هرگونه تغییر در امتیازات وابسته به سهام ممتاز باید به تصویب مجمع عمومی فوق العاده شرکت با جلب موافقت دارندگان نصف به علاوه یک این گونه سهام انجام گیرد.
تفاوت سهام عادی و سهام ممتاز
سهام عادی و سهام ممتاز از انواع سهام های موجود در شرکت ها می‌باشند که تفاوت های چشمگیری نسبت به یکدیگر دارند. هردوی این سهام ها از سهام های مهم در یک شرکت محسوب می‌شوند. درواقع سهم قسمتی از سرمایه شرکت سهامی می‌باشد که بیانگر میزان مشارکت، تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت است. دانستن تفاوت های این دو نوع سهام زمانی اهمیت می‌یابد که بخواهید از مزایای آنها استفاده کنید. در ابتدا به معرفی هر کدام از سهام ها، ویژگی ها و مزایای آنها می‌پردازیم سپس تفاوت های آنها را بیان می‌کنیم.
سهام عادی چیست؟
این نوع سهام به مالکان اصلی شرکت، افرادی که در تاسیس و سرمایه اولیه شرکت نقش داشته‌اند تعلق می‌گیرد. در بیان دیگر سهام عادی یا (Common stock) سندیست که بیانگر تعلق درصد معینی به اشخاص معین جهت بهره‌مندی از سود و مزایای شرکت می‌باشد. در پروسه ثبت شرکت های سهامی گفتیم که هر سهامدار باتوجه به میزان سهام اسمی خود در قبال سود و زیان شرکت مسئول است. سهامدارانی که دارای این نوع سهام هستند، از مزایای زیر بهره‌مند می‌شوند:
- صاحبان سهام عادی می‌توانند سود سهام را دریافت نمایند.
- می‌توانند در مجامع عمومی و فوق العاده رای دهند.
- حق خرید سهام جدید را دارا می‌باشند.
- می‌توانند در قبال فعالیت های شرکت اطلاع و آگاهی داشته باشند.
- دارندگان این نوع سهام به نوعی مالکان شرکت محسوب می‌شوند.
- فعالیت های مربوط به شرکت در اختیار مدیران است اما دارندگان سهام می‌توانند با رای خود در تصمیم گیری ها دخالت داشته باشند.
- مسئولیت دارندگان سهام به میزان سرمایه آن ها در شرکت می‌باشد.
- در این نوع صاحبان سهام می‌توانند سهام خود را خرید و فروش و یا انتقال دهند.
روش های مختلفی برای محاسبه ارزش ذاتی سهام عادی وجود دارد که از جمله آنها میزان سود تقسیمی هر سهم، زمان دریافت سود تقسیمی و نحوه تغییر قیمت سهام در بازار می‌باشد. ارزش ذاتی Common stock جمع ارزش فعلی جریانات نقدی آینده که بر اساس نرخ بازده مورد توقع مالک سهم محاسبه می‌گردد. بدین معنا که سود سهام سالانه پرداخت می‌شود؛ پرداخت اولین سود یکسال تفاوت سهم های ممتاز و عادی پس از خرید سهام بوده و فروش سهام در پایان سال انجام می‌شود.
همچنین سهامداران عادی در پایین‌ترین اولویت در ساختار مالکیت قرار دارند. بدین معنا که زمانی که شرکت ورشکسته می‌شود، سهامداران عادی تا زمانی که طلبکاران و سهامداران ممتاز پولشان را از باقی‌مانده اموال شرکت دریافت نکرده‌اند، نمیتوانند طلب حق نمایند. همین موضوع باعث شده داشتن این نوع سهام، به یک نوع ریسک در سرمایه گذاری برای صاحبان آن تبدیل شود. نکته مثبت این نوع سهام این است که این نوع سهام معمولاً در بلندمدت عملکرد بهتری از اوراق قرضه (مشارکت) و سهام ممتاز دارند.
سهام ممتاز چیست؟
زمانی که عبارت «سهام» به تنهایی استفاده شود، منظور همان سهام عادی شرکت است که ویژگی ها و مزایای خود را دارد. اما هنگامی که این عبارت همراه با کلمه‌ای مانند ممتاز ذکر شود، مفاهیم و معانی به طور کل تغییر می‌کند. سهام ممتاز یا (Preferred stock / Preferred share) از امتیازات ویژه‌ای نسبت به Common stock برخوردار است. هر شرکت سهامی تا زمانی که منحل نشده و براساس اساسنامه و تصمیم مجمع عمومی فوق‌العاده، میتواند سهام ممتاز ترتیب دهد. امتیازات این‌گونه سهام و نحوه استفاده از آن باید به طور وضوح تعیین گردد.
برای اطلاعات بیشتر در رابطه با این نوع سهام میتوانید به مطلب سهام ممتاز چیست؟ مراجعه نمایید. این نوع سهام دارای امتیازهای مختلفی است که باید در اساسنامه شرکت ذکر و به تصویب مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام برسد. برخی از امتیازاتی که این نوع سهام برای دارندگان خود در پی دارد به شرح زیر است:
- اعمال تخفیف در پرداخت مبلغ اسمی سهام
- تخصیص سود بیشتر به سهام ممتاز
- پرداخت مبلغ اسمی سهام به سهامداران سهام ممتاز قبل از انحلال شرکت هنگامی که موضوع انحلال مطرح باشد.
- اعمال نظر در خصوص تعیین مدیران شرکت یا تفوق آراء سهامداران ممتاز نسبت به سهامداران عادی
- مستثنی کردن سهامداران ممتاز از اعمال زیان عملکرد
- حق رأی بیشتر
- اولویت در تقسیم سود
تفاوت های سهام عادی و ممتاز
صرفا بحث تفاوت های میان دو سهام عادی و ممتاز بخاطر آشنایی با ویژگی های هرکدام از آنها در موضوع حقوق کسب و کارها است. در ادامه به مهترین تفاوت های میان این دو نوع سهام می‌پردازیم.
سهام عادی و ممتاز چیست؟
دولت و شرکت‌های مختلف، برای تامین نقدینگی مورد نظر خود یا انجام پروژه‌های مختلف، اقدام به صدور اوراق بهادار می‌کنند. این اوراق مالکیت سهم و میزان طلب سهامدار از نهاد‌های انتشار دهنده را نشان می‌دهد. سهام عادی و ممتاز نیز در دسته این اوراق قرار خواهند گرفت.
ویژگی‌های این دو نوع سهام باعث می‌شود تا نسبت به یکدیگر تفاوت‌هایی داشته باشند. در این مقاله به بررسی دو سهام عادی و ممتاز از نظر مفهوم، ویژگی و تفاوت‌ها خواهیم پرداخت. قسمتی از سرمایه یک شرکت سهامی است که نشان‌دهنده میزان مالکیت، تعهد و منافع صاحب سهم است. یک سهم میتواند با نام یا بی‌نام باشد. مجموع سهم‌های موجود، سرمایه شرکت را تشکیل می‌دهند.
ویدئو معرفی سهام عادی و ممتاز
سهام عادی چیست؟
سهام عادی، یکی از رایج‌ترین انواع اوراق بهادار در بازار سرمایه است و مالکیت بخشی از سهام یک شرکت را بیان می‌کند. سهام عادی دارای دو ارزش اسمی و بازاری است. ارزش اسمی معادل ۱۰۰۰ ریال است. ارزش بازاری اما عدد ثابتی ندارد؛ چراکه به عواملی مانند میزان عرضه و تقاضا، عملکرد، میزان محبوبیت و معاملات یک شرکت وابستگی دارد. ارزش بازاری در معاملات یک سهم به کار می‌رود. دارندگان سهام عادی در جلسات سالانه و مجامع شرکت حضور دارند. هچنین در صورت تقسیم سود، بخشی هم به آنها می‌رسد. البته میزان حق رای، به میزان دارایی افراد از سهام شرکت مربوط است. به عبارت بهتر، هر سهمی که ممتاز نباشد و سودی از پیش برای آن مشخص نشده باشد، سهام عادی است.
ویژگی‌های سهام عادی
برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های سهام عادی برای صاحبین آن به شرح زیر است:
- در صورت سوددهی شرکت، به آنها نیز سود تعلق خواهد گرفت.
- دارای حق رای در مجامع عمومی و فوق العاده هستند.
- حق تقدم در خرید سهام جدید دارند.
- حق اطلاع از فعالیت‌های شرکت دارند.
- در زمان انحلال و پس از تسویه بدهی‌ها، باقی‌مانده دارایی بین آنها تقسیم خواهد شد.
- مالکیت بر شرکت، به میزان سهم خریداری‌شده مربوط است.
- در صورت ورشکستگی و کمبود سرمایه، سهامداران مسئولیتی در قبال بدهی شرکت ندارند.
- تاریخ سررسید ندارند و ناشران این نوع از سهام، ملزم به بازخرید این اوراق نیستند.
بیشترین ریسک به سهامداران عادی وارد می‌شود؛ چراکه در صورت زیان‌ده بودن یا کاهش میزان سود، ارزش بازاری سهام عادی کاهش خواهد یافت. از طرفی در زمان انحلال یا ورشکستگی، پس از فروش دارایی شرکت، ابتدا تسویه بدهی‌های شرکت انجام می‌شود، سپس پرداخت حقوق سهامداران ممتاز و در آخر باقی‌مانده دارایی، بین سهامداران عادی تقسیم می‌شود. به همین علت، کارشناسان معتقدند که سهامداران عادی، مالک نهایی شرکت هستند.
سهامداران عادی، به میزان تعداد سهام خود حق رای دارند. البته این جمله به آن معنی نیست که می‌توانند نظرات شخصی خود را روی شرکت اعمال کنند، اما توانایی استفاده از حق رای خود را دارند. سهامداران عادی، حق تقدم برای خرید سهم نیز دارند. به عبارت بهتر بعد از افزایش سرمایه، شرکت میتواند سهام جدیدی ارائه کند که باعث کاهش ارزش بازاری سهم می‌شود. برای جلوگیری از کاهش ارزش دارایی سهامداران فعلی، اولویت و حق تقدم با آن‌هاست که بر اساس میزان سهمی که دارند، مشخص می‌شود.
لازم به ذکر است که تفاوت سهم های ممتاز و عادی امکان خرید و فروش و انتقال سهام عادی و امکان بررسی عملکرد شرکت با استفاده از اطلاعات منتشرشده توسط شرکت‌ها نیز وجود دارد.
سهام ممتاز چیست؟
سهام ممتاز، نسبت به سهام عادی از امتیازاتی ویژه و از پیش تعیین‌شده برخوردار است. در واقع این سهام نوعی گواهی مالکیت است که به صاحب آن حق و حقوقی مشخص و ثابت را از دارایی‌های شرکت تخصیص می‌دهد. این سهام قابل انتقال است. در واقع پرداخت سود، برای سهام ممتاز نسبت به سهام عادی اولویت دارد و باید کامل پرداخت شود.
صاحبان سهام ممتاز با توجه به شرایط شرکت انتشار دهنده و قرارداد بین آنها که برای شرکت‌های مختلف، متفاوت است، از مزایا و امتیازاتی بهره‌مند می‌شوند. این مزایا شامل حق رای بیشتر، حق تقدم برای سهم جدید، معامله سهم با مبلغی کمتر از ارزش اسمی، تخصیص درصدی مشخص از دارایی و سود و مواردی از این دست می‌شود. خرید و فروش این نوع از سهام به قوانین شرکت وابسته است و شرایط مختلفی برای آن وجود دارد.
ویژگی‌های سهام ممتاز
در این نوع از سهام، امتیازهای اعطا شده به سهامداران در اساسنامه ذکر می‌شود و به تصویب مجمع عمومی فوق‌العاده سهامداران می‌رسد. این امتیازات در شرکت‌های مختلف، یکسان نیست. اما به طور کلی می‌توان به چند مورد مهم زیر اشاره داشت:
- صاحبان سهام ممتاز، مالک بخش مشخصی از سهام یک شرکت هستند که از پیش و در ابتدای قرارداد تعیین شده است.
- به دلیل وجود حق مالکیت برای سهامداران ممتاز، الزامی برای در رهن قراردادن دارایی‌های شرکت برای این اوراق از سمت شرکت منتشر‌کننده وجود ندارد.
- این نوع از سهام نیز فاقد سررسید است.
- اعمال تخفیف در پرداخت مبلغ اسمی وجود دارد.
- سود بیشتری به سها‌داران ممتاز پرداخت می‌شود.
- زیان شرکت‌ها به سهامداران ممتاز مربوط نخواهد شد.
- به سهامداران ممتاز، سود پرداخت می‌شود. اما به دلیل اینکه سوددهی مشخص نیست، پرداخت سود تضمینی ندارد و معمولا سود، مبلغی از پیش تعیین‌شده و ثابت است.
- در زمان پرداخت سود، سهامداران ممتاز اولویت دارند. همچنین در زمان ورشکستگی، پس از فروش کل دارایی‌های شرکت، ابتدا حقوق سهامداران ممتاز پرداخت می‌شود.
- اصولا سهامداران ممتاز بر اساس شرایطی که شرکت منتشر کننده تعیین می‌کند، از شرکت سهم دارند و منفعت می‌برند.
تفاوت سهام عادی و ممتاز
مهم‌ترین تفاوت‌های سهام عادی و ممتاز به شرح زیر هستند:
- اولویت دریافت سود در زمان پرداخت، با سهامداران ممتاز است.
- در زمان انحلال و تسویه‌حساب شرکت، اولویت با سهامداران ممتاز است.
- سود سهام ممتاز متفاوت و بیشتر از سهام عادی است.
- سود سهام ممتاز تضمین شده است، به این معنی که اگر در سال اول سودی پرداخت نشد، در سال دوم ابتدا باید سود سال اول و دوم سهامداران ممتاز پرداخت شود.
سخن آخر
اوراق بهادار، انواع مختلفی دارند که در این مقاله به دو مورد مهم و کاربردی آنها یعنی سهام عادی و ممتاز اشاره کردیم. سهام عادی نسبت به سهام ممتاز، اولویت پایین‌تری دارد. به دلیل اینکه دارندگان سهام ممتاز، طبق اساسنامه از امتیازاتی مشخص و بیشتر از سهامداران عادی بهره‌مند می‌شوند. سهامداران عادی شرایط و سود از پیش تعیین شده‌ای ندارند، امکان شرکت در مجامع برای آنها وجود دارد و در صورت سوددهی، به آنها سود پرداخت می‌شود. اما در زمان انحلال و تسویه وجوه در آخرین لایه قرار دارند و سهامداران ممتاز نسبت به آنها اولویت دارند.
سهام ممتاز چیست و چه تفاوتی با سهام عادی دارد؟
بازار سهام یک جهان دیگر است. جهانی بزرگ که لازم است با تمام ابعاد آن آشنا شویم تا بتوانیم در آن دوام بیاوریم و سود بیشتری هم به دست آوریم. اوراق بهاداری که در این بازار داد و ستد می‌شوند انواع مختلفی دارند. در این میان تفاوت میان سهام عادی و سهام ممتاز از جمله مواردی است که شاید هنوز بسیاری به آن توجه نداشته باشند. اما آیا می‌دانید که تفاوت میان سهام عادی و سهام ممتاز چیست؟ در پاسخ باید گفت تفاوت میان این دو اوراق بهادار، در میزان سودی است که دارندگان می‌توانند از آن کسب کنند. سهام ممتاز در برابر سهام عادی سود بیشتری را نصیب دارندگانش می‌کند.
از سوی دیگر سهام ممتاز معاف از مالیات است و به این دلیل شرکت‌های بسیاری تمایل فراوانی برای انتشار این نوع از سهام دارند. مدیران چنین شرکت‌هایی در پی جذب سهامداران ممتاز هستند. اکنون بهتر است پیش از پرداختن به تفاوت‌های میان این دو نوع سهام، ابتدا چیستی و ماهیت سهام در بازار بورس را مرور کنیم. سپس به خصوصیات و امتیازات هر یک از این دو نوع سهام مذکور بپردازیم.
معنای سهم
سهم قسمتی است از سرمایه شرکت سهامی که مشخِص میزان مشارکت و تعهدات و
منافع صاحب آن در شرکت سهامی است. ورقه‌سهم (برگه سهام) سند قابل معامله‌ای است که نماینده تعداد سهامی است که صاحب آن در شرکت سهامی دارد.
در تبصره شماره یک ماده مذکور، قید شده است که سهم میتواند بانام و یا بی‌نام باشد. تبصره دو در همین ماده نیز بیان می‌کند، در صورتی که برای بعضی از سهام شرکت با رعایت مقررات این قانون مزایایی قائل شوند، این گونه سهام «سهام ممتاز» نامیده می‌شود.
برای آگاهی از مجموع ارزش سهام باید سرمایه شرکت را در نظر گرفت. صاحب سهام نیز میتواند در دارایی خود هر گونه دخل و تصرفی را انجام دهد.
بیشتر بخوانید
تعریف سهام عادی
سهام عادی (Common Stock) در واقع یک سند است. درصد مشخصی از این سند به اشخاص معینی تعلق می‌گیرد. این اشخاص با داشتن این سند می‌توانند از سود و مزایای شرکت بهره‌مند شوند. مالکان اصلی شرکت همان دارندگان سهام عادی هستند که هر یک حقوق و مزایایی دارند. بر این اساس، دارندگان این سهام می‌توانند:
- سود سهام را دریافت کنند.
- در مجامع بورسی عمومی و مجمع فوق‌العاده رای دهند.
- از حق تقدم در خرید سهام جدید بهره‌مند شوند.
- پس از انحلال شرکت، سهم خود را از باقی‌مانده دارایی شرکت دریافت کنند.
- از فعالیت‌های شرکت مطلع شوند.
سهام ممتاز چیست؟
سهام ممتاز (Preferred Stock/ Share) همان‌طور که از نامش مشخص است، سهامی است که امتیازهای بیشتری در قیاس با سهام عادی دارد. طبق ماده ۴۲ لایحه اصلاحی:
هر شرکت سهامی میتواند به موجب اساسنامه و همچنین تا موقعی که شرکت
منحل نشده است، طبق تصویب مجمع عمومی‌فوق‌العاده صاحبان سهام، سهام ممتاز ترتیب دهد. امتیازات این گونه سهام و نحوه استفاده از آن باید به طور واضح تعیین گردد. هرگونه تغییر در امتیازات وابسته به سهام ممتاز باید به تصویب مجمع عمومی فوق‌العاده
شرکت با جلب موافقت دارندگان (حداقل) نصف به علاوه یک این گونه سهام انجام‌گیرد.
این ماده بیان می‌کند که سهام ممتاز نوعی گواهی مالکیت قابل انتقال به غیر است که دارنده آن حقی ثابت و البته محدود از دارایی‌های شرکت دارد.
امتیازات سهام ممتاز که باید در اساسنامه ذکر شوند
برخی از امتیازهای سهام ممتاز باید در اساسنامه شرکت ذکر شوند. این امتیازها همچنین باید به تصویب مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام هم برسند. از جمله این امتیازات و ویژگی‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خریداران می‌توانند هنگام پرداخت مبلغ اسمی سهم از تخفیف برخوردار شوند.
- دارندگان سهام ممتاز در مقایسه با سهام عادی سود بیشتری دریافت خواهند کرد.
- زمانی که صحبت از انحلال شرکت است، دارندگان سهام ممتاز پیش از انحلال مبلغ اسمی سهام خود را دریافت می‌کنند.
- سهام مذکور موجب ایجاد حق رای در خصوص انتخاب مدیران شرکت می‌شود. یعنی سهامداران ممتاز در مقایسه با سهامداران عادی نظرات و آرای برتری دارند.
- دارندگان سهام ممتاز از اعمال زیان عملکرد مستثنی می‌شوند.
به طور کلی تمامی سهم‌ها باید مانند یکدیگر باشند. اما قانون استثناهایی را نیز ایجاد کرده است. بر اساس این استثنا افرادی که سهام ممتاز دارند امتیازات خاصی نسبت به سایرین دارند. اگر به تعریف سهام ممتاز در قانون تجارت مراجعه کنیم، در می‌یابیم که این سهام تنها توسط شرکت‌های سهامی منتشر می‌شوند. دارنده این سهام میتواند از امتیازات خود استفاده کند. مثلا میتواند حق رای بیشتری داشته باشد و یا هنگام تقسیم سود در اولویت قرار بگیرد. حتی میتواند به عنوان یکی از اعضای هیئت مدیره نیز انتخاب شود.
امتیازات سهام ممتاز در مقابل سهام عادی چیست؟
دارندگان سهام ممتاز می‌توانند هم از امتیازات مالی بهره‌مند شوند و هم از امتیازات غیرمالی. در ادامه این دو مورد را بررسی می‌کنیم.
امتیازهای مالی
- درصد مشخصی از سود شرکت به شرکای ممتاز اختصاص خواهد یافت.
- در صورتی که شرکت سودده نباشد، به میزان همان مبلغ مشخص به دارندگان سهام ممتاز بدهکار خواهد شد. سود سهام ممتاز تضمینی است. این ویژگی را جمع‌شوندگی می‌گویند.سهام جمع‌شونده این ویژگی را دارد که اگر شرکت به هر دلیل در طی یک سال هیچ سودی پرداخت نکند، در انتهای سال دوم موظف است که ابتدا سود سهامداران ممتاز را پرداخت کند. پس از انجام این کار نوبت به سهامداران عادی خواهد رسید.
- هنگام تسویه حساب شرکت و تسویه مالی طلبکاران و دارندگان اوراق قرضه، ابتدا سهامداران ممتاز سهم خود را دریافت خواهند کرد. پرداخت هر گونه مبلغ به سهامداران عادی، منوط به پرداخت پول به سهامداران ممتاز است.
- حق تقدم در معامله با شرکت در اختیار سهامداران ممتاز است. یعنی دارندگان این سهام، در مقایسه با سایر شرکا برای اینکه با شرکت طرف معامله شوند، در اولویت هستند.
- هنگام خرید سهام جدید نیز، سهامداران ممتاز بر سایرین حق تقدم دارند.
- زمانی که شرکت منحل می‌شود، پس از اینکه بدهی‌ها تسویه شد، اولویت با پرداخت حقوق دارندگان سهام ممتاز خواهد بود.
امتیازهای غیرمالی
- حق رای اضافی در برخی مسائل، امکانی است که در اختیار دارندگان سهام ممتاز قرار می‌گیرد.
- گاهی تصمیم‌گیری در مورد مسائلی خاص، منوط به رای سهامداران ممتاز است.
- گاهی پیش می‌آید که شرکت در انتخاب اعضای هیئت مدیره، گزینه‌های خود را تنها از میان دارندگان سهام ممتاز انتخاب می‌کند.
انتشار سهام ممتاز از سوی شرکت‌ها چگونه است؟
انتشار سهام ممتاز ممکن است یا در ابتدای تاسیس شرکت صورت گیرد یا پس از آغاز به کار آن و در زمان حیات شرکت.
در ابتدای تاسیس شرکت
اگر در ابتدای تاسیس، شرکت تصمیم بگیرد که سهام ممتاز منتشر کند، مقررات مربوط به انتشار سهام ممتاز که در قانون تجارت ذکر شده، باید رعایت شوند. برخی از این مقررات عبارتند از:
- باید تعداد و خصوصیات و امتیازات سهام ممتازی که شرکت قصد انتشار آن را دارد، در اظهارنامه قید شود. (بند ۵ ماده ۷ لایحه قانونی اصلاح بخشی از قانون تجارت)
- این موارد باید در اساسنامه شرکت نیز ذکر شود. (بند ۵ ماده ۸ لایحه قانونی اصلاح بخشی از قانون تجارت)
- در خصوص شرکت سهامی خاص نیز همین‌طور است. یعنی اگر یک شرکت سهامی خاص می‌خواهد از ابتدای تاسیس اقدام به انتشار سهام ممتاز کند، باید کیفیت و شرح امتیازات و موجبات آن را در اظهارنامه خود قید کند. (بند ۲ ماده ۲۰ لایحه قانونی اصلاح بخشی از قانون تجارت)
پس از تاسیس شرکت
اما اگر مدتی از تاسیس شرکت می‌گذرد و حالا مدیران شرکت تصمیم به انتشار سهام ممتاز گرفته‌اند، می‌توانند از دو راه زیر برای انتشار این اوراق اقدام کنند:
- صدور سهام ممتاز جدید پس از افزایش سرمایه
شرکت‌ها با افزایش سرمایه می‌توانند سهام جدیدی منتشر کنند. در این شرایط شرکت میتواند با هدف ترغیب خریداران برای خرید سهام شرکت، این سهام تازه را از نوع ممتاز منتشر کند.
گاهی شرکت‌ها اقدام به صدور سهام جدید نمی‌کنند. بلکه سهام‌های موجود را که از نوع عادی هستند به سهام ممتاز تبدیل می‌کنند و امتیازاتی را برای آنان در نظر می‌گیرند. برای انتشار سهام ممتاز باید مجمع عمومی فوق‌العاده تشکیل شود. علت این مساله این است که انتشار سهام ممتاز، مستلزم تغییر در اساسنامه است.
هرگونه تغییر در امتیازات وابسته به سهام ممتاز باید به تصویب مجمع عمومی فوق العاده شرکت با جلب موافقت دارندگان نصف به علاوه یک این گونه سهام انجام گیرد.
اگر در شرکت، کسی بخواهد امتیازات سهام خود را تغییر بدهد، مانند اینکه برخی امتیازات مالی را به غیر تفاوت سهم های ممتاز و عادی مالی، یا برعکس تبدیل کند، و یا بخواهد امتیاز سهام را از خود سلب کند، باید مجمع عمومی فوق‌العاده آن را تصویب کند. همچنین اکثریت مطلق صاحبان سهام ممتاز نیز باید آن را تصویب کنند.
جمع‌بندی
به بخش های مشخصی از سرمایه شرکت ها سهم گفته می‌شود. سهام میتواند ازنوع بانام، بی‌نام یا ممتاز باشد. سهام ممتاز در مقایسه با سهام عادی از مزایای بیشتر برخوردار است و دارندگان آن میزان نفوذ بیشتری در تصمیم‌گیری‌های شرکت دارند. به طور کلی هنگام پرداخت سود و انحلال شرکت، اولویت سهامداران ممتاز بالاتر از سهامداران عادی است. از دیگر وجوه تمایز سهامداران ممتاز و عادی تقدم سهامداران ممتاز برای معامله با شرکت، خرید سهام جدید و رای‌دهی در تصمیمات مدیریتی شرکت است.
سهام عادی و سهام ممتاز چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
تفاوت سهام عادی و سهام ممتاز از آنجایی مهم تلقی می‌شود که دارندگان سهام ممتاز از سود سهام بیشتری برخوردار می‌شوند و انتشار سهام ممتاز معافیت‌های مالیاتی خاصی را برای شرکت‌ها به دنبال خواهد داشت. به همین دلیل مدیران شرکت‌ها معمولا مشتاق به انتشار آنها و جذب سهام دار ممتاز هستند.
در این مطلب به تفاوت سهام عادی و سهام ممتاز و ویژگی‌ها و امتیازات هر یک می‌پردازیم. اما ابتدا باید دید سهام چیست؟
- 1) تعریف سهم چیست؟
- 2) تعریف سهام عادی چیست؟
- 3) سهام ممتاز چیست؟
- 4) چه امتیازاتی در سهام ممتاز باید در اساسنامه ذکر شود؟
- 5) امتیازات سهام ممتاز شامل چه مواردی می‌شود؟
- 6) ویژگی سهام ممتاز
- 7) تفاوت سهام عادی و ممتاز در چیست؟
- 8) سخن آخر
- 9) سوالات متداول
تعریف سهم چیست؟
بر اساس تعریف مندرج در ماده ۲۴ لایحه اصلاحی قانون تجارت، سهم قسمتی از سرمایه شرکت سهامی است که بیانگر میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی است.
سهم ممکن است بانام و یا بی‌نام باشد. در صورتی‌که برای بعضی از سهام یا رعایت این قانون مزایایی قایل شوند، این گونه سهام، سهام ممتاز نامیده می‌شود . مجموع ارزش سهام برابر است با سرمایه شرکت و صاحب هر سهم اجازه هرگونه دخل و تصرف در سهم یا سهام خویش را دارد.
برای محاسبه میزان سهامی که هر یک از شرکا باید دریافت کنند را محاسبه کنید به سادگی میتوانید از ابزار تعیین میزان سهام مشارکت که توسط مجموعه وینداد طراحی شده استفاده کنید و دیگر نگران این موضوع در شروع کسب‌وکار خود نباشید!
تعریف سهام عادی چیست؟
سهام عادی یا (Common stock) سندی است که نشان می‌دهد درصد معینی از سهم شرکت به اشخاص معینی تعلق داد تا از سود و مزایای شرکت بهره‌مند شوند. دارندگان سهام عادی، مالکان اصلی شرکت هستند و از حقوق و مزایای زیر برخوردارند:
۱- حق دریافت سود سهام؛
۲- حق رأی دادن در مجامع عمومی عادی و مجمع فوق‌العاده؛
۳- حق تقدم در خرید سهام جدید؛
۴- حق باقی‌مانده دارایی پس از انحلال شرکت؛
۵- حق اطلاع از فعالیت‌های شرکت.
سهام عادی، همین سهامی است که شرکت‌ها عرضه می‌کنند و سهامداران به نسبت سهام خود، مالک شرکت می‌شوند.
سهام ممتاز چیست؟
سهام ممتاز یا (Preferred stock / Preferred share) به سهامی اطلاق می‌شود که در مقایسه با سهام عادی از امتیازاتی ویژه برخوردار باشند. بر اساس ماده ۴۲ هر شرکت سهامی میتواند به موجب اساسنامه و همچنین تا موقعی که شرکت منحل نشده است طبق تصویب مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام، سهام ممتاز داشته باشد. امتیازات این‌گونه سهام و نحوه استفاده از آن باید به طور وضوح تعیین گردد.
هر گونه تغییر در امتیازات وابسته به سهام ممتاز باید به تصویب مجمع عمومی فوق العاده شرکت با جلب موافقت دارندگان نصف به علاوه یک این گونه سهام انجام گیرد.
طبق ماده ۴۲ لایحه شرکت‌های سهامی اعم از عام و خاص سهام ممتاز، نوعی گواهی مالکیت قابل انتقال است که به دارنده آن، تفاوت سهم های ممتاز و عادی حقی محدود و ثابت از دارایی‌های شرکت می‌دهد.
چه امتیازاتی در سهام ممتاز باید در اساسنامه ذکر شود؟
این نوع امتیازها که باید در اساسنامه شرکت ذکر و به تصویب مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام رسیده باشد عبارت است از:
۱- اعمال تخفیف در پرداخت مبلغ اسمی سهام
۲- تخصیص سود بیشتر به سهام ممتاز
۳- پرداخت مبلغ اسمی سهام به سهامداران سهام ممتاز قبل از انحلال شرکت هنگامی که موضوع انحلال مطرح باشد .
۴- اعمال نظر در خصوص تعیین مدیران شرکت یا تفوق آراء سهامداران ممتاز نسبت به سهامداران عادی
۵- مستثنی کردن سهامداران ممتاز از اعمال زیان عملکرد
اصل بر این است که همۀ سهام‌ها باید مثل هم باشند. اما استثنائی در قانون ذکر شده. به موجب آن، دارندگان سهام ممتاز از امتیازات خاصی برخوردارند.
با تعریف سهام ممتاز در قانون تجارت، متوجه می‌شویم که این نوع سهام صرفا در شرکت‌های سهامی وجود دارد. به واسطه این سهام صاحب آن میتواند از امتیازاتی استفاده کند. مانند اینکه حق رأی بیشتری داشته باشد و یا در تقسیم تفاوت سهم های ممتاز و عادی سود اولویت داشته باشد و یا عضو هیئت مدیره بشود، یا غیره. به همین دلیل میتوانید با افزایش دانش حقوقی خود در خصوص حقوق کسب‌وکارها از بروز مشکلات جلوگیری نمایید.
امتیازات سهام ممتاز شامل چه مواردی می‌شود؟
با داشتن سهام ممتاز در یک شرکت می‌توان از دو نوع امتیاز بهره برد: امتیازات مالی و امتیازات غیرمالی.
امتیازات مالی:
۱- درصد معینی از سود شرکت به شرکای ممتاز تعلق دارد.
۲- اگر شرکت سودی نداشت، به میزان آن مبلغ معین به شرکای ممتاز بدهکار می‌شود.
۳- سود این نوع از سهام، قبل از سود سهام عادی پرداخت می‌شود.
۴- شرکای ممتاز نسبت به سایر شرکا، برای طرف معامله شدن با شرکت، حق تقدم دارند.
۵- همچنین دارندگان سهام ممتاز در خریدن سهام جدید از شرکت حق تقدم دارند.
۶- در زمان انحلال شرکت، پس از تصفیه بدهی‌ها ابتدا حقوق دارندگان سهام ممتاز پرداخت می‌شود.
امتیازات غیرمالی:
۱- گاهی برای دارندگان سهام ممتاز در ایران حق رأی اضافی درنظرگرفته می‌شود.
۲- گاهی برخی امتیازات کیفی به رأی اختصاص داده می‌شود. مثلا شرکت ممکن است تصمیم‌گیری در خصوص مسألۀ خاصی را منوط به رأی سهامداران ممتاز کند.
۳- ممکن است شرکت این امتیاز را برای شرکای ممتاز لحاظ کند که اعضای هیئت مدیره فقط از میان دارندگان سهام ممتاز انتخاب شوند.
ویژگی سهام ممتاز
یکی از ویژگی‌های سهام ممتاز جمع‌شوندگی آن است. شرکت‌ها معمولا در مواقع بحرانی پرداخت سود سالیانه به سهامداران را به حالت تعلیق در می‌آورند. در این حالت اگر شرکتی ۲ سال متوالی زیان‌ده باشد و سودی به سهامداران پرداخت نکند در پایان سال سوم و هنگام پرداخت سود ابتدا باید سود ۲ سال گذشته سهامداران ممتاز را پرداخت و سپس به سراغ پرداخت سود سهامداران عادی می‌روند که به این ویژگی سهام ممتاز جمع‌شونده می‌گویند.
همچنین هنگام انحلال شرکت سهامداران ممتاز به سهامداران عادی مقدم‌تر هستند، اما توجه کنید پس از انحلال شرکت پرداخت هرگونه سودی به سهامداران بعد از پرداخت بدهی‌ها و دیون شرکت انجام می‌شود.
تفاوت سهام عادی و ممتاز در چیست؟
ناآگاهی حقوقی در زمینه حقوق کسب و کار ها و قوانین و مقررات شرکت‌ها میتواند زمینه ساز بسیاری از مشکلات در آینده شود. اکنون می‌توانیم تفاوت سهام عادی و ممتاز را بررسی کنیم.
۱- اولویت دریافت سود توسط دارندگان سهام ممتاز در زمان توزیع سود.
۲- در زمان تسویه‌حساب شرکت و تسویه مالی طلبکاران و صاحبان اوراق قرضه ، سهامداران عادی تا قبل از اینکه سهامداران ممتاز پرداختی خود را بگیرند، پولی دریافت نخواهند کرد.
۳- سود سهام ممتاز از سهام عادی متفاوت و معمولاً بزرگ‌تر است.
۴- غالبا میزان سود سهامداران ممتاز بیشتر است.
۵- سود سهام ممتاز معمولاً تضمین شده است، یعنی اگر شرکت یک سال سودی پرداخت نکند، در پایان سال دوم باید ابتدا سود سال اول و دوم سهامداران ممتاز را پرداخت کند و سپس سود سال دوم سهامداران عادی را بپردازد.
سخن آخر
در پایان لازم به ذکر است که موضوع تفاوت سهام عادی و سهام ممتاز و آشنایی با ویژگی‌های هر کدام یکی از موضوعات مهم در حقوق کسب‌وکارها است. مواردی که ذکر کردیم از مهم‌ترین تفاوت‌های میان این دو سهام محسوب می‌شود. چنانچه در مورد هر یک از این نوع سهام‌ها پرسش و یا ابهامی داشتید و یا نیاز به راهنمایی داشتید، میتوانید از مشاوره کارشناسان حقوقی وینداد بهره‌مند شوید. برای اینکه کسب‌وکار شرکت را بی‌دغدغه رونق دهید نمونه قراردادهای مرتبط با حقوق کسب‌وکارها را از بانک قراردادهای وینداد دریافت کنید.
سوالات متداول
سهام ممتاز چیست؟
سهام ممتاز یا (Preferred stock / Preferred share) به سهامی اطلاق می‌شود که در مقایسه با سهام عادی از امتیازاتی ویژه مثل اولویت پرداخت سود برخوردار باشند.
آیا ذکر امتیازات سهام ممتاز در اساسنامه ضروری است؟
امتیازهای سهام ممتاز باید در اساسنامه شرکت ذکر شود و به تصویب مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام برسد. در مقاله بررسی کرده‌ایم که کدام امتیازها باید ثبت شوند.
تفاوت سهام عادی با سهام ممتاز چیست؟ و کدام بهتر است؟
تفاوت سهام عادی با سهام ممتاز چیست؟ سهام ممتاز چیست؟ سهام عادی چیست؟ در این مقاله قصد داریم به بررسی تفاوت سهام عادی با سهام ممتاز بپردازیم. زمانی که چندین نفر اقدام به تاسیس و ثبت شرکت می نمایند هر کدام بایستی به مقداری در شرکت سهام قرار دهند. دو نوع سهام وجود دارد که سهام عادی و ممتاز می باشد. در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد.
تفاوت سهام عادی با سهام ممتاز
تفاوت سهام عادی با سهام ممتاز زیاد است که در اینجا به مواردی اشاره خواهیم کرد.
تفاوت اصلی این است که سهام ممتاز معمولا حق رأی به سهامداران نمی دهد در حالی که سهام عادی معمولا یک رأی به ازای هر سهم متعلق به خود دارد.
بسیاری از سرمایه گذاران بیشتر از سهام عادی اطلاعات دارند تا سهام ممتاز.
هر دو نوع سهام بخشی از مالکیت یک شرکت را نشان می دهند و هر دو ابزارهایی هستند که سرمایه گذاران می توانند از آنها برای کسب سود از موفقیت های آینده کسب و کار استفاده کنند.
سهامداران ممتاز بر درآمد شرکت اولویت دارند، به این معنی که قبل از سهامداران عادی سود سهام پرداخت می شود.
در مورد دارایی های شرکت سهامداران معمولی آخرین صف هستند، به این معنی که پس از طلبکاران دارندگان اوراق قرضه و سهامداران ممتاز پرداخت می شوند.
سهام ممتاز
یک تفاوت سهام عادی با سهام ممتازاین است که سهام ممتاز بدون حق رای است. بنابراین وقتی نوبت به انتخاب هیئت مدیره یا رأی دادن به هر نوع سیاست شرکتی می رسد سهامداران ممتاز در آینده شرکت صدایی ندارند. در واقع سهام ممتاز مشابه اوراق بهادار عمل می کند زیرا با سهام ممتاز سرمایه گذاران معمولا سود ثابت برای همیشه تضمین می کنند.
عملکرد سود از سهام ممتاز به عنوان مقدار دلار از سود سهام تقسیم بر قیمت سهام محاسبه می شود. این اغلب بر اساس ارزش اسمی قبل از عرضه سهام ممتاز است. معمولا پس از شروع معامله به عنوان درصدی از قیمت فعلی بازار محاسبه می شود. این تفاوت با سهام عادی دارد که دارای سود سهام متغیری است که توسط هیئت مدیره اعلام می شود و هرگز تضمین نمی شود. در واقع بسیاری از شرکت ها به هیچ وجه سود سهام عادی را پرداخت نمی کنند.
مانند اوراق قرضه سهام ممتاز نیز دارای ارزش اسمی هستند که تحت تأثیر نرخ بهره قرار می گیرد. هنگامی که نرخ بهره افزایش می یابد، ارزش سهام ممتاز کاهش می یابد و برعکس. با وجود سهام عادی، ارزش سهام با تقاضا و عرضه شرکت کنندگان در بازار تنظیم می شود.
همچنین بخوانید : ثبت شرکت سهامی خاص
سهام عادی
سهام عادی نشان دهنده سهام دارایی در یک شرکت و نوع سهامی است که اکثر مردم در آن سرمایه گذاری می کنند و بدین طریق اقدام به ثبت شرکت می کنند وقتی مردم درباره سهام صحبت می کنند معمولا به سهام عادی اشاره می کنند. در حقیقت اکثریت سهام به این شکل منتشر می شود.
سرمایه گذاران بیشتر از هر سهم یک رای برای انتخاب اعضای هیئت مدیره که بر تصمیمات اصلی مدیریت نظارت می کنند، می گیرند. یکی از تفاوت سهام عادی با سهام ممتاز این است که صاحبان سهام عادی می توانند در مقایسه با سهامداران ممتاز بر سیاست های شرکت و مسائل مربوط به مدیریت کنترل داشته باشند.
سهام عادی تمایل به عملکرد بهتر از اوراق قرضه و سهام ممتاز دارد. همچنین این نوع سهام است که بیشترین پتانسیل را برای سودهای بلند مدت فراهم می کند. اگر شرکتی خوب عمل کند، ارزش سهام عادی می تواند افزایش یابد. اما به خاطر داشته باشید اگر شرکت ضعیف عمل کند ارزش سهام نیز کاهش می یابد. سهام ممتاز می تواند تبدیل به یک عدد ثابت از سهام عادی شود اما سهام عادی این مزیت را ندارد.
در مورد سود سهام شرکت، هیئت مدیره شرکت تصمیم می گیرد که آیا به سهامداران عادی سود سهام پرداخت کند یا خییر. اگر شرکتی سود سهام خود را از دست بدهد سهامدار عادی برای سهامدار ممتاز به عقب می افتد. به این معنی که پرداخت دومی برای شرکت اولویت بالاتری دارد.
همچنین بخوانید : ثبت شرکت بازرگانی
انحلال شرکت
در مرحله انحلال شرکت، سهامداران ممتاز ادعای بیشتری نسبت به دارایی ها و درآمد شرکت دارند. این امر در زمان های خوب شرکت صادق است که شرکت پول نقد اضافی دارد و تصمیم دارد پول را از طریق سود سهام بین سرمایه گذاران تقسیم کند. سود سهام این نوع سهام معمولا بیشتر از سود سهام عادی است. سهام ممتاز نیز نسبت به سهام عادی از اولویت برخوردار است، بنابراین اگر شرکتی سود سهام خود را از دست داد، باید قبل از پرداخت سهامداران عادی هرگونه معوقات معوق را به سهامداران ممتاز بدهد.
بر خلاف سهام عادی، سهام ممتاز به صادرکننده این حق را می دهد که پس از مدت زمان تعیین شده سهام را از بازار پس انداز کند. سرمایه گذارانی که سهام ممتاز خریداری می کنند فرصتی واقعی برای بازپس گیری این سهام با نرخ بازخرید دارند که نشان دهنده حق بیمه قابل توجهی نسبت به قیمت خرید آنها است. بازار سهام ممتاز اغلب تماس تلفنی را پیش بینی می کند و بر این اساس قیمت ها نیز افزایش می یابد.
ورشکستگی
درآمد شرکت در زمان ورشکستگی بسیار مهم است. تفاوت سهام عادی با سهام ممتاز در زمان ورشکستگی این است که سهامداران عادی آخرین ردیف دارایی های شرکت هستند. این بدان معنی است که وقتی شرکت باید تمام بدهکاران و صاحبان اوراق قرضه را تسویه و پرداخت کند سهامداران عادی تا زمانی که سهامداران ممتازپرداخت نشوند هیچ پولی دریافت نمی کنند.
دیدگاه شما