ماهیت فقهی- حقوقی عمل کارگزاری در معاملات بورسی
اصل وساطت و نمایندگی حاکی از این است که در بازار سرمایه اعم از بورس اوراق بهادار، فرابورس، بورس انرژی، بورس کالا و سایر بازارهای متشکل و خودانتظام، اشخاص مستقیماً قادر به معامله در آن نیستند و به ناچار بایستی از باب واسطه‌هایی به نام «کارگزاران» وارد معاملات گردند. در عین حال در حقوق ایران ماهیت حقوقی کارگزاری و به تبع آن حقوق و تعهدات این نهاد واسط، چندان روشن نیست و حقوقدانان از دیدگاه واحدی تبعیت ننموده اند؛ برخی ماهیت عمل کارگزاری را «دلالی» دانسته و برخی بر مبنای ماده 10 قانون مدنی این نهاد را تحلیل نموده و گروهی بین کارگزان بورس اوراق بهادار و بورس کالا، تفاوت حق العمل کاری با دلالی و وکالت قائل به تفکیک شده اند و برخی نیز آن را وکالت می دانند که در این تحقیق ضمن تحلیل فقهی ماهیت نمایندگی و انواع آن در حقوق اسلامی، به طرح، نقد و بررسی دیدگاه های مختلف خواهیم پرداخت. در تفاوت حق العمل کاری با دلالی و وکالت این خصوص بر مبنای این که کارگزاران در مقابل ثالث مسئول اجرای تعهدات قرارداد می باشند، نظریه حق العمل کاری در کلیه معاملات بورسی قابل قبول تر است و از حیث تحلیل فقهی، عمل کارگزاری تحت عنوان عام «نمایندگی» قرار می گیرد و در صورتی که در معاملات سمت خود را آشکار نسازد، ثالث در مراجعه به او و اصیل مختار است.
کلیدواژه‌ها
مراجع
[1] Abbasi, Ibrahim and Adusi, Ali. (2011). Markets and Financial Institutions, Tehran, Al-Zahra University, First Printing, (In Persian)
[2] Abdiopour, Abraham. (Summer 2008). Special Representative Laws, Islamic Law Magazine, Year 5, No 17(In Persian)
[3] Abdipour Fard, Ebrahim. (2015). Business law: Analytical Discussions, 4ed, Qom, Pajouheshgahe Houzeh & Daneshghah Publication. (In Persian)
[5] Behruzi Nima .( 2013). The Legal Nature of the Stock Exchange Custodian and its Responsibilities, Master's thesis, University of Science and Culture, (In Persian)
[6] Derakhshan, Masoud. ( 2004). Derivatives and Risk Management in Oil Markets, Tehran, Institute of International Studies (In Persian)
[7] Esfandiyar Far, Kheshayar. (2014). Energy Efficiency Law, First Printing, Tehran, Majd Publications, (In Persian)
[8] Fereydoun, Mohaddeseh, (2010) Securities Portfolio Transactions and Non-Prohibited Trades, Master's Thesis, Allameh Tabataba'i University (In Persian)
[10] Jafari Langroudi, Mohmmad Jafar. (2003). Dictionary of Elements of Civil Law, Comercial Law, Tehran: Ganje Danesh. (In Persian)
[11] Katouzian, Naser. (1998). General Rules of Contracts, vol.2, Tehran: Sherkate Sahamie Enteshar Publications. (In Persian).
[12] Katozian, Naser, (1992) Civil Law: Specific Contract, Vol.1, Enteshar Publishing Company, (In Persian).
[14] Mohaghegh Damad, Sayyed Mostafa and Maneshzadeh of Tehrani, (Spring 2010). The nature and effects of indirect representation in Iranian law and European law, Journal of Law, Thematic Studies, Volume 40, Issue 101, (In Persian)
[15] Mohaghegh Damad, Sayyed Mostafa et al. (1999). Contract Law in Imamia Jurisprudence, vol.1 Tehran: Samt Publications. (In Persian).
[16] Skini, Rabi'a et al. (spring 2011). the Structure and Legal Nature of a Fee, Law Journal of Justice, No. 73, (In Persian)
[18] Sohani, Hossein, Shahidi, Seyyed Morteza. ( 2014). Legal analysis of physical commodity trading in Iran Stock Exchange, Tehran, Tehran Stock Exchange, (In Persian)
[19] Sotoudeh Tehrani, Hassan. ( 2005). Law of Trade, Volume 4, تفاوت حق العمل کاری با دلالی و وکالت Tehran, Dodgostar Publication, Sixth Edition, (In Persian)
[20] Tehran Stock Exchange, Economic Assistant and Support for Economic Studies, Planning and Education. ( 2010). Report on Visit to the Capital Market and Exchanges of Russia (In Persian)
[21] Writers Group, Research, Development تفاوت حق العمل کاری با دلالی و وکالت and Islamic Studies, Securities and Exchange Organization, Financial Institutions. ( 2010). A Guide to the Law of the Securities Market, Tehran, Information and Exchange Services Company, First Edition, (In Persian)
[22] Yasini, Seyyed Hadi. ( 2011). The nature and legal regime تفاوت حق العمل کاری با دلالی و وکالت governing stock trading in the stock exchange, Master's thesis, Allameh Tabataba'i University, (In Persian)
[23] Sabzevari, Sayyid'Abd al-A'ali, (1990). Mah'zab al-Aqkam, Al-Manar Institute - Office of the Prophet Iyatullah, Qom – Iran. (In Arabic).
[24] Shahid Sani, Zein Aldin bin Ali Ameli. (1992). Rozatolbahia fi Sharhe Lome Aldameshghie,vol 3, Qom, Islamic Teachings Institute. (In Arabic).
[1] Christian von Bar, et al.(2014) Principles of European Contract Law, Principles, Definitions and Model Rules of European Private Law Draft Common Frame of Reference (DCFR).
[2] David Easley and Jon Kleinberg, (2010) Networks, Crowds, and Markets: Reasoning about a Highly Connected World, Cambridge University Press.
[4] Louis Loss, Joel Seligman, Troy Paredes. (2011) Fundamentals of Securities Regulation, sixth edition. V 1, Walters Kluwer,
[5] Louis Loss, Joel Seligman, Troy Paredes. (2011) Fundamentals of Securities Regulation, sixth edition. V 2, Walters Kluwer
[6] Ole Lando and Hugh Beal, Commission on European Law,( 2000) Principles of European Contract Law, Parts 1 and 2, Kluwer Law International,
[7] Robert W. Hamilton and Richard D. Freer, (2000) The law of corporation in a nut shell, 6th edition, West publication.
آشنایی با حق العمل کاری
حق‌العمل‌کار کسی است که به اسم خود ولی به حساب و دستور دیگری معاملاتی را کرده و در مقابل اجرتی دریافت می‌دارد. حق‌العمل‌کاری با وکالت و نمایندگی فرق دارد زیرا در وکالت و نمایندگی نماینده یا وکیل به نام موکل یا آمر خود عمل می‌کند ولی در حق‌العمل‌کاری اغلب حق‌العمل‌کار نام آمر را کتمان می‌کند و حتی طرف معامله نمی‌داند که معامله برای کیست و فقط حق‌العمل‌کار را در مقابل خود می‌شناسد.
تفاوت حق‌العمل‌کار و دلال
حق‌العمل‌کار و دلال هر دو واسطه انجام معاملات می‌باشند منتهی بین عمل دلال و حق‌العمل‌کار فرق بسیار موجود است. دلال جز معرفی طرفین معامله به یکدیگر وظیفه‌ای ندارد و جز بااجازه مخصوص نمی‌تواند نمایندگی یکی از طرفین را عهده‌دار باشد یا انکه طرف معامله قرار بگیرد و دلال هیچگونه تعهدی نسب به اجرای معامله ندارد. و همچنین حسن انجام تعهدات طرفین. با انجام معامله عمل دلال پایان میابد در صورتی که حق‌العمل‌کار طرف معامله بوده و مسئول انجام تعهداتی می‌باشد که بنام خود تقبل کرده‌است.
تعهدات آمر و حقالعمل کار
در مقابل آمر نیز مسئول است که حاصل معامله را به او واگذار کند. حقالعمل کار دو تعهد مستقیم دارد یکی نسبت به طرف مقابل معامله و دیگر مقابل آمرکه باید انجام معامله را به اطلاع او برساند و حاصل معامله را در اختیار او بگذارد. حق‌العمل‌کار فوایدی نیز دارد از جمله اینکه تاجر خارجی که به وضع محل در کشورهای دیگر آشنایی ندارد می‌تواند به این ترتیب معاملات خود را به وسیلهٔ تاجری که در محل مستقر است و بصیرت کافی دارد انجام دهد.
وظایف حق‌العمل‌کار عبارت است از:
انجام دستورهای آمر
انجام معامله بنام خود
ذینفع نبودن درمعامله
اطلاع به آمر
وکالت وامانت
بیمه اجناس
منافع معامله
معاملات اعتباری
دستورهای آمر بر دو نوع است یکی دستورهای آمرانه و اجباری و دیگری دستورهای اختیاری حق‌العمل‌کار باید آمر را از جریان اقدامات خود آگاه کند زیرا قیمت اجناس همیشه ثابت نیست و ممکن است ترقی یا تنزیل نماید و در مواردی که قیمت جنس ترقی نماید اگر حق‌العمل‌کار فورا معامله را اطلاع نداده باشد وسوسه خواهد شد که معامله را برای خود نگاه دارد در صورتی‌که اگر انجام معامله را فوراً اطلاع دهد دیگر نمی‌تواند معامله را برای خود نگاه دارد. حق‌العمل‌کار نمی‌تواند شخصاً طرف معامله قرارگیرد. حق‌العمل‌کار موظف به بیمه نمودن اجناس معامله نیست مگر اینکه آمر دستور داده باشد. در مواردی که کالای فاسد شدنی باشد حق‌العمل‌کار نباید منتظر دستور صریح آمر بشود زیرا در اینصورت کالا از بین می‌رود و خسارت غیرقابل جبرانی به آمر وارد می‌شود
حق العمل کاری در قانون تجارت چیست؟ و حق العمل کار کیست؟
حق العمل کاری یعنی دادن اجازه به طرف مقابل برای رسیدگی به کار های تجاری ، اما برای داشتن تعریفی کامل تر می توان اینگونه گفت : حق العمل کاری نوعی قرارداد می باشد که میان حق العمل کار و آمر بسته می شود و در این قرارداد هر دو طرف.
حق العمل کاری چیست؟
حق العمل کاری یعنی دادن اجازه به طرف مقابل برای رسیدگی به کار های تجاری ، اما برای
داشتن تعریفی کامل تر می توان اینگونه گفت : نوعی قرارداد می باشد که میان دو طرف
بسته می شود و در این قرارداد هر دو طرف با رضایت کامل شروع به همکاری می تفاوت حق العمل کاری با دلالی و وکالت نمایند.
مطابق قراردادی که میان دو طرف بسته می شود با حساب و امر آمر ، حق العمل کار شروع انجام
معاملات و خرید می کند.
پیش از آنکه به موارد دیگر رسیدگی کنیم باید بدانید که این موضوع با وکالت و یا نمایندگی
متفاوت است اما بسیاری از افراد به اشتباه چنین تصوراتی دارند که این موضوع به معنای دادن
وکالت به دیگری می باشد. در رابطه با این موضوع باید گفت حق العمل کار در انجام معاملات
و سایر کار ها می تواند هیچ اسمی از نام آمر نبرد اما در نمایندگی و یا وکالت شخصی که وظیفه ی
انجام کار ها را دارد به نام خود آمر تمامی کار ها را انجام می دهد. طرف دیگر معامله در حق العمل
کاری هیچگونه اطلاعات دقیق و درستی در رابطه با این موضوع ندارد که طبق گفته ی چه کسی معامله
حق العمل کار کیست؟
به فردی که مشغول انجام امور این موضوع می باشد ، طبق ماده 357 قانون تجارت حق العمل کار گفته
می شود. که با حساب آمر و همینطور دستور آمر اما به اسم خود معامله ای انجام می دهد و به دلیل
انجام چنین کاری حق العمل می گیرد. گاهی اوقات ممکن است با کلمات کمیسیون نیز رو به رو شوید
بنابراین بد نیست بدانید که کمیسیون به معنای حق العمل می باشد ، برخی از افراد به این شخص نیز
کمیسیونر می گویند.
وظایف
حق العمل کار وظایفی دارد که باید به آن ها پایبند بوده و به تک تک این وظایف عمل نماید ، تمامی موارد
زیر از جمله وظایف این شخص می باشند :
- انجام دستور های آمر
- اطلاع به آمر
- انجام معامله به اسم خود
- انجام معاملات اعتباری
- منافع معامله
- ذینفع نبودن در معامله
- بیمه ی اجناس
- وکالت و امانت
با آنکه هر دو برای بسته شدن معاملات یک واسطه بوده و در این مورد کارشان شبیه یکدیگر می باشد اما
تفاوت زیادی میان آن ها وجود دارد. این دو شخص از این لحاظ با یکدیگر تفاوت دارند که دلال اجازه ی اینکه
نمایندگی طرف مقابل را بدست بگیرد ندارد و تنها وظیفه دارد که دو طرف معامله را معرفی نماید اما حق العمل
کار خودش یکی از دو طرف می باشد و همینطور تعهدات و وظایفی نیز در برابر شخص آمر دارد بنابراین وی
دقیقا 2 تعهد دارد که یکی در برابر آمر و دیگری هم به عنوان یکی از طرفین معامله می باشد درحالی که دلال
هیچ یک از این تعهدات را ندارد.
الهام افشون
معرفی و دانلود کتاب بررسی تطبیقی حقالعمل کاری در قانون تجارت با لایحه تجارت
برای دانلود قانونی کتاب بررسی تطبیقی حقالعمل کاری در قانون تجارت با لایحه تجارت و دسترسی به هزاران کتاب و کتاب صوتی دیگر، اپلیکیشن کتابراه را رایگان نصب کنید.
برای دانلود قانونی کتاب بررسی تطبیقی حقالعمل کاری در قانون تجارت با لایحه تجارت و دسترسی به هزاران کتاب و کتاب صوتی دیگر، اپلیکیشن کتابراه را رایگان نصب کنید.
دانلود کتاب از اپلیکیشن کتابراه
معرفی کتاب بررسی تطبیقی حقالعمل کاری در قانون تجارت با لایحه تجارت
کتاب تفاوت حق العمل کاری با دلالی و وکالت بررسی تطبیقی حقالعمل کاری در قانون تجارت با لایحه تجارت نوشته‌ی یوسف پات و زهرا باباجانی، قوانین حقوقی حقالعمل کاران را به طور مفصل شرح داده است. حقالعمل کار، کسی است که به دستور دیگری معاملاتی نموده و در مقابل آن اجرت دریافت می‌کند.
کتاب حاضر به بررسی مقایسه حقالعمل کاری در قانون تجارت با حقالعمل کاری در لایحه جدید قانون تجارت می‌پردازد. حقالعمل کاری نوعی وکالت در امور تجاری است اما اگر حقالعمل کار به نام خود کار را انجام دهد، عنوان وکالت بر او اطلاق نمی‌شود ولی می‌توان آن را مصداق نیابت دانست، زیرا نیابت مفهومی عام‌تر و وسیع‌تر از وکالت دارد.
حقالعمل کار صرفاً واسطه در انعقاد قرارداد نیست، بلکه باید وی را واسطه در اجرای تفاوت حق العمل کاری با دلالی و وکالت قرارداد از طرف آمر نیز پنداشت. به تعبیر دیگر، حقالعمل کار مدیون و متعهد نیست بلکه مسئول است. انجام معامله در سمت حقالعمل کاری و همچنین اقدام به نام حقالعمل کار، سبب ایجاد مسئولیت جهت اجرای حقوق و تعهدات متعلق به آمر را می‌شود. جهت شناخت و شناسایی ماهیت حقالعمل کاری، ضرورتاً بایستی اجزاء و عناصر متشکله قرارداد یاد شده و همچنین اوصاف آن مورد بررسی قرار گیرد در غیر این صورت امکان تمیز آن از سایر ماهیت‌های حقوقی امکان‌پذیر نخواهد بود. این کتاب به تفسیر تمامی قوانین حقالعمل کاری پرداخته است.
در بخشی از کتاب بررسی تطبیقی حقالعمل کاری درباره‌ی حقوق حق العمل کار در برابر آمر می‌خوانیم:
به موجب ماده 357 قانون تجارت عوض فعالیت‌های حقالعمل کار، حقالعمل می‌باشد. بنابراین یکی از حقوق حقالعمل کار در برابر آمر مطالبه حقالعمل می‌باشد.
قانون‌گذار به موجب ماده 369 قانون تجارت اجرای معاملات منعقد شده را شرط استحقاق حقالعمل کار به مطالبه‌ی حقالعمل می‌داند. این ماده مقرر می‌دارد: «وقتی حقالعمل کار مستحق حقالعمل می‌شود که معامله اجرا شده و یا عدم اجرای آن مستند به فعل آمر باشد. نسبت به اموری که در نتیجه علل دیگری انجام پذیر نشده حقالعمل کار برای اقدامات خود فقط مستحق اجرتی خواهد بود که عرف و عادت محل معین می‌نماید.»
بنابراین به موجب ماده مذکور در مواردی هم که عدم اجرای قرارداد مستند به فعل آمر باشد، حقالعمل کار استحقاق دریافت حقالعمل را خواهد داشت چرا که آمر خود مسبب عدم اجرای معامله شده و در واقع به ضرر خود اقدام کرده است. لذا تاوان این اقدام را نباید حقالعمل کار بپردازد. مثلاً آمر می‌بایستی بر طبق قرارداد خود با حقالعمل کار در موعد معینی جنسی را به او بدهد و یا پولی را به او برساند اما به این تعهد خود وفا نکند و باعث عدم انعقاد معامله از سوی حقالعمل کار بشود. در این مورد چون آمر مقصر است، حقالعمل کار محروم از حقالعمل نخواهد بود.
اما مراد و مقصود از اجرای معامله مصرح در ماده 369 قانون تجارت چیست؟ آیا منظور این است که معامله‌ی معهود بر طبق قرارداد حقالعمل کاری توسط حقالعمل کار اجرا و انجام شده باشد؛ یعنی معامله‌ای که حقالعمل کار موظف به اجرای آن بوده است، انجام شده باشد؟ یا فراتر از این مطلب، بایستی طرف معامله نیز تعهدات قراردادی خود با حقالعمل کار جامه عمل بپوشاند، بدین مفهوم که مثلاًٌ ثمن معامله و یا عین مورد معامله را به حقالعمل کار تسلیم نماید و در واقع به اجرای معامله فی مابین بپردازد تا حقالعمل کار مستحق دریافت حقالعمل گردد؟
فهرست مطالب کتاب
مقدمه
فصل اول: مفاهیم و تعاریف
فصل دوم: ماهیت حقالعمل کاری در قانون تجارت
فصل سوم: آثار حقالعمل کاری در قانون تجارت با حقالعمل کاری در قانون جدید تجارت
فهرست منابع و مآخذ
ثبت شرکت دلالی و حق العمل کاری
الف- دلالی
دلال کسی است که طرفین معامله را به یکدیگر نزدیک و معرفی نموده شرایط و خصوصیات معامله را برای طرفین تشریح کرده و سعی می کند با تطبیق منافع طرفین، معامله را جوش دهد و بعضی اوقات در تنظیم سند معامله نیز همکاری می نماید.
ماده 335 قانون تجارت دلال را به شرح ذیل تعریف می کند : " دلال کسی است که در مقابل اجرت واسطه انجام معاملاتی شده یا برای کسی که می خواهد معاملاتی نماید، طرف معامله پیدا می کند. اصولاَ قرارداد دلالی تابع مقررات راجع به وکالت است."
طبق بند 3 ماده 2 قانون تجارت هر قسم عملیات دلالی تجارتی محسوب می شود و دلال تاجر شناخته می شود. مراجعه به دلال برای انجام معامله جز در مورد معاملات بورس اجباری نیست و طرفین معامله آزادند به دلال مراجعه نمایند یا خیر. ولی چون شناسایی طرف معامله کار آسانی نیست و تجار مخصوصاَ در مواردی که آشنایی به وضع محل نداشته باشند و خارجی باشند باید وقت زیادی را صرف پیدا کردن طرف معامله نمایند، ترجیح می دهند به اشخاصی که کارشان واسطه معاملات است مراجعه کرده و با پرداخت مبلغ مختصری به عنوان حق دلالی مشتریان معتبر پیدا کنند. به این جهت در گذشته که وسایل نشر اطلاعات و تبلیغات مانند زمان حاضر وجود نداشت و شغل دلالی اهمیت زیادی داشت، در بعضی از کشورها شغل دلالی جنبه رسمی و دولتی داشت. این ترتیب هنوز در معاملات بورس معمول است و کارگزاران بورس باید پروانه رسمی در دست داشته باشند و حتی معاملات بورس در انحصار کارگزاران بورس قرار دارد و افراد نمی توانند شخصاَ در معاملات بورس شرکت کنند.
در ایران شغل دلالی آزاد بوده و قانون تجارت نیز که مقرراتی را برای دلالی پیش بینی کرده است، هیچ گونه شرطی برای احراز سمت دلالی قائل نشده است. با تغییرات و توسعه ای که در تجارت پیدا شده برای جلوگیری از سوء استفاده و نادرستی لزوم قانون مخصوصی برای تصدی به شغل دلالی احساس گردید و قانون 7 اسفند ماه 1317 راجع به دلالان شرایطی برای مبادرت به عملیات دلالی پیش بینی تفاوت حق العمل کاری با دلالی و وکالت کرده و شغل دلالی را منوط به داشتن پروانه نموده است. با وجود این مقررات هنوز افرادی هستند که به طور مداوم یا اتفاقی دلالی می کنند و دادگاه های ایران نیز در این مورد سخت گیری نمی نمایند و در اغلب موارد با وجود آنکه شخصی که مدعی دلالی است، فاقد پروانه است در مورد استحقاق او به اجرت به نفع او حکم صادر کرده اند.
طبق ماده 1 قانون راجع به دلالان تصدی به هر نوع دلالی منوط به داشتن پروانه است و ماده 7 قانون مزبور سه نوع دلالی را تصریح کرده است : دلالی معاملات ملکی، دلالی معاملات تجاری و دلالی معاملات خوار و بار و سایر امور شهری که برای هر کدام از آن ها پروانه علیهده لازم است. به این معنی که اگر یک نفر بخواهد به دلالی هر سه نوع این معاملات مبادرت ورزد، باید سه پروانه از سه مقام مختلف اخذ کند.
علاوه بر سه نوع دلالی بالا یک نوع دلالی دیگر نیز طبق قانون بورس پیش بینی شده است که کارگزار نامیده می شود. و تشریفات دلالی و اخذ پروانه مربوط تابع قانون بورس می باشد.
طبق تصویب نامه 3 تیر ماه 1323 مرجع صدور پروانه دلالی معاملات بازرگانی وزارت اقتصاد است و طبق ماده یک تصویب نامه مورخ 21 مرداد 1319 مرجع صدور پروانه دلالی معاملات ملکی اداره کل ثبت اسناد و املاک می باشد.
طبق ماده 2 قانون راجع به دلالان : " پروانه دلالی با رعایت احتیاجات محلی فقط به اشخاصی داده می شود که دارای شرایط ذیل باشند :
1. داشتن بیست و پنج سال تمام و انجام خدمت نظام یا داشتن گواهی نامه معافیت یا آماده به خدمت.
2. تابعیت ایران
3. داشتن گواهی نامه ششم ابتدایی و یا دادن امتحان برابر آن
4. داشتن اطلاعات فنی متناسب با اموری که عهده دار دلالی آن هستند.
5. عدم شهرت به نادرستی
6. نداشتن محکومیت به ارتکاب جنایت و ورشکستگی به تقصیر و کلاهبرداری و خیانت در امانت و سرقت به گواهی مقامی که وزارت دادگستری معین می کند.
7. دادن وجه الضمان یا ضمانت نامه یا وثیقه مطابق ماده 3. "
ماده 3 قانون راجع به دلالان راجع به بند 7 بالا مقرر می دارد : " کسی که می خواهد تصدی به دلالی نماید، برای جبران خسارتی که ممکن است، قانوناَ از عملیات او متوجه اصحاب معامله شود، باید به یکی از طرق ذیل تامین بدهد :
1. پرداخت وجه الضمان
2. دادن وثیقه غیرمنقول و یا سهام
3. ضمانت یکی از تجار معتبر یا بانک
میزان وجه الضمان و وثیقه و مبلغ ضمانت و مدت و ترتیب تجدید آن با در نظر گرفتن نوع دلالی و آیین نامه ای که به تصویب هیئت وزیران می رسد تعیین خواهد شد. "
تامین مقرر در این ماده برای جبران خساراتی است که ممکن است از عمل دلال به طرفین معامله وارد شود و به این جهت ماده 4 قانون مزبور مقرر می دارد که : " نسبت به وجه الضمان یا ضمانت نامه یا وثیقه کسانی که از جهت مداخله دلال به عنوان دلالی در امور مربوط به آن بستانکار شده اند، بر سایر بستانکاران دلالی رجحان خواهند داشت."
و طبق ماده 5 همان قانون : " وجه الضمان یا ضمانت نامه یا وثیقه در صورتی رد خواهد شد که دلال از دلالی ممنوع شده و یا خود او از دلالی کناره گیری کند و در هر صورت حساب او با کسانی که از جهت دلالی به او مراجعه کرده اند، تسویه شده باشد."
ب- حق العمل کاری
حق العمل کار تاجریست که معاملاتی به نام خود، ولی به حساب دیگران می کند. ماده 357 قانون تجارت، حق العمل کار را به شرح ذیل تعریف می کند : " حق العمل کار کسی است که به اسم خود ولی به حساب دیگری ( آمر ) معاملاتی کرده و در مقابل حق العملی دریافت می دارد ." و ماده 358 قانون تجارت تصریح می کند که : " جز در مواردی که به موجب مواد ذیل استثناء شده، مقررات راجع به وکالت در حق العمل کاری نیز رعایت خواهد شد." ولی باید توجه داشت که حق العمل کاری با نمایندگی و وکالت تفاوت زیادی دارد، زیرا در نمایندگی عادی یا وکالت نماینده یا وکیل به نام آمر یا موکل خود عمل می کند، در صورتی که حق العمل کار اغلب نام آمر خود را کتمان می کند و حتی طرف معامله حق العمل کار نمی داند، معامله برای کیست و فقط حق العمل کار را در مقابل خود می شناسد. حق العمل کاری عملی است تجاری و بند 3 ماده 2 قانون تجارت هر قسم عملیات حق العمل کاری را جزء معاملات تجاری نام برده است.
قانون تجارت هیچ گونه شرطی برای مبادرت به حق العمل کاری در نظر نگرفته و هر کسی که اهلیت تاجر بودن را دارا باشد، می تواند به حق العمل کاری مبادرت نماید، علاوه بر آن هیچ گونه پروانه یا اجاره مخصوصی برای اشتغال به حق العمل کاری لازم نیست، در صورتی که به طوری که در بالا شرح داده شد، اشتغال به شغل دلالی شرایط مخصوصی دارد. حق العمل کار و دلال هر دو واسطه معاملات می باشند، منتهی بین عمل دلال و عمل حق العمل کار فرق بسیار موجود است، دلال جز معرفی طرفین معامله به یکدیگر وظیفه ای ندارد و جز با اجازه مخصوص نمی تواند نمایندگی یکی از طرفین را عهده دار باشد یا آنکه طرف معامله قرار گیرد و به همین ترتیب جز در مواردی که از یکی از طرفین معامله ضمانت کرده باشد، دلال هیچ گونه تعهدی نسبت به اجرای معامله و حسن انجام تعهدات طرفین ندارد. با انجام معامله عمل دلال خاتمه می یابد، در صورتی که حق العمل کار طرف معامله بوده و علاوه بر آنکه در مقابل طرف معامله مسئول انجام تعهداتی می باشد که به نام خود تقبل کرده است، در مقابل آمر نیز مسئول است که حاصل معامله را به او واگذار نماید. بنابراین حق العمل کار دو تعهد مستقیم دارد ؛ یکی در مقابل طرف معامله که صرف نظر از اینکه آمر او معامله را قبول کند یا خیر ، مسئول انجام تعهداتی است که تقبل کرده است و دیگر در مقابل آمر که باید انجام معامله را به اطلاع او برساند و حاصل معامله را در اختیار او بگذارد. ولی باید در نظر داشت که در صورتی که حق العمل کار حسن انجام معامله را ضمانت نکرده باشد و در صورتی که تقصیری مرتکب نشده باشد، در مقابل آمر مسئول عدم اجرای معامله از جانب طرف معامله نخواهد بود.
- ثبت شرکت دلالی و حق العمل کاری
برای ثبت شرکت دلالی و حق العمل کاری می توان همانند سایر شرکت ها در قالب های سهامی خاص یا با مسئولیت محدود اقدام نمود. شرایط و مدارک لازم جهت ثبت شرکت به قرار ذیل است :
شرایط ثبت شرکت سهامی خاص :
- حداقل 3 نفر عضو+ 2 نفر بازرس
- حداقل 35 درصد سرمایه نقداَ پرداخت شود.
- حداقل سرمایه 1000000ریال
مدارک لازم برای ثبت شرکت سهامی خاص :
- کپی کارت ملی و شناسنامه ی کلیه اعضا
- امضای اقرارنامه
- اصل گواهی عدم سوپیشینه
- اخذ مجوز در صورت مجوزی بودن موضوع
- (تنظیم وکالتنامه بنام تفاوت حق العمل کاری با دلالی و وکالت وکیل،چنانچه امور توسط وکیل انجام می شود)
پس از فراهم نمودن مدارک فوق ، با ارائه ی آن نزد وکلاء توانمند موسسه ی حقوقی فکر برتر،از خدمات بی نظیر ما بهره مند شوید.کارشناسان ما در کوتاه ترین زمان، امور ثبتی شما را انجام خواهند داد.
شرایط ثبت شرکت بامسئولیت محدود :
- وجود حداقل 2 نفر عضو
- حداقل سرمایه 10.0000 ریال
-تعهد با پرداخت کل سرمایه
مدارک لازم برای ثبت شرکت با مسئولیت محدود :
- کپی شناسنامه و کارت ملی کلیه ی اعضا
- اصل گواهی عدم سوء پیشینه
- امضای اقرارنامه
- مجوز در صورت مجوزی بودن موضوع
سپس نسبت به تکمیل فرم تقاضانامه ( در دو نسخه ) ، اساسنامه ( در دو نسخه ) و شرکتنامه اقدام نمایید.
دیدگاه شما