نبرد بیم و امید در بورس تهران
دنیای اقتصاد نوشت: استقبال بازار سرمایه از جلسه شورای حکام، رشد تمامی متغیرها در بورس و فرابورس را به دنبال داشت به‌طوری‌که شاخص کل بورس با ثبت 17 واحد افزایش و آیفکس نیز با 8 واحد افزایش به استقبال اخبار مثبت از جلسه روز گذشته شورای حکام رفتند.
تمام فعالان سیاسی و اقتصادی کشور به ویژه سرمایهگذاران بورسی چشم به راه انتشار اخبار نهایی از جلسه شورای حکام یا به عبارتی نشست آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای بررسی پیش‌نویس برجام بودند چراکه قطع به یقین اعلام این گزارش بسیاری از ابهامات سیاست خارجی سایه افکنده بر سر بورس را مرتفع خواهد کرد؛ پس از بسته شدن پرونده PMD در شورای حکام، باید منتظر ماند و دید که زمان دقیق لغو تحریم‌های بینالمللی چگونه تعیین خواهد شد؛ موضوعی که مهم‌ترین و اصلی ترین هدف تیم سیاسی کشورمان از برگزاری مذاکرات دو سال اخیر با گروه 1+5 بوده است.
این در حالی است که در کنار خوش‌بینی به مسائل مزبور، عامل دیگری همچنان در بازار پابرجا است که مانع از رشد بیشتر شاخص و بازگشت اطمینان به بازار و در واقع تشکیل یک پارادوکس در بورس شده است؛ نوسان قیمت نفت در روزهای اخیر که سیر نزولی را در پیش گرفته به افت قیمت‌های جهانی سایر کالاها منجر شده است و از آنجا که حدود نیمی از بازار سرمایه چرخشی بر محور کالایی دارد بالطبع تغییرات مزبور بیشترین تاثیر را بر بورس خواهد داشت که این امر همچنان تقابل فروشندگان را در بازار سرمایه به دنبال دارد. در تحلیل شرایط فعلی سیاسی و اقتصاد ایران و جهان این پارادوکس رفتاری را بر بازار سرمایه مورد بررسی قرار داده که هر چند برآیند عوامل مزبور برون‌رفت بازار از روند رکودی را محتمل‌تر نشان می‌دهد، اما شاخص بازار سهام در هفته جاری نتوانست ثبات خود را در سطح 63 هزار واحدی حفظ کند و 3/ 0 درصد کاهش را در این مدت تجربه کرده است. به این ترتیب، نوسانات شاخص بورس از ابتدای سال کماکان در سطح زیان 47/ 0 درصد قرار دارد و نسبت به روزهای اوج بورس در نیمه دی‌ماه 92 نیز زیان بیش از 5/ 30 درصدی را نشان می‌دهد.
روزهای مثبت بورس آغاز شده است؟
در این راستا مهدی طحانی، مدیرعامل شرکت مشاور سرمایهگذاری آوای آگاه معتقد است که پارادوکس فرصت‌ها و چالش‌ها مهم‌ترین معضل کنونی بازار سرمایه است؛ از یک طرف چشم‌انداز مثبت سیاسی کشور و برطرف شدن مناقشه هسته‌ای، بازگشت موج جدیدی از خریداران را به بورس نوید می‌دهد و در مقابل نوسانات در قیمت‌های جهانی به چالشی بزرگ برای بورس تبدیل شده که باعث خروج هر چه بیشتر نقدینگی می‌شود. وی ادامه داد: در حال حاضر نرخ کالاهای جهانی از لحاظ ارزش اسمی با کاهش شدیدی به قیمت‌های حدود 30 سال گذشته بازگشته‌اند که هر چند این ریزش‌ها واکنشی بیش از حد معقول بوده اما با توجه به فاصله اقتصاد ایران بیم و امید فولادی های بورس از المان‌های دنیا، هنوز نقطه مثبتی برای اقتصاد ایران به چشم می‌خورد.
طحانی با اشاره به این مطلب که ظرف اقتصاد ایران برای رسیدن به شاخص‌های جهانی هنوز خالی است، گفت: اقتصاد کشور پتانسیل بالایی برای رسیدن و همگام شدن با اقتصاد جهانی دارد که با جذب سرمایهگذاری در فرصت‌های جدید می‌توانیم به مولفه‌های اساسی نزدیکتر شویم. بر این اساس، وزنه خوش‌بینی در وضعیت کنونی اقتصاد کشور سنگین‌تر خواهد بود.
مدیر عامل شرکت مشاور سرمایهگذاری آوای آگاه در ادامه با اظهار این مطلب که رکود 2 ساله بورس به اتمام رسیده، گفت: روند مثبت بورس بیم و امید فولادی های بورس با توجه به نهایی شدن مسائل هسته‌ای و رفع تحریم‌ها که از جلسه دیروز به‌طور عملی آغاز شد و به دنبال آن سوئیفت و آغاز ورود سرمایهگذاران خارجی که به احتمال زیاد از هفته‌های آینده استارت می‌خورد، تداوم این موج مثبت را در پی خواهد داشت. بنابراین، بیم و امید فولادی های بورس در صورت مدیریت صحیح بحران رکود در اقتصاد توسط دولت، می‌توان رونق را در بازارها مشاهده کرد.
به گفته طحانی، سیاست‌های پولی و انبساطی در کنار مشوق‌هایی برای سرمایهگذاران داخلی و خارجی بازارهای اقتصادی را در کوتاه‌مدت با رشد همراه میکند اما برای تداوم روند بلندمدت این رشدها باید دولت متهورانه‌تر و با ارائه راهکارهای عملی به رونق اقتصاد اهتمام بورزد. مدیر عامل شرکت مشاور سرمایهگذاری آوای آگاه در ادامه خاطرنشان کرد: صنعت خودرو به دلیل وجود اقدامات مثبت برای حضور سرمایهگذاران خارجی و همچنین بانکی‌ها به دلیل رفع تحریم‌های سوئیفت از یکسو و کاهش نرخ سود بین بانکی از سوی دیگر می‌توانند دو صنعتی باشند که نسبت به دیگر صنایع بورسی واکنش زودتر و مثبت‌تری را از خود نشان دهند.
در بازار چه گذشت؟
در جریان معاملات دیروز نه تنها تمامی شاخص‌های با اهمیت بازار با افزایش همراه شدند بلکه حجم و ارزش کل معاملات نیز با افزایش روبه‌رو شدند به‌طوری‌که در مجموع روز گذشته بیش از 375 میلیون و 600 هزار برگه اوراق بهادار به ارزش 6/ 744 میلیارد ريال داد‌و‌ستد شد که در مقایسه با معاملات روز دوشنبه افزایش 3/ 13 درصدی حجم و 8/ 22 درصدی ارزش را به ثبت رساند، به این ترتیب ارزش بازار روز بورس بالغ بر 269 هزار میلیارد تومان شد. در این روز بانک ملت و بانک صادرات هر کدام به ترتیب با معاملات 2/ 44 و 6/ 32 میلیون سهمی و همچنین حق تقدم فولاد مبارکه اصفهان با جابه‌جا‌یی 5/ 35 میلیون حق‌تقدم، بیشترین حجم معاملات را به‌خود اختصاص دادند؛ مگسال نیز با مبادلات بیش از 89 میلیارد ريال بیشترین ارزش معاملات را کسب کرد.
همچنین در پایان معاملات روز گذشته شاخص کل بورس پس از چند روز کاهش با 17 واحد رشد مواجه شد و در ارتفاع 62 هزار و 233 واحدی ایستاد که بانکی‌ها از جمله بانک انصار با 19 واحد و بانک تجارت با 16 واحد تاثیر مثبت به همراه تاثیر مثبت 13 واحدی و پالایش نفت بندرعباس، بیشترین نقش را در رشد مزبور داشتند و توانستند تاثیر منفی نمادهای تاپیکو، مپنا و خدمات انفورماتیک را خنثی کنند. طی معاملات دیروز نماد معاملاتی شرکت‌های نوسازی و ساختمان تهران، صنایع شیمیایی ایران، حفاری شمال، حق‌تقدم خرید سهام فیبر ایران، اوراق مشارکت شهرداری دزفول، اوراق مشارکت شهرداری شیراز، اوراق مشارکت شهرداری مشهد، اوراق اجاره واسط مالی مرداد، اوراق اجاره واسط مالی مهر، از سوی ناظر بازار سهام متوقف و در مقابل نماد معاملاتی شرکت‌های سرمایهگذاری توسعه صنعتی ایران، تایدواتر خاورمیانه، موتوژن، ایران ارقام، پارس الکتریک و حق تقدم خرید سهام بیمه سامان بازگشایی شدند.
فرابورس نیز روز گذشته با بیش از 8 واحد رشد در محدوده 689 واحدی متوقف شد که پتروشیمی مارون و پالایش نفت تهران بیشترین تاثیر را در این روند داشتند. همچنین در مجموع این بازار داد و ستد بیش از 76 میلیون برگه اوراق بهادار به ارزش یک هزار و 427 میلیارد ريال به ثبت رسید که «دی» با معاملات 2/ 7 میلیون سهمی بیشترین حجم و بهمن دیزل با معاملاتی به ارزش 14 میلیارد و 400 میلیون ریال بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص دادند.
بر اساس این گزارش، سهام قند شیروان در کنار قند چهارمحال و مواد ویژه لیا بیشترین افزایش قیمت را داشتند و در سوی دیگر بازار، سهام شرکت‌های معادن مس تکنار، تدبیرگران فارس و خوزستان و روان فن‌آور با بیشترین افت قیمت روبه‌رو شد. همچنین در روز گذشته بلوک 46/ 25 درصدی سهام کارخانجات مخابراتی ایران به‌عنوان اولین و بزرگ‌ترین تولید‌کننده تجهیزات مخابراتی کشور به قیمت پایه هر سهم 623 ریال و قیمت پایه کل 222 میلیارد و 372 میلیون و 524 هزار و 143 ریال در بازار سوم واگذار شد.
در بازار ابزارهای نوین مالی، بیشترین حجم معاملات ETF به صندوق سرمایهگذاری اعتماد آفرین پارسیان با خرید و فروش یک میلیون و 430 هزار سهم اختصاص یافت و بیشترین حجم معاملات در بازار اوراق با درآمد ثابت هم متعلق به معامله 500 هزار ورقه مشارکت شهرداری شیراز بود. در روز جاری 49 میلیارد و 750 میلیون ریال اسناد خزانه اسلامی معامله شد که نرخ سود موثر آن تا سررسید با توجه به قیمت 945 هزار و 948ريالی هر اوراق در روز گذشته به 6/ 25 درصد رسید.
بیم و امید بازار فولاد در سال آینده
چراکه در بعد داخلی شاهد برنامه‌های دولت برای خروج از رکود به‌صورت کلی خواهیم بود. با رفع تحریم‌ها و راه‌اندازی پروژه‌های عمرانی دولت می‌توان امیدوار به تحرک در بازار ایران و صنایع پایین‌دستی فولاد بود. از سوی دیگر رونق صادرات یکی از نشانه‌هایی است که نوید رونق را به‌ویژه در صنعت فولاد به ما گوشزد میکند. البته در چند ماه گذشته نیز با افزایش ۲۰درصدی رشد قیمت فولاد در داخل روبه‌رو بوده‌ایم که همچنان پیش‌بینی‌ها حاکی از افزایش آن در ماه‌های پیش‌روست. به علاوه اینکه صادرات ما در این حوزه به مراتب بیش از پیش اعلام شده است. در نهایت با توجه به سرمایه در گردشی که در صنایع کوچک در حال به حرکت درآمدن هستند، می‌توان امیدوار بود که صنایع بالادستی همچون فولاد نیز به حرکت درآیند.
رونق فولادی‌ها در راه است
برخی کارشناسان معتقدند باتوجه به نشانه‌های داخلی و خارجی می‌توان امید داشت که بازار به نسبت خوبی را برای فولاد پیش‌بینی کرد. در این‌باره محمدرضا بنی‌اسدی مدیرعامل گروه صنایع فولاد صبح پارسیان در گفتوگو با صمت اظهار کرد: سال آینده وضعیت مناسبی را می‌توان برای بازار فولاد پیش‌بینی کرد. امسال بازار شاهد تغییراتی در زمینه فولاد خواهد بود و همچنین سال آینده پیش‌بینی‌ها بر این مبنا خواهد بود که بازار از رکود و بحران خود به‌طور کلی خارج خواهد شد. بنی‌اسدی در ادامه با توجه به تعرفه‌هایی که امسال برای رونق داخلی بر فولاد گذاشته شد، عنوان کرد: اتفاقا موضوعی که در حال حاضر مطرح است، تعیین تعرفه برای فولاد سال آینده است. چراکه سال گذشته بر این مبنا برای صنایع پایین‌دستی فولاد تعرفه تعریف کردیم که تولید فولاد در سال ۱۳۹۴ بسیار شکننده و کساد و بیرونقی بر بازار حاکم شده بود. وی در ادامه خاطرنشان کرد: از سوی دیگر، موضوع گسترش دامپینگ در امسال میلادی در سطح جهانی بود، چراکه میزان فولادی که از سوی کشورهایی چون چین، روسیه و اوکراین وارد بازار می‌شد، سبب عرضه بیش از حد و دامپینگ شده بود که عرصه را برای سایر کشورها تنگ کرده بود. این کارشناس فولاد ادامه داد: اما در حال حاضر بازار تا حدی به ثبات لازم در این زمینه رسیده است. از این‌رو این تعرفه‌های بالا را آن زمانی که بازار با رکود همراه بود، اعمال کردیم تا تولید داخلی و میزان عرضه و تقاضا به یک حالت تعادلی برسد. بنابراین هم‌اکنون دیگر لزومی ندارد برای سال جدید تعرفه‌های بالا اعمال کنیم. تعرفه فولاد سال گذشته یکباره افزایش یافت، در حالی که بازار امروز به حالت ثبات رسیده و دیگر تعرفه بالا ضروری به نظر نمی‌رسد. برای مثال در حال حاضر تعرفه ۲۵درصد ورق چندان منطقی به‌نظر نمی‌رسد. بنی‌اسدی با اشاره اینکه بازار فولاد روند بهبود و رونق را برای سال جدید در پیش گرفته است، اظهار کرد: در حال حاضر بازار فولاد در وضعیت مناسبی قرار دارد، چراکه هم با افزایش تولید و هم با افزایش تقاضا و هم با افزایش قیمت آن روبه‌رو هستیم. وی روند قیمت نفت در بازار فولاد را نیز موثر برشمرد و عنوان کرد: پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۱۷ میلادی تثبیت قیمت جهانی نفت روی ۵۵ تا ۶۰ دلار خواهد بود که البته احتمال افزایش قیمت را نیز خواهیم داشت و به وضعیت تثیبت‌شده‌ای خواهیم رسید. با توجه به این موضوع که کشور از تحریم نیز خارج خواهد شد، به طور قطع سال آینده با رونق بازار روبه‌رو خواهیم بود بیم و امید فولادی های بورس و این موضوع برای صنایع مختلف کشور از جمله فولاد رونق‌آفرین خواهد شد. بنی‌اسدی خاطرنشان کرد: در حال حاضر قیمت فولاد در مقایسه با ۳ ماه پیش حدود ۲۰درصد افزایش یافته و پیش‌بینی می‌شود این افزایش قیمت به روند صعودی خود ادامه دهد. البته این پیش‌بینی با توجه به وضعیت سنگ‌آهن و کاهش تولید چین حتمی خواهد بود، چراکه شهرهای تجاری چین دچار آلودگی هوا شدهاند، از این‌رو دولت چین فشار خواهد آورد تا فولادسازها تولیدات خود را کاهش دهند. وی در ادامه تاکید کرد: کاهش تولید چین سبب رونق بازار برای فولادسازها خواهد شد و چین به عنوان یکی از تولیدکنندگان اصلی که دامپینگ را گسترش می‌دهد، کمرنگ خواهد شد. بنی‌اسدی در نهایت با اشاره به نرخ دلار و تثبیت آن در کشور عنوان کرد: از سوی دیگر اگر قیمت دلار حدود ۴هزار تومان در کشور تثبیت شود روی قیمت فولاد نیز تاثیرگذار خواهد بود. وی در مجموع سال آینده را خوب ارزیابی کرد و گفت: در مجموع به نظر می‌رسد بازار فولاد در سال ۲۰۱۷میلادی بهتر از ۲۰۱۶ خواهد بود.
قیمت تمام‌شده علت افزایش قیمت فولاد
البته از سوی دیگر برخی کارشناسان در حوزه فولاد معتقدند افزایش قیمت فولاد در چند ماه گذشته به‌دلیل افزایش تقاضا در این حوزه نبوده است. در این‌باره بهادر احرامیان، عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد در گفتوگو با صمت عنوان کرد: هرچند در چند ماه گذشته شاهد افزایش قیمت‌ها در حوزه فولاد بوده‌ایم اما از نظر حجم تولید، میزان تقاضا و همچنین میزان مصرف اتفاق خاصی روی نداده است. احرامیان در ادامه خاطرنشان کرد: افزایش هزینه تولید و قیمت تمام‌شده سبب افزایش قیمت فولاد شده است، از این‌رو کماکان شاهد افزایش میزان تقاضا در حوزه فولاد نبوده‌ایم.
وی توضیح داد: یکی از دلایل افزایش قیمت تمام‌شده فولاد هم در بعد داخلی و هم در بعد بینالمللی افزایش سنگ‌آهن و زغال‌سنگ است و این به معنای افزایش تقاضا در فولاد نیست. این عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد در پاسخ به این پرسش که آیا با کاهش تولیدات چین در سال آینده می‌توانیم امیدوار به تحرک در بازار فولاد باشیم، گفت: چینی‌ها همچنان تولید خود را وارد بازار جهانی می‌کنند و در این زمینه شاهد اتفاق خاصی نبوده‌ایم و برای سال آینده نیز نمی‌توان با قطعیت عنوان کرد که تولیدات چینی‌ها کاهش خواهد یافت. احرامیان تاکید کرد: افزایش قیمت فولاد با توجه به اینکه به علت کمبود، عرضه روی نداده و به‌دلیل افزایش قیمت تمام‌شده نمی‌توان پیش‌بینی کرد که میزان تقاضا افزایش خواهد یافت؛ به همین دلیل نمی‌توان منتظر رونق ناگهانی در این بازار بود.
بیم و امید بورسی در آخرین ماه پاییز
دنیای‌اقتصاد : یک طرف ترس است و طرف دیگر امید. مثل حال و هوای این روزهای تهران شده است؛ یک طرف باران است و طرف دیگر آلودگی. حالا در حوزه بورس هم همین اتفاق افتاده است. همان‌طور که مردم کوچه و خیابان از بیرونقی پاییز و باران صحبت می‌کنند و آلودگی هوا امانشان را بریده است؛ کارشناسان حوزه بورس هم در صحبت‌‌‌هایشان بابت سیاست‌های اقتصادی دولت، نگاهش به حوزه بورس و اقداماتی که در این حوزه داشته است ابراز تاسف می‌کنند و از طرف دیگر از امید و نگاه به آینده صحبت می‌کنند تا شاید مذاکرات بینالمللی برجام از خط و خبر خارج شود و اصلا سایه ابهام از سر سرمایهگذاران و بورس برداشته شود. حالا در‌ماه پایانی پاییز و حدودا چهار‌ماه دیگر به پایان سال باقی‌مانده است، کارشناسان حوزه بورس در گفتوگو با روزنامه «دنیای‌اقتصاد» روی چند مساله اتفاق نظر دارند و معتقدند که این مسائل باعث شده است که حال و روز بورس در ابهام باشد.
شاخص بیشتر از این کاهش پیدا نمی‌‌‌کند
الهه ظفری، کارشناس بازار سهام: آذرماه از نظر روانی برای حوزه بورس، ماه مهمی است چراکه اکثرا در شرایط خنثی و نزولی، بازار در آذرماه کف‌های خوبی را برای صعود تشکیل داده است که این احتمال با وضعیت کنونی قیمت‌ها و اصلاحاتی که تا به امروز صورت‌گرفته است، تقویت می‌شود. افزایش نرخ سود بین بانکی تا محدوده ۲۱درصد یکی از بدترین اخبار این روزها برای بازار بوده است که سبب هراس و واکنش رفتاری بورس‌‌‌بازان شده است. در حال‌حاضر یکی از ترس‌های اصلی بازار وجود دولتی مقروض و بدون منابع اما قدرتمند است که به‌نظر بسیاری به هرجایی که امکان کسب درآمد داشته باشد چشم دارد که البته موضوعی کاملا طبیعی برای یک دولت در شرایط بحران با چشم‌اندازی حداقل ۳ساله است چراکه تا زمانی که شما در تامین و کنترل شرایط ابتدایی بسترهای اقتصادی با بحران جدی روبه‌رو هستید، بحث بر سر مرگ و زندگی است و جایی برای مسائل پیشرفته‌تری مانند بورس باقی نمی‌ماند. هرچند این تفکری کوتاه‌مدت است و راه‌حل نهایی استفاده از ابزارهای مثل بازار سرمایه با هزینه بسیار کمتر و بازدهی بیشتر است اما متاسفانه جای خالی چنین تفکری همچنان در ارکان اصلی اقتصاد کشور کمرنگ است. در این بین بحث تامین خوراک صنایع (از منظر دسترسی و منابع) نیز خود‌نمایی میکند؛ هرچند اقتصاد یک سیستم کاملا متصل است و با هرنوع کاهش تولید به‌ویژه در شرکت‌های صادرات‌محور انتظار رشد نرخ دلار افزایش پیدا خواهد کرد. ادامه‌دار بودن سیاست‌های اتخاذ‌شده کنونی (مانند همیشه) در بلندمدت باعث تاثیرات مخرب‌تر و تورم ناپایدار‌تری خواهد بود، اما در حال‌حاضر تاثیرات منفی کوتاه‌مدت خود بر بورس (به‌عنوان رکنی که به معنای واقعی بازار در اقتصاد کشور بسیار نزدیکتر است) را خواهد گذاشت. با تمام این مفروضات با نزدیک‌شدن به پایان آذر و مشخص شدن وضعیت نهایی چگونگی برخورد با صنایع و مفروضات بودجه ۱۴۰۱ با برآوردی که از وضعیت نرخ‌های جهانی می‌شود، انتظار کاهش بیشتر شاخص از محدوده کنونی را نداریم.
نوسانات در همین محدوده باقی خواهد ماند
الناز افشار، کارشناس بازار سهام: برخلاف نظر تحلیلگران مسائل سیاسی صرفا از نگاه اقتصادی هیچ نشانه اقتصادی از برجام وجود ندارد. با مقایسه قیمت ارز با کالا متوجه خواهیم شد که قیمت فعلی دلار پایین‌تر از قیمت واقعی آن است. دولت جدید نیز مانند دولت‌‌‌های قبلی از سویی با سیاست کنترل نرخ ارز و از سوی دیگر با انتشار اوراق بدهی عملا مشکل تورم و نقدینگی موجود را به امید از این ستون به آن ستون فرج است، ادامه می‌دهد. لکن آنچه در اقتصاد باقی می‌‌‌ماند حقیقت آن است، بنابراین به‌زودی با توجه به سیاست نظام مبنی‌بر کنترل بازارهای موازی با بازار سرمایه و اخذ مالیات بر عایدی سرمایه، به‌تدریج شاهد رونق بازار سرمایه خواهیم شد. همین سیاست نادرست اقتصادی تا آنجایی پیش می‌رود که نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی و قیمت‌گذاری دستوری تنها باعث ورشکستگی شرکت‌ها و کارخانه‌ها خواهد شد. به‌تدریج تیم اقتصادی دولت چاره‌‌‌ای جز سازوکار بازار یعنی تک نرخی شدن ارز و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی که باعث قیمت‌گذاری دستوری شده است، ندارد. همین موضوع باعث هدایت سرمایهگذاران در بازار سرمایه که تنها مسیری است که کمترین تورم را به اقتصاد تحمیل میکند، می‌شود. بازار سرمایه در شرایط فعلی تهی از فروشندگان با‌توان است و رفتارهای هیجانی معاملاتی سهامداران ناشی از اخبار سیاسی است که در سردرگمی کامل به‌سر می‌‌‌برند. به‌تدریج سهامداران و سرمایهگذاران متوجه واقعیت اقتصادی موجود شده و برای حفظ ارزش پول خود با نگاهی بلندمدت‌‌‌تر سرمایهگذاری خواهند کرد، اما با توجه به شرایط فعلی بازار و تصمیمات خلق‌‌‌الساعه دولت و ابهام در سیاست قیمت‌گذاری دستوری که توانایی تحلیل و تصمیم‌گیری را از سرمایهگذاران سلب کرده و موجب بی‌‌‌اعتمادی و سردرگمی سرمایهگذاران در بازار سرمایه شده و با احتمال از سرگیری مذاکرات برجام که وضعیت غیرقابل پیش‌‌‌بینی‌بودن بازارها برای سهامداران را به اوج خود رسانده، نوسانات بازار در همین محدوده ادامه دارد تا شرایط سیاسی و اقتصادی برای سرمایهگذاران شفاف‌‌‌تر شود.
بورس کم‌‌‌رمق در آذرماه
شایان کرمی، کارشناس بازار سهام: در آذرماه چند عامل داریم که روی شرایط بورس اثرگذار و مهم است. یکی از بیم و امید فولادی های بورس این اتفاق‌‌‌ها بحث نرخ سود بین بانکی است که خیلی آرام‌آرام افزایش پیدا کرده و به ۲۱درصد رسیده است و این مساله کمی برای بازار سرمایه به لحاظ احساسی نگران‌کننده است، بنابراین به نظرم اصلی‌ترین متغیر تاثیرگذار در بازار تا به حال همین مساله یعنی افزایش نرخ سود بین بانکی بوده است. عامل دیگری که معتقدم روی شرایط بورس اثرگذار است، نرخ ارز است. هرچند نرخ ارز در حال طی‌کردن شرایط باثبات است و البته کمی افزایشی شده است اما به هر جهت نوسانات آن کنترل‌شده‌تر شده است. عامل دیگر هم از این قرار است که مساله مذاکرات بینالمللی برجام را پیش‌رو داریم که وقتی تا صحبت از مذاکرات می‌شود، فضای ابهامی برای سرمایهگذاران ایجاد شده و می‌شود. در این فضا اکثر آنها سعی می‌کنند نظاره‌گر باشند که همین مساله باعث شده است که نرخ ارز نتواند افزایش پیدا کند و البته همان‌طور که گفتم شرایط با‌ثباتی را طی میکند. مساله دیگر هم موضوعی بی‌پولی در بازار بود. با توجه به تمام این صحبت‌ها، آذرماه را ماهی کم‌نوسان، کم‌حجم و حتی کمی توام با افت می‌‌‌بینم.
بورس در ماه پیش‌رو کم‌حجم و فرسایشی
بهمن فلاح، کارشناس بازار سهام: متاسفانه اتفاق خاصی در متغیرهای کلان که سیگنال مثبتی برای بازار سرمایه باشد اتفاق نیفتاده است، فقط اطلاعاتی که داریم این است که نرخ تسعیر ارز در بودجه۱۴۰۱ که در این‌ماه هم به مجلس می‌رود به ۲۳ هزار تومان افزایش پیدا کرده است که این مساله میتواند عامل مثبتی برای شرکت‌های صادراتی باشد. طبیعتا وقتی که در بودجه این نرخ در نظر گرفته شده است، نرخ ارز در بازار آزاد و سامانه‌های نیما و سنا قطعا با ۲۰درصد بالاتر از این مبلغ مبادله می‌شوند، اما متاسفانه به‌رغم اینکه ما شاهد این بودیم که وزیر اقتصاد دولت سیزدهم در مجلس شورای اسلامی حاضر شد و تعهداتی مبنی‌بر اینکه بازار سرمایه را حمایت میکند مطرح کرد، چیزی در حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان دیگر مجوز تامین اوراق دولت از شورای هماهنگی اقتصاد گرفته است؛ یعنی ما در ادامه علاوه‌بر آن ۱۲۳ هزار و ۵۰۰میلیارد تومانی که دولت مجوز داشته است تا ۱۴۰۰ اوراق بفروشد، ۵۰ هزار میلیارد تومان هم بار دیگر مجددا اوراق برای کسری‌بودجه مجوز گرفته است و از سقف قبلی هم چیزی در حدود ۵ هزار میلیارد تومان باقی‌مانده است که این مهم اثر روانی بر شرایط بورس دارد. یعنی به‌طور میانگین در ماه‌های آذر، دی، بهمن و اسفند، دولت سیزدهم حداقل باید در بازار ۱۲ تا ۱۳ هزار میلیارد تومان اوراق بفروشد. ما هرچه به آخر سال نزدیکتر می‌‌‌شویم پرداختی‌‌‌های هلدینگ‌ها و بانک‌ها و شرکت‌ها بالاتر می‌رود به‌خاطر اینکه اکثر پرداختی‌‌‌ها برای آخر سال است و بنابراین تامین مالی برای دولت در این چهار‌ماه تا پایان سال، بسیار سخت خواهد بود. در حوزه برجام و مسائل سیاسی هم اخبار خاصی به بازار مخابره نشده است، اما در مجموع برای آذرماه در بدترین حالت فکر می‌کنم یک بازار متعادل تقریبا مثبت داشته باشیم، چراکه بازار ریزش بیم و امید فولادی های بورس زیادی کرده است و سهم‌‌‌ها اصلاح شدهاند ولی خب کماکان با توجه به اینکه بازار از کمبود نقدینگی رنج می‌‌‌برد، زیاد پتانسیل رشد ندارد. از یک‌طرف هم چون اصلاح زیادی شده و بار روانی شدیدی روی بازار بوده است، فکر می‌کنم که بازار آذرماه هم یک بازار تقریبا متعادل، کم‌حجم و فرسایشی باشد. اگر محرک‌های مثبتی به بازار تزریق نشود و حمایت از بازار صورت نگیرد، روند میتواند مجددا ریزشی باشد و اصلاحات بیشتری در بازار به‌رغم اینکه ما داریم به گزارش‌های ۹ماهه هم نزدیک می‌‌‌شویم ولی قاعدتا همچنان سایه سنگین بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان فروش اوراق که قرار است در این چهار‌ماه آینده در بازار انجام شود که به این رقم هم اضافه شده است، روی سر بازار است ولی خب، ما امیدواریم منتظر محرک‌های مثبت در بازار باشیم.
بیم و امید خریداران فولادی
گروه بورس کالا- هفته گذشته بیم و امید فولادی های بورس میانگین قیمت محصولات فولادی در بازارهای داخلی نوسان زیادی را تجربه کرد به طوری که میلگرد در بالاترین رقم به ۲ هزار و ۲۰۰ تومان هم رسید اما در پایان هفته به ۲ هزار و ۱۵۰ تومان رسید. این موضوع باعث شد تا بخشی از خریداران خرد از بازار عقب‌نشینی کرده و به امید کاهش قیمت‌ها از خرید خودداری کنند.
گروه بورس کالا- هفته گذشته میانگین قیمت محصولات فولادی در بازارهای داخلی نوسان زیادی را تجربه کرد به طوری که میلگرد در بالاترین رقم به 2 هزار و 200 تومان هم رسید اما در پایان هفته به 2 هزار و 150 تومان رسید. این موضوع باعث شد تا بخشی از خریداران خرد از بازار عقب‌نشینی کرده و به امید کاهش قیمت‌ها از خرید خودداری کنند.
تیرآهن هم از ۴۵۰ هزار به ۴۳۰ هزار تومان در هر شاخه افت کرد. این در حالی است که به نظر می‌رسد قیمت ارز و شایعات همچنان مرکز توجه و پاشنه آشیل بازار است و تنها عامل تاثیرگذار بر قیمت‌ها این دو موضوع است و عرضه و تقاضای بازار به دست به دست چرخیدن کالا در میان معامله‌گران محدود شده است.
نبود تقاضاهای پروژه‌ای و عمده، خریداران این بازار پر نوسان را به مصرف‌کننده‌های کوچک و خرد محدود کرده و نوسان‌های ناشی از این وضعیت تنها گریبان همین خریداران خرد را گرفته است.
از این رو در حال حاضر یک موضوع بسیار مهم به نظر می‌رسد و آن اینکه آیا با در بیم و امید فولادی های بورس نظر گرفتن هزینه واردات محصولات اولیه، تجار می‌توانند شمش وارد شده را با قیمت‌های پایین تری به بازار عرضه کنند که در نهایت انتظار افت قیمت مقاطع را داشته باشیم.
به گفته یکی از واردکننده‌های شمش، در حال حاضر با هزینه واردات و این موضوع که تنها بخشی از وجه شمش وارد شده به کشور با ارز پایین‌تر از دلار 2 هزار و 100 تومان پرداخت شده نه همه آن، در نتیجه بعید است که بتوان شمش ارزان‌تر پیدا کرد مگر اینکه فروشنده‌های شمش به بازار ایران به دلیل نزدیک بودن فصل سرما و کند شدن حمل و نقل کالاهای فولادی و پیش‌بینی کاهش تقاضای ایران، قیمت فروش خود را پایین بیاورند. هرچند دیروز قیمت شمش وارداتی به 1980 تومان کاهش پیدا کرد.
اصولا در حال حاضر همین موضوع بین تجار مطرح شده که اگر قرار باشد سازمان‌های نظارتی نرخ محصولات نهایی را کنترل کنند آیا این اقدام در حالی‌که میانگین قیمت مواد اولیه به خصوص محموله‌های وارداتی بالاتر تمام می‌شود، تاثیرگذار خواهد بود یا خیر.
به گفته تجار بازار آهن طی هفته گذشته مطرح شدن شایعاتی در خصوص بهبود مذاکرات بینالمللی باعث شد تا نوسان‌های بازار فولاد همانند نوسان‌های بازار سهام لحظه‌ای باشد که این نشان می‌دهد پیش‌بینی‌ها متفاوت و شایعات بیش از پیش تاثیرگذار است.
این شرایط باعث شد تا معاملات، روند قیمت‌ها و تقاضا در بورس متفاوت از شرایط بازار باشد به طوری که برای مثال در حالی که میانگین قیمت محصولات فولادی و شمش در بورس کالا طی روز چهارشنبه ثابت ماند و خریداران کمتری وارد رینگ شدند اما از ساعات میانی روز و پس از اتمام معاملات بورس قیمت میلگرد در بازار افزایش پیدا کرد.به نظر می‌رسد در این شرایط تداوم عرضه‌های بورس برای کاهش میزان انحصار بازار و به خصوص عرضه فولادسازان خصوصی میتواند تا حدودی در منطقی شدن قیمت‌ها تاثیرگذار باشد.
سایه بیم و امید در بورس
یک کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه صحبت‌های حمایتی دولت از بورس امیدوارکننده است، مطرح کرد: در حال حاضر، ترس و امید همزمان در بورس باعث ایجاد تعادل در بازار شده است.
اقتصاد
شاخص کل بورس در پایان معاملات هفته گذشته (چهارشنبه ۲۰ مرداد ۱۴۰۰) با رشد ۳۰ هزار و ۷۷۴ واحدی به یک میلیون و ۴۸۴ هزار و ۵۸۵ واحد رسید.
از تغییرات شاخص‌های دیگر بورس می‌توان به رشد چهار هزار و ۱۶۲ واحدی شاخص کل هم وزن اشاره کرد.
حجم معاملات نیز ۱۱ میلیارد و ۱۵۱ میلیون سهم بود که طی یک میلیون و ۱۰۴ هزار معامله داد و ستد شد و ارزش کل این معاملات نیز به ۹۸ هزار و ۸۴۵ میلیارد ریال رسید.
همچنین نمادهای "فارس"، "شستا" و "فولاد" بیشترین تأثیر مثبت را در شاخص داشته‌اند.
علی رضوانفر، کارشناس بازار سرمایه در رابطه با روند کلی معاملات بورس اظهار کرد: دقیقا در سالگرد شروع ریزش تاریخی بورس، ارزش معاملات خرد در سال ۱۴۰۰ به رکورد جدیدی دست یافت و از مرز ۸ هزار میلیارد تومان فراتر رفت. بررسی فعالیت کارگزاری‌ها نشان می‌دهد تمایل سهامداران به تزریق نقدینگی و شروع دوباره فعالیت در بورس افزایش یافت.
وی در ادامه مطرح کرد: شاخص‌کل بورس همچنان حرکت آرام صعودی خود را ادامه می‌دهد و حالا به میانه کانال ۱.۴ میلیون واحد رسیده است. همین موارد باعث شده بسیاری از سهامداران با یادآوری ارزش پورتفوی خود در چنین روزی در سال گذشته، برای رسیدن به آن قله لحظه شماری و رویاپردازی کنند. شاید مهم‌ترین درس بازار سرمایه از مرداد ۹۹ تا مرداد ۱۴۰۰ همین دوری از رویاپردازی و طمع سود چشمگیر در کوتاه مدت باشد.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه بیشتر شاخصه‌های فعلی بازار به نفع خریداران در سمت تقاضا است، گفت: این در حالی است که تداوم وضعیت کنونی میتواند شاخص را به جلو هدایت کند. اگر تداوم وضعیت کنونی ناشی از خوش‌بینی‌های مفرط باشد، که می‌توان نشانه‌های آن را در بازار دنبال کرد، می‌توان دوباره تکرار تجربه های تلخی باشد که در نهایت به متضررشدن سهامداران در یک سال گذشته منتهی شود.
رضوانفر اضافه کرد: در وضعیت کنونی بازار، امیدواری‌ها و ابهام ها نسبت به نوع سیاست‌های حمایتی دولت ابراهیم رئیسی از بازار سرمایه، بخشی از بازیگران بورسی را خوش‌بین نگه داشته و بخش دیگری از بازیگران را نگران کرده است و با دوگانه احتمالی امید و ترس در دورنمای بورس، پیش‌بینی‌ها در بلندمدت را اندکی سخت و پیچیده کرده، اما در کوتاه مدت فعلا اجماع بیشتر بازیگران روی صعود بازار است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: در میان مدت هم بازار به سیاست‌های اقتصادی دولت ابراهیم رئیسی و مذاکرات احیای برجام توجه جدی دارد. البته اقبال بورسی‌ها به سهم‌های کوچک بیشتر شده؛ رشد متناسب شاخص کل هم‌وزن نیز همین موضوع را تأیید میکند. هر چند که اقبال به سهم های ریالی تورمی در چند روز گذشته بسیار بالا ارزیابی شده، اما با ورود دلار به نرخ ۲۶ هزار تومان، سهم‌های دلاری هم مورد توجه قرار گرفتند که به احتمال قوی در معاملات هفته آینده این مسیر میتواند تداوم یابد.
دیدگاه شما