرمتمرکز ارز دیجیتال است که قابلیت ذخیرهی دارایی داخل سیستم را برای کاربران خود فراهم کرده است. همچنین امکان لغو سفارشهای خرید/ فروش و مبادله قبل از تکمیل فرایند، از دیگر مواردیست که این سیستم را به اکسچنجهای متمرکز شبیه کرده است.
رابط کاربری ساده، امکان معاملات همزمان (ثبت همزمان چند سفارش)، کارمزدهای پایین، دسترسی به ابزارهای تحلیلی، کلیدهای خصوصی رمزنگاری شده و سیستم پشتیبانی از دیگر ویژگیهای این پلتفرم غیرمتمرکز است.
صرافی برگر سواپ (Burger Swap)
صرافی برگر سواپ (Burger Swap) ، یک پلتفرم غیرمتمرکز در بستر زنجیره هوشمند بایننس (BSC) است که برای کاربران امکان معامله ارزهای دیجیتال را توسط بازارساز خودکار (AMM) فراهم میکند. AMM توسط مجموعه نقدینگی خود پشتیبانی میشود که در آن کاربران میتوانند در ازای تامین نقدینگی، توکن برگر پاداش بگیرند. هدف اصلی این پلتفرم، رفع مشکل معاملات مبتنی بر اتریوم است که اخیرا با هزینه گس بالا، لغزش قیمت و کندی سرعت مواجه شدهاند. همچنین کاربران در برگر سواپ قادرند از طریق پل بین زنجیرهای ETH-BSC، به راحتی انواع صندوق قابل معامله توکنهای خود را از شبکه ERC-20 به BSC (و بالعکس) منتقل کنند.
صرافی وان اینچ (۱inch)
وان اینچ را میتوان بهترین پلتفرم تجمیعگر DEX نامید. این سیستم از چندین صرافی تشکیل شده و امکان ثبت سفارش نامحدود را به کاربران خود میدهد. این سفارشها در بستر صرافیهایی که در ۱inch قرار دارند منتشر و با بهترین قیمت تکمیل میشوند. نحوهی محاسبهی کارمزد در این پلتفرم بستگی به هر صرافی که سفارش در بستر آن تکمیل میشود دارد.
وان اینچ علاوه بر امکان کسب سود از طریق ترید رمزارزها، امکان شرکت در استخرهای نقدینگی و فرایندهای اعطای وام جهت کسب سود و درآمد بیشتر را هم فراهم کرده است. توکن بومی این صرافی ۱inch نام دارد.
صرافی کایبر سواپ (Kyber Swap)
صرافی کایبر سواپ یکی دیگر از پلتفرمهای معاملاتیست که بر بستر بلاکچین اتریوم کدنویسی شده است. این صرافی توسط یک تیم توسعهدهندهی سنگاپوری در دو نسخهی وب و موبایل راهاندازی شد و در حال حاضر یکی از بهترین صرافی های غیر متمرکز ارزهای دیجیتال بهشمار میرود. کایبر سواپ همچنین از یک توکن اختصاصی با نام KNC بهره میبرد.
این پلتفرم علاوهبر ویژگی استخر نقدینگی به کاربران امکان ذخیرهی پویا یا دخیرهی دینامیک داراییها را میدهد. این ویژگی برای کاربران این امکان را فراهم میکند که با سپردهگذاری دارایی خود در بستر این صرافی غیرمتمرکز، از تمامی امکانات و خدمات آن با هزینهای بسیار پایینتر بهره ببرند. اما اصلیترین ویژگی این صرافی تایید آنی تراکنشهای ارز دیجیتال است.
صرافی Waves
پلتفرم Waves در اصل یک بلاکچین است که از آن میتوان برای ایجاد توکنهای جدید استفاده کرد. این شبکه در سال ۲۰۱۶ راهاندازی شد و از یک رمزارز با همین نام هم بهره میبرد که از آن میتوان برای تراکنشهای درون شبکهای استفاده کرد. همچنین این صرافی ویژگی توکنیزه کردن تمامی داراییها را دارد. به این معنا که در آن امکان معامله هر نوع دارایی به شکل توکن امکانپذیر است.
در کنار این ویژگیها، Waves یک صرافی غیرمتمرکز هم راهاندازی کرد. کارمزد تراکنشهای خرید/فروش و معامله در این پلتفرم حدوداً ۰.۰۱ دلار است. همچنین پشتیبانی از درگاههای دلار، یورو بیت کوین، اتریوم و چندین ارز دیجیتال دیگر از ویژگیهای Waves DEX است. توجه داشته باشید که برای استفاده از درگاه ارز فیات این سیستم نیاز به انجام عملیات تایید هویت (KYC) است.
صرافی بیسکو (Bisq)
صرافی بیسکو، پلتفرم دیگریست که در سال ۲۰۱۴ فعالیت خود را آغاز کرد و یکی از قدیمیترین سیستمهای DEX محسوب میشود. در این پلتفرم میتوان با برخی ارزهای فیات مانند دلار و یورو نیز تراکنش انجام داد. نکتهی منفی Bisq، سرعت پایین انجام تراکنشها و زمان انتظار طولانی برای تکمیل سفارشات است. این موضوع سبب شده با اینکه بیسکو از DEXهای قدیمی و مطرح بهشمار میرود، همچنان حجم معاملات در بستر آن نسبت به رقبا کمتر باشد.
صرافی بالانسر (Balancer)
صرافی بالانسر در مارس سال ۲۰۲۰ بر بستر بلاکچین اتریوم آغاز به کار کرد. این اکسچنج دارای یک توکن بومی به نام BAL است که به منظور تورمزدایی در نهایت ۱۰۰ میلیون از آن توزیع خواهد شد. یکی از ویژگیهای خاص بالانسر قابلیت ایجاد استخر نقدینگی شخصی و همچنین ایجاد استخر با ۲ تا ۸ توکن است. (این در حالیست که برای ایجاد استخر نقدینگی در صرافی یونی سواپ باید نسبت ۵۰٪ به ۵۰٪ توکنها حفظ شود).
در حال حاضر حجم معاملات بالانسر حدود ۱۰ میلیون دلار است که در مقایسه با سایر صرافی های غیر متمرکز ارز دیجیتال، رقمی قابل قبول محسوب میشود.
صرافی کرو فایننس (Curve finance)
کرو فایننس با ۱۹.۹۱۱ میلیارد دلار دارایی قفلشده (TVL)، یکی از بزرگترین صرافی های غیر متمرکز است. این پلتفرم در بستر شبکه اتریوم فعالیت دارد و برای تبادل استیبل کوینها طراحی شده است. کرو را میتوان معادل یونی سواپ برای استیبل کوینها در نظر گرفت. این پروژه به کاربران خود امکان استفاده از استیبل کوینها با هزینه و خطای بسیار کم را میدهد. همچنین کاربرانی که بیت کوین دارند، بهراحتی میتوانند از طریق کرو فایننس دارایی خود را به یک استیبل کوین تبدیل کرده و در آن سرمایهگذاری کنند.
صرافی متمرکز یا غیرمتمرکز؟ مساله این است
توجه داشته باشید که ایدهی استفاده از صرافی های غیر متمرکز ارز دیجیتال در کلام بسیار جذاب است، اما مسلماً سیستمهای غیرمتمرکز مبتنی بر بلاکچین و قرارداد هوشمند در حال حاضر ۱۰۰٪ ایمن و قابل اطمینان نیستند. همانطور که اشاره کردیم، این سیستمها پروژههای کدنویسی شده توسط برنامهنویسان هستند و بروز کوچکترین خطا در روند کدنویسی، میتواند به یک باگ امنیتی بزرگ تبدیل شود که گاهی اوقات این باگها تا مدتها شناسایی نخواهند شد. با توجه به عدم حضور مجموعهی مدیریتی و پشتیبانی متمرکز، بروز هر مشکلی بهواسطهی این باگها (یا حتی خطاهای شخصی کاربران) تحت هیچ شرایطی قابل پیگیری نخواهد بود.
همچنین باید به محدودیتهای آیپی کاربران ایرانی برای برقراری ارتباط با سرورهای خارج از کشور توجه داشته باشید و هنگام انتخاب یک صرافی غیرمتمرکز برای انجام معاملات خود، تمام جوانب کار را بهطور دقیق بسنجید.
در پایان نظر شما درخصوص لیست صرافی های غیر متمرکز معرفی شده در این مقاله چیست؟ و اینکه آیا شما برای معاملات خود صرافیهای متمرکز را ترجیح میدهید یا غیر متمرکز؟ منتظر شنیدن نظرات شما عزیزان هستیم.
در حقیقت صرافیهای غیرمتمرکز هدف ایدئولوژیک اقتصاد رمزارزها را برآورده میکنند، یعنی افزایش آزادی مالی از طریق کاهش وابستگی از طریق تمرکززدایی.
در حال حاضر بیش از ۲۰۰۰ ارز دیجیتال در بازار وجود دارد و صرافیهای غیر متمرکز بسترهای مختلفی را برای معاملات خود ارایه میدهند.
سومین بورس رسمی کشور 14ساله شد
چهارده سال پیش در چنین روزی سومین بورس رسمی کشور با نام فرابورس کار خود را در طبقه نوزدهم ساختمان حافظ آغاز کرد و امروز با گذشت حدود یک دهه و نیم از فعالیتش، این بورس وارد دوره جدیدی از رشد و بلوغ شده است.
-->
با ارزشی بالغ بر 1.8 میلیون میلیارد تومان و با حضور بیش از 350 شرکت بزرگ، کوچک و استارتاپ، جایگاهی پررنگ در تأمین مالی بخش مولد اقتصاد یعنی بنگاههای اقتصادی دارد.
حضور ابزارهای متنوع تامین مالی و سرمایهگذاری و معرفی بازارهای جدید طی این سالها توانسته ظرفیتهای بیشماری را پیش روی بخش واقعی اقتصاد برای تامین مالی قرار دهد و بستری پویا برای معرفی اولینها در حوزه مالی و سرمایهگذاری در بازار سرمایه باشد.
امروز سومین بورس رسمی کشور در حالی 14 ساله شده که بازارهای اول، دوم، پایه، ابزارهای نوین مالی و مشتقه روز به روز توسعهیافتهتر از قبل بستری امن و شفاف را به منظور مبادلات سهام، اوراق و صندوقهای سرمایهگذاری برای انواع سلایق سرمایهگذاری پدید آوردهاند.
در بازار ابزارهای نوین مالی از طریق انتشار انواع اوراق مالی اسلامی روزانه بر حجم و ارزش بازار اوراق مالی اسلامی افزوده میشود و دولت و بخش خصوصی مزایایی همچون تامین مالی آسان، ارزان و شفاف را از بستر این بازار تجربه میکنند.
همچنین در بستر این بازار به مدد انتشار و معامله اوراق گواهی تسهیلات مسکن امکانی برای خانهدار شدن مردم فراهم شده و تاکنون شمار زیادی از آحاد جامعه با خرید این اوراق مسیر خرید خانه را کوتاهتر از قبل طی کردهاند.
صندوقهای قابل معامله یا همان ETFها نیز یکی دیگر از محصولات بازار ابزارهای نوین مالی است که به هدایت سرمایهها و پولهای خرد به فضایی امن و کم ریسک و ورود غیرمستقیم مردم به بازار سرمایه کمک میکنند.
همچنین طی یک تا دو سال اخیر شاهد رشد چشمگیر بازار مشتقه هستیم؛ این بازار که امکان دوطرفه شدن معاملات سرمایهگذاران و امکان کسب سود در شرایط صعودی و نزولی را در فرابورس فراهم کرده است به سرعت در مسیر توسعه قرار دارد.
اما دامنه تامین مالی و ابزارهای سرمایهگذاری در فرابورس به این موارد ختم نمیشود. تامین مالی حوزه نوآوری اعم از استارتاپها و طرحهای دانشبنیان یکی دیگر از رسالتهای فرابورس است که از طریق ابزارهایی مانند صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه، خصوصی، بازار دارایی فکری و سکوهای تامین مالی جمعی در حال انجام است.
به گواه آمارهای رسمی فرابورس، با وجود ۱۵ سکوی تامین مالی جمعی در این رکن بازار سرمایه طی یک سال اخیر حدود ۳۲۰ میلیارد تومان تامین مالی جمعی توسط ۲ هزار و ۴۷۵ نفر طی ۸۰۰۰ مرتبه سرمایهگذاری صورت گرفته است که اعتماد خوب شکلگرفته در این حوزه را نشان میدهد.
تداوم ثبت اولینها در کارنامه 14 سالگی
امروز با نگاهی به یک سال گذشته باز هم شاهد ثبت انواع صندوق قابل معامله اولینهایی در کارنامه فرابورس هستیم. در این یک سال اولین شرکت پروژهمحور بازار سرمایه در فرابورس پذیرش شد. همچنین برای اولین بار در تاریخ بازار سرمایه کشور شاهد ورود دو تیم ورزشی به این بازار بودیم. از سوی دیگر ورود استارتاپها به بازار سرمایه برای نخستین بار (نماد تپسی) نیز طی این یک سال، توانست فهرست اولینهای فرابورس ایران را پربارتر کند.
عملکرد یک سال اخیر
نگاهی به آمارها، اعداد و ارقام نشان میدهد طی سال 1400 فرابورس ایران شاهد پذیرهنویسی سهام 6 شرکت سهامی عام در بازار سوم بوده است. همچنین 15 عرضه اولیه سهام در بازارهای اول و دوم و پذیرش و درج 39 شرکت در بازارهای اول و دوم نیز بخشی دیگر از عملکرد سال گذشته فرابورس بوده است.
پذیرهنویسی 6 صندوق سرمایهگذاری در سهام، 2 صندوق خصوصی، یک صندوق سرمایهگذاری صندوق در صندوق و آغاز به فعالیت 7 سکوی تأمین مالی جمعی با مجوز فرابورس در این مدت انجامشده است.
درج نماد سرخابیها در بازار پایه و پذیرهنویسی سهام باشگاههای استقلال و پرسپولیس، درج نماد اولین شرکت استارتاپی در بازار دوم، پذیرهنویسی اولین صندوق جسورانه حوزه فرهنگ و هنر، صدور مجوز اولین پلتفرم تأمین مالی جمعی مبتنی بر بستر بلاکچین و انتشار 4 فقره اوراق اجاره سهام، 2 فقره اوراق اجاره شرکتی و 5 فقره اوراق مرابحه شرکتی و آغاز به کار تلویزیون اینترنتی واچار نیز طی سال 1400، از فرابورس کارنامه پرباری را به جا گذاشت.
دستاوردهای مهم سال 1401
اما در اولین سال از قرن جدید نیز فرابورس باز هم توانست اولینهای مهمی را برای بازار سرمایه ثبت کند. در عملکرد سال 1401 شاهد پذیرهنویسی واحدهای اولین صندوق املاک و مستغلات کشور بودیم.
عرضه اولیه سهام 14 شرکت در بازارهای اول و دوم، تصویب مصادیق سرمایهگذار حرفهای در هیئتمدیره فرابورس ایران و انجام بزرگترین معامله بازار دارایی فکری به ارزش 60 میلیارد ریال در خصوص انتقال مالکیت علامت تجاری تبرک نیز در این مدت انجام شد.
در پایان لازم به ذکر است که بازگشایی شفاف نمادهای معاملاتی کازرو، ممسنی و دهدشت بعد از 27 ماه، پذیرهنویسی نخستین صندوق مختص اوراق دولتی در فرابورس و آغاز معاملات مشتقه ETF شاخص هموزن برای اولین بار در تاریخ بازار سرمایه نیز از دیگر اقدامات انجامشده از سوی فرابورس در سال جاری به شمار میرود.
دیدگاه شما